‘Ze houden er daar een strak schema op na’. Rob Trip zei het nog zo enthousiast en met veel bewondering ook, want ja, het blijft Afrika hè, dus daar nemen ze het niet zo nauw met planning en tijd, zou je denken.
Het mea culpa van Trip dat de NOS een uur te laat was tijdens de staatsbegrafenis van Mandela is natuurlijk een lachertje en een pure aanfluiting voor de logge, bureaucratische organisatie die gewoonweg heeft zitten slapen want de BBC was wel op tijd, professioneel als altijd.
En dan die arme woordvoerders van de NOS die op zondagochtend uit hun bedje gebeld worden door de media, die arme stakkers moeten de boel altijd weer gladstrijken. ‘Nee, het ging niet om een vergissing vanwege tijdsverschil, we baseren ons op de gegevens die Eurovisie aan ons doorgeeft.’
Iemand heeft ergens in Afrika besloten om de boel te vervroegen, en ja, daar kunnen wij dan weer niks aan doen. ‘Het was de hele week al onduidelijk hoe laat de uitvaart precies zou zijn.’
Maar toch, nog even, hoe zit het dan met de BBC? Ja sorry, gaan we moeilijk doen? ‘Dat is de BBC, daar gaan wij niet over.’
In de Volkskrant blijkt Peter Kloosterhuis, hoofd evenementen van de NOS, nog veel creatiever dan zijn woordvoerders. Peter is de baas van het spul en hij wijdt zijn eigen blunder aan de blijkbaar gebrekkige ‘informatievoorziening door de Afrikaanse regering.’
Als Mandela dit zou meekrijgen zou de befaamde lach op zijn olijke tronie verschijnen, want ondanks zijn inspanningen gaan de blanken gewoon door met het beschuldigen van de zwarten.
Gelukkig maakte Adriaan van Dis veel goed tijdens de lange uitzending. Een betere commentator is niet denkbaar. Zelden kreeg ik zoveel relevante informatie te horen tijdens een plechtigheid op tv, doorspekt met humor, altijd gelardeerd met een bekakt laagje. Een verademing naast de bloedsaaie Trip.
De staatsbegrafenis van Mandela was vooral een opgepompt militair tafereel, dat sterk indruist tegen de eigen filosofie van de voormalige ANC-strijder en latere president die wapengekletter en geweld juist verafschuwde. Volgens Van Dis heeft de jonge Mandela in een balorige bui één keer met een pistool bijna per ongeluk een vogeltje neergehaald en daar is hij zo van geschrokken, dat ie zich voorgoed tegen het wapentuig heeft verzet.
Maar er waren meer contrasten waar te nemen tijdens de begrafenis. De held, de mythe en tijdens zijn leven al heilig verklaarde Mandela, groeide op in het zinderende met stof en armoede bedekte Qunu in de Oostkaap Provincie. Voormalig Transkei, zo’n duizend kilometer vanaf Johannesburg.
Zondag keerde hij, nu in zijn kist, terug naar het land van zijn voorvaderen. Een typisch Afrikaanse traditie. Maar terwijl de Rangerovers met donkere RayBan-bebrilde veiligheidsmensen het dorp juist onveilig maakten, was de lokale bevolking de grote afwezige tijdens het bijzetten van hun held in het familiegraf. De lijkwagen scheurde dermate hard door het geboortedorp dat de inwoners nog niet een glimp van de kist konden opvangen.
En wie nou de echte vrienden waren van Mandela is mij al vanaf 5 december een raadsel. Hoeveel marginale BN-ers maar ook collega’s heb ik de afgelopen tien dagen al zien schitteren in kranten, bladen en vooral op tv met het verhaal dat hun jas in dezelfde garderobe heeft gehangen als die van Mandela. Subtiel legde Van Dis de vinger op de wonde: ‘Wij hebben zelf een mythe van Mandela gemaakt.’
In de grote partytent veel Afrikaanse leiders, maar natuurlijk ook Oprah Winfrey, Richard Branson en achteraf bisschop Tutu. Een maatje van Mandela, maar desondanks niet officieel uitgenodigd.
Later nemen Rob Trip en Adriaan Van Dis Tutu alsnog waar, dus opluchting alom.‘Misschien is de post niet aangekomen, want dat gebeurt nog wel eens in dat soort contreien’, verklaart Van Dis het misverstand bloedserieus.
In de geest van Mandela ook weer een keurig blank vooroordeel waar we voorlopig nog niet vanaf zijn. Ondanks Madiba’s reis van 95 jaar die zondag definitief is beëindigd.
