Afgelopen maand verhuisde het bedrijf van Philippe Theunissen van Shanghai naar Yangzhou, een stad met 4,5 miljoen inwoners iets boven Shanghai. De meeste westerlingen zullen nog nooit van Yangzhou gehoord hebben, maar dat maakt Theunissen niets uit. “De lokale overheid daar wil ons heel graag hebben en geeft ons de kans om te groeien. We zijn ervan overtuigd dat dit een goede stap is: je kunt zo weer terug met de trein.”
De Limburger Philippe Theunissen is oprichter van IT-bedrijf 21Brains. We praten in een koffiezaak vlakbij Nanjing Road, de drukste winkelstraat van Shanghai. Op een steenworp afstand is zijn bedrijf gevestigd, waar hij die ochtend nog aan de slag moest. Niet om code te schrijven, maar om zijn kantoor te verhuizen.
Met 21Brains is Theunissen alweer aan zijn vijfde bedrijf toe. Eerdere bedrijven werden verkocht, overleefden het niet of draaien nu nog steeds, maar zonder Theunissen. Met 21Brains doet hij iets totaal anders dan hiervoor: door een slim online programma helpt hij bedrijven om zo efficiënt mogelijk in te kopen.
Het idee om naar China te vertrekken, waar de ondernemer uit Eijsden zich ondertussen helemaal thuis voelt, kwam bij bedrijf nummer 3. “Toen ik in 2007 bezig was met Wiseline [een tijdlijn waarmee je mijlpalen uit je leven kon beoordelen, red.], hebben we gekeken of we ons ontwikkelteam konden outsourcen. Daarvoor vertrokken we toen naar Chongqing, in het midden van China. Vanaf dag 1 dacht ik: dit is fantastisch. Ik was 25 en ik was direct verliefd op China. Toen ik ook nog de Olympische Spelen zag, dacht ik: het is zo goed geregeld in dit land, hier willen we zijn.”
De droom hield niet lang stand: in 2009 viel Wiseline om. “We groeiden te snel en hadden niet de juiste strategie”, verklaart Theunissen. Het faillissement betekende een voorlopig einde van zijn China-avontuur. Met zijn vierde bedrijf, een handelshuis, wilde hij vervolgens ook de stap naar China maken, maar “we hadden te veel Nederlandse klanten. Het bleek te lastig om alles te verhuizen als je zo actief bent in Nederland.”
Toen besloot hij het totaal anders te doen. “Het gevoel bleef: ik moet naar China toe.” En zo gebeurde het dat hij twee jaar geleden 21Brains oprichtte ín China. Aanvankelijk omringde hij zich met expats; nu heeft Theunissen vooral goede Chinezen nodig om door te groeien.
Dat blijkt lastig. Het voornaamste probleem voor 21Brains is het personeel. “In Shanghai zijn de Chinezen verwend. Ze zijn niet gewend om te werken voor hun geld. Ik heb veel werknemers ontslagen omdat ze niets uitvoeren. Zo komen ze pas halverwege de ochtend binnenlopen. Of ze doen alleen wat in hun functie-omschrijving staat en geen stap meer.”
Een halfjaar geleden lijkt er opeens hoop te zijn. Via via komt Theunissen in contact met de overheid van de provincie Jiangsu. “Dat via via gebeurt vaak in China. Bij een borrel vertelden we iemand dat we beter personeel zochten dan wat we in Shanghai konden krijgen. Niet lang daarna nam de provincie contact met ons op. Of we wilden praten.”
Theunissen en zijn collega’s gaan in op het verzoek en worden uitgenodigd in Yangzhou, een van de grote steden van Jiangsu. “We werden daar verrast door een ontzettend luxueus diner en de hoogste partijbazen van de regio. Dat was wel gek voor ons. Maar het was een goed gesprek. Het bestuur van Yangzhou zei dat het ons wilde subsidiëren en dat het ons ging helpen studenten van de beste universiteiten te krijgen als personeel.” Over addertjes onder het gras maakt Theunissen zich geen zorgen: “Ik heb heel veel vertrouwen in Yangzhou. Zij kunnen en willen ons helpen met ons meest urgente probleem en waarom zouden wij dat afwijzen?”
De vraag rijst waarom Yangzhou zo enthousiast is. Het antwoord is simpel: de provincie Jiangsu wil concurreren met Shanghai. Door bedrijven uit de grootste stad van China weg te trekken, slaat het bestuur van Jiangsu twee vliegen in één klap.
Theunissen vertelt met zichtbaar optimisme over de stap die gezet gaat worden. Maar ook hij beseft dat ondernemen in China om meer gaat dan alleen het juiste personeel. Goede afnemers vinden kan ook lastig zijn, merkt de Limburger. “Wij leveren aan bedrijven, niet aan consumenten. In het begin hebben we daarbij één grote vergissing gemaakt: we wilden ons richten op kleine bedrijven, met pak ‘m beet tussen de 0 en 20 medewerkers. Diegenen die de knoop doorhakken, zitten hier in Shanghai, dachten we. Maar de beslissing of het bedrijf bijvoorbeeld nieuwe software gaat gebruiken, wordt genomen op het hoofdkantoor. Dat had ik me niet gerealiseerd.”
Het gevolg daarvan is een opmerkelijke constatering: 21Brains heeft geen enkele Chinese klant. “Onze klanten zitten allemaal buiten China, met de dichtstbijzijnde in Hongkong.” Theunissen ziet zelf ook in hoe gek dat eigenlijk is. Maar, merkt hij op, “het is niet te doen om bij Chinese bedrijven binnen te komen. Bij Chinezen gaat alles om prestige en status. Wanneer ze de keuze hebben tussen een kleine startup en een groot bedrijf, gaan ze altijd voor het grote bedrijf.”
De vraag rijst waarom 21Brains überhaupt in China blijft. Theunissen bekijkt het vooral praktisch: “We hebben gedacht: moeten we misschien verhuizen? Maar hier gebeurt het. Het klinkt ook goed: een sourcingbedrijf in Shanghai, China”, zegt hij met een grote glimlach. “Ik kan geen andere plek verzinnen die beter zou zijn. Stel, je zit in Amsterdam, dan moet je vanuit Nederland heel Europa gaan bereizen. Dat werkt ook niet.” Toch speelt de gedachte nog steeds door zijn hoofd. “We zitten hier nog goed, maar het is niet ideaal”, geeft Theunissen toe.
De komende tijd gaat 21Brains merken of hun verhuizing – binnen China – een juiste is. Maar: “Natuurlijk zullen we nog vaak genoeg in Shanghai komen.” Want wat Yangzhou ook biedt, tegen het bedrijfsleven in Shanghai kan niets op, vindt Theunissen.
