Maandag liet Roderick Evans-Knaup, fractievoorzitter van de Amsterdamse gemeenteraadspartij RED Amsterdam, aan Pownews weten dat ‘de minima de 188 miljoen teveel betaalde toeslagen mogen houden’ (dat was althans wat de Telegraaf er van maakte, volgens Evans-Knaup heeft hij dit niet letterlijk zo gezegd).
Maar volgens de NOS heeft de gemeente Amsterdam alle ten onrechte uitgekeerde toeslagen (waarde: 188 miljoen euro) teruggehaald van de bankrekeningen waarop het per ongeluk was gestort.
Mensen die het teveel betaalde geld inmiddels van hun rekening hadden gehaald en uitgegeven of op een spaarrekening gezet, kunnen nu dus fors rood staan. Het gaat vooral om uitkeringsgerechtigden en mensen die in de schuldhulpverlening zitten.
Het geld is overigens niet teruggehaald door de gemeente Amsterdam zelf maar in opdracht van de gemeente door de banken zo laat de woordvoerder van verantwoordelijk wethouder Pieter Hilhorst (PvdA), Steven Schotte, aan ThePostOnline weten.
‘Het geld is ook niet gestorneerd maar de transactie is teruggedraaid. Dat betekent dat het geld wel van de rekeningen is gehaald maar niet bij de gemeente Amsterdam terechtkomt. Het staat nu op een nieuwe, neutrale rekening van de bank. Dat was dus een zaak tussen de banken en de Amsterdammers in kwestie.’
Schotte verklaart dat de gemeente wil voorkomen dat mensen schade oplopen door het terugdraaien van de storting. ‘We doen aan maatwerk. Daarom hebben we eerder ook een callcenter ingericht. We kijken bij sommige mensen hoe we het geld het beste terug kunnen krijgen, zonder dat het voor die mensen schade oplevert.’
Ook bevestigt Schotte dat de gemeente hoe dan ook van een schadepost uitgaat, maar het eerder in dagblad Parool genoemde percentage van ’10 procent schade’ (ongeveer 19 miljoen) is volgens Schotte nooit door de gemeente Amsterdam genoemd. ‘Ik geef geen percentages en doe geen schattingen over de omvang van de schade’.
Ondanks het feit dat de gemeente ‘met maatwerk’ het geld probeert terug te krijgen, is het nog maar de vraag of deze methode ook juridisch helemaal in kannen en kruiken is. Volgens advocaat insolventierecht Niek Pesman kan het zo zijn dat terughalen van geld door banken niet altijd rechtmatig is.
‘Het gaat hier om te hoge bedragen die bewust door de gemeente zijn overgemaakt. Dat het om een foutje gaat maakt het niet minder bewust. Het is juridisch een geldige transactie. Of je dat geld dan zomaar mag storneren hangt af van de afspraken met en voorwaarden van de betreffende bank. Als het bijvoorbeeld gaat om storneren van geld dat door een creditcard wordt afgeschreven, is dat een afspraak tussen klant en bank die ook altijd wordt vermeld in de voorwaarden.’
Maar mocht blijken dat het terugvorderen van dit teveelbetaalde geld niet rechtsgeldig is, dan wil dat nog niet zeggen dat er vervolgens automatisch actie kan worden ondernomen.
‘De consument die nu bijvoorbeeld rood staat zou, als er inderdaad sprake is van onrechtmatigheid, in theorie schade kunnen verhalen op de gemeente. Maar ja, wat is ‘schade’? Het gaat bovendien om geld waarvan je zelf had kunnen vermoeden dat het niet voor jou bestemd was. Het is evident dat een plotselinge storting van 30.000 euro echt niet voor jou is bedoeld.’
Een probleem voor de gemeente wordt het wel als een bijstandsgerechtigde het geld al heeft gebruikt en, omdat het om een klein bedrag ging, niet direct door had dat het een teveel betaald bedrag was.
‘Tsja, als jij in de schulden of schuldsanering zit en 200 euro krijgt bijgeschreven is het voorstelbaar dat je van een kloppend bedrag uitgaat. Koop je er dan een koelkast of tv van, dan zit dat geld automatisch in de boedel. De gemeente mag dan achterin de rij gaan staan bij de andere schuldeisers om het terug te krijgen.’
Of en op welke wijze afspraken met banken zijn gemaakt en op welke grondslagen geld terug kan worden gehaald, blijft vooralsnog onduidelijk. Volgens de wethouder is het tot nu toe een zaak tussen burger en bank.
Een woordvoerster van de ING-bank laat weten dat het ‘om verschillende banken gaat’ en verwijst derhalve door naar de Nederlandse Vereniging van Banken. Daar is tot op heden niemand bereikbaar voor commentaar.
