Ik kijk naar mijn overvolle cd-kastjes en slaak een diepe zucht. Ook al word ik honderd (nog 56 jaar te gaan), één mensenleven is niet genoeg om te luisteren naar wat ik hier allemaal heb staan.
Het vervelende is namelijk: vind ik iets mooi, dan gaat het op de repeat. Soms maanden lang. Tot vervelends toe. En dan gaan mensen me ontwijken. Dieren willen niet meer met me spelen. Vrienden gaan, zodra ik melodietjes fluit, ineens koptelefoons dragen en druk doen met hun telefoon.
Dat uitrekenen hoeveel je als mens redelijkerwijs kunt luisteren heeft dus weinig zin.En dan heb ik het Internet nog niet eens meegerekend! Met zijn YouTube en zijn Spotify. Zit je eerst thuis met al die muziek, krijg je er nog eens tientallen miljoenenmuziekjes bij tot je beschikking, hoe doen normale mensen dat?
(‘Alle beetjes helpen, zei de mug en ze pieste in de zee’, zei mijn opa wel eens. En ik probeerde me dat dan altijd voor te stellen. En ik kwam een heel eind, vond ik zelf. Zielig voor de mug, vond ik. Maar ook een soort van dapper.)
Vanochtend klikte ik mijn oren achterna. Ik vond het Adagio uit de 3e pianosonate (opus 2 nummer 3) in C majeur van Beethoven. Zo gruwelijk mooi. Omdat ik niet meteen kon kiezen, heb ik een playlist gemaakt met allemaal versies van hetzelfde adagio.
(Volgens mij heb ik een voorliefde voor adagio’s, trouwens. Ik had het ook al met Ravel en Schumann. Ik heb niets persoonlijks tegen andere tempi hoor. Maar goed.)
Het leuke van playlists is dat je uitvoeringen kunt vergelijken. De verschillen zijnenorm. Het blijft ongelooflijk (en fascinerend) hoe dezelfde paar noten zo anders kunnen klinken. En zo kwam ik op de uitvoering van Lang Lang.
Een Chinese pianist. Ik had al veel eerder van hem gehoord, maar ik wist niet dat hij wereldberoemd was. Speelt ontzettend goed. Erg leuk om hem bezig te zien, vind ik. Zijn versie van dit Adagio stak er bovenuit. (Niet als enige overigens, maar overMichelangeli en Gould heb ik al eens eerder geschreven; die moeten even wachten).
BBC-producer Alan Yentob, van de geweldige Imagine serie, maakte in 2012 de mooie documentaire Do or die. Die staat integraal op YouTube.
Wáár zit hem dat nu in, vroeg ik me af tijdens het luisteren. Wat heeft de eneuitvoering dat de andere niet heeft? Wat maakt nu dat je als betoverd zit te luisteren. Terwijl er precies dezelfde noten worden gespeeld.
Het is de lijm tussen de noten, denk ik. Die maken er een verhaaltje van. Het is het vermogen van de muzikant om je bij je lurven te grijpen. De luisteraar wordt geleid, meegenomen. Ik ben ervan overtuigd dat dit een diep verlangen is van de luisteraar, dat hiermee bevredigd wordt. Meegesleept worden door de muziek. Hoe goed spelers technisch ook zijn, dit is een zeer zeldzame kwaliteit. Wat het precies is, ik weet het niet. Maar Lang Lang hééft het.
Deze blog verscheen eerder op het blog van Tom Beek.
