Actie. Reactie. Impact. Dit is de leus waarmee het Europees Parlement aftrapt voor de Europese verkiezingen van volgend jaar. De campagne wordt in meerdere talen gevoerd. De gebouwen van het Europees Parlement in zowel Brussel als Straatsburg hangen er vol mee. De website van het Europees Parlement schreeuwt de slogan van de daken en er is een campagnefilmpje. Volgens het Twitter-account van het Europees Parlement hebben inmiddels miljoenen mensen kennis genomen van de nieuwe campagne. Zou het een succes worden?
Onlangs zat ik bij een debat in Straatsburg. Het ging over kwik- en cadmiumbatterijen in apparaten als draagbare boormachines en elektrische schroevendraaiers. Europarlementariër Panayotov had een rapport geschreven dat deze batterijen verboden moeten worden. Dit is beter voor het milieu, veiliger voor consumenten en het stimuleert innovatie. De discussie in het Europees Parlement ging alleen nog over de vraag hoe lang het moest duren voordat de nieuwe regels zouden ingaan.
Heeft het Europees Parlement hier impact? Het lijkt er wel op. Deze regelgeving heeft invloed op het leven van burgers. Dit geldt voor talloze regels en discussies over soortgelijke thema’s rond met name de interne markt. Iedereen plukt de voordelen ervan maar niemand ziet dat het Europees Parlement daar een rol in heeft gespeeld. De reden ligt voor de hand: de uiteindelijke regels worden in het dagelijks leven niet herkend als ‘Europese regels’.
Een dag eerder vergaderde het Europees Parlement in Straatsburg over de problemen van de Roma. Het belangrijkste probleem is dat lidstaten de burgerrechten van de Roma niet respecteren en dat Roma worden gediscrimineerd. Onlangs werden Roma illegaal geregistreerd door de Zweedse politie. Het Europees Parlement sprak er schande van. Op enkele rechtse Europarlementariërs na, zeiden alle sprekers min of meer hetzelfde: het zou goed zijn als de situatie van de Roma verbetert.
Heeft het Europees Parlement hier impact? Nee, zeker niet. Het gaat hier namelijk om een terrein waar het Europees Parlement niets over te zeggen heeft en alleen maar uitspraken over kan doen waar niemand naar luistert. De Zweedse politie-case is een duidelijk probleem volgens vrijwel alle Europarlementariërs, maar het Europees Parlement heeft er niets over te zeggen. Het Zweedse Parlement wel. Dit geldt ook als lidstaten zich niet aan Europese afspraken houden. Daar heeft Europa het Hof van Justitie voor uitgevonden.
Globaal bestaan er in het Europees Parlement twee onderwerpen. Er bestaan thema’s waarover het Europees Parlement meebeslist. Het gaat vrijwel altijd om gedetailleerde regelgeving waarvan het Europese karakter misschien wel bestaat, maar in het dagelijks leven niet duidelijk is. Deze regels hebben impact, maar burgers herkennen niet dat die impact Europees is. Burgers zien vooral impact van nationaal beleid: infrastructuur, zorg, onderwijs en ruimtelijke ordening.
Er zijn daarnaast zaken waar het Europees Parlement over praat zoals mensenrechten, buitenlands beleid en nationale kwesties. Je kunt daar voor of tegen zijn, maar zeker is dat dit meestal totaal geen impact heeft, hooguit op zeer lange termijn.
Het Europees Parlement lijkt al met al altijd impactsloos. Zou een campagne die tegen deze simpele inzichten ingaat ooit effect hebben? De vraag stellen is hem beantwoorden.
Chris Aalberts bezocht onlangs het Europees Parlement in Straatsburg. Beeld: de nieuwe campagne op het gebouw van het Europees Parlement in Straatsburg.
