Mikhail Timofeyevich Kalasjnikov, de ontwerper van de Avtomat Kalashnikova, is niet meer. Hij overleed gisteren op 94-jarige leeftijd. Of het nou een originele is, het model 47 in kaliber 7.62 x 39 mm zoals het Rode leger als eerste vanaf 1949 in gebruik nam, of een van de vele al dan niet illegale kopieën en afgeleide varianten, het blijft een Kalasjnikov. Ook de opvolgende en er sterk op lijkende AK-74 in kaliber 5.45 x 39 mm blijft in de volksmond gewoon een Kalasjnikov, een AK. En het werd een volkswapen. Het waren de talloze opstandelingenlegers -al dan niet door Lenin of Mao geïnspireerd- die het wapen wereldwijd op de kaart zetten, en medeverantwoordelijk werden voor de ‘weapon of mass destruction‘ reputatie van de AK.
Daar waar westerse belangen konden worden gedwarsboomd, leverde de Sovjet-Unie of bijvoorbeeld China AKs tijdens de Koude Oorlog. Westerse landen, met name de VS, leverden wapens (soms inclusief AKs) als er communistisch gevaar dreigde. Of dit werd als excuus voor bemoeienis en (clandestiene) wapenleveranties gebruikt. Dergelijke ontwikkelingen leidde tot de term proxy-oorlogen. Die nog steeds uitgevochten worden.
Vietnam was er een van. Daar in de jungle werd de AK in de handen van Charlie ‘volwassen’. En bleek er superieur aan de eerste massaal geproduceerde vergelijkbare assault rifle (AR) van het Westen, de Amerikaanse M16, waar Eugene Stoner (1922-1997) van aan de wieg stond. De simpele, ‘agrarisch’ betrouwbare AK deed het altijd. In tegenstelling tot de eerste M16 versie, die weliswaar meer hightech was, en superieur schoot, maar te vaak dienst weigerde en snel oververhitte bij rijkelijk full-auto ‘rock&roll’ gebruik.
Beide wapens, in elke denkbare (verbeterde) versie bleven elkaar sindsdien regelmatig tegenkomen. Tot op de dag van vandaag. De ontwerpers van de twee deden het ook. Stoner en Kalasjnikov ontmoetten elkaar voor eerst in 1990 op Dulles Airport, toen de twee autodidacten zonder formele technische opleidingen meewerkten aan een historisch programma gesponsord door het Smithsonian.
Ze konden het wel met elkaar vinden. In tegenstelling tot de aansturende lieden van de gebruikers van beide wapens. Je zou daarom kunnen zeggen: ‘Gunmakers don’t kill people, people with their guns do.’ Zeker als er zoals in het geval van de AK, inmiddels zo’n honderd miljoen van rondslingen.
Bij www.rt.com twintig weetjes over de AK en zijn ontwerper.
Al-Jazeera kijk op de AK
De nieuwste AK ‘5.0’ telg, de AK-12
(Titelfoto: een bewerking van wiki-bijdragen van Richard Bartz en Irina Sztukowski)
