De doorzichtige pogingen van diverse opinie-makende huilebalken om het volk wijs te maken dat de macht sinds jaar en dag bij een zogenaamde linkse elite ligt ten spijt. Het moge duidelijk zijn waar de macht in een kapitalistische samenleving ten alle tijde werkelijk ligt: bij het kapitaal natuurlijk. Oftewel, bij de banken en het bedrijfsleven, nou niet bepaald bolwerken van de linkse kerk. (Tenzij we ook hier weer een (s)links complot over het hoofd zien.)
Het verwijt dat de zogenaamde kwaliteitsmedia op de hand van links zijn, is daarentegen zowaar enigszins gegrond. Maar het feit dat dit zo is, bewijst des te meer dat de werkelijke macht toch echt bij rechts ligt. Waarom? Hierom.
Journalistiek vormt eigenlijk de belichaming van een maatschappelijke behoefte aan controle en kritiek. Controle en kritiek op de heersende macht. Waar anders op? Journalistiek is als het ware een reactie op macht. En, vanuit de aard der zaak, een tegengestelde, een kritische reactie, geen meegaande.
Dit verklaart waarom, dat als de macht bij rechts ligt, de journalistiek van links komt. Daarom is links in de kwaliteitsmedia meer vertegenwoordigd dan rechts. Omgekeerd zou dat ook zo zijn. Daarom wordt er vanaf rechts ook zo geageerd tegen de publieke omroepen, en terecht.
Wat drijft iemand tot journalistiek? Een gevoel, diep van binnen, dat de heersende macht niet deugt. Daarom stonden er linkse journalisten op, en bleven potentiële rechtse journalisten zitten. Rechts zag zijn belangen immers toch wel behartigd. Rechts voelt niet echt de noodzaak om gedegen onderzoeksjournalistiek te bedrijven, kwaliteitskranten te starten of kritische televisieprogramma’s te maken. Want waarom zou je jezelf publiekelijk aan de tand voelen?
Natuurlijk is dit enigszins zwart-wit en simpel gesteld. Niet alle macht ligt bij rechts, en niet alle media zijn links. Bovendien zijn er gelijktijdig nog vele andere krachten aan het werk, met een uiterst complexe maatschappelijke dynamiek tot gevolg. Maar in beginsel zijn de verhoudingen in de media een omgekeerd evenredige afspiegeling van de verhoudingen in de macht. (Uiteraard blijven de dingen continu veranderen. Naarmate de mediale/journalistieke macht van links groeit, ontwaken als reactie hierop weer allerlei rechtse krachten, wat de laatste jaren zo goed zichtbaar is.) In deze analyse wordt trouwens uitgegaan van de Nederlandse situatie. In andere landen is de situatie soms anders.
De hierboven beschreven analyse is niet alleen van toepassing op de verhouding macht/media, maar ook op de verhouding macht/kunst. Ook kunst is immers een protest tegen heersende macht (vooral moderne kunst). Daarom zijn er in onze samenleving meer linkse dan rechtse kunstenaars en meer linkse dan rechtse cabaratiers; daarom is rechts ook terecht tegen subsidie voor kunst. En omgekeerd geldt ook hier hetzelfde. Als de macht en het kapitaal bij links zouden liggen, dan zou er zonder twijfel een bont en invloedrijk gezelschap van rechtse kunstenaars opstaan. (Des te meer reden om de werkelijke macht in de handen van links te zien, want stelt u zich eens voor wat een fantastische en inspirerende kunst dat zou opleveren! Rechtse moderne kunst, een opwindende gedachte.)
Beeld: Shutterstock
