Waarom gaat iemand de lokale politiek in? Hebben gemeenteraadsleden idealen en hoe kunnen ze hun idealen omzetten in echte daden? Peter Flohr is lijsttrekker van de progressieve partij Pro3 (progressieve samenwerking van PvdA, GroenLinks e.a.) uit de gemeente Loon op Zand. Wat kunnen we van hem leren over de plaats die idealen innemen in het dagelijkse politieke werk in de gemeenteraad? Flohr’s inspiratie om politiek actief te worden komt uit de jaren zeventig. “Ik ben al sinds lang politiek betrokken. Ik heb altijd de wens gehad dat de samenleving maakbaar is.”
“De sociaaldemocratie is voor mij erg belangrijk”, vertelt Flohr. “Het is voor mij ook belangrijk dat de PvdA een brede partij is. Je probeert echt samen tot oplossingen te komen binnen de PvdA en zaken aan te pakken. Ik ben in 1972 lid geworden. Dat was na een toespraak van Joop den Uyl, die was zo bevlogen bezig bij een congres in de RAI, dat heeft me gevoed. Ik woonde toen in Alblasserdam, dat was een rood dorp. Je had meteen mogelijkheden om met Den Uyl’s visie aan de slag te gaan.”
Het was Den Uyl die Flohr overhaalde politiek actief te worden: “Die bevlogenheid om te praten over zaken waar anderen weinig over spraken. Hoe zit dat met de mensen die het moeilijk hebben? Wat doe je daar als partij aan? Hij was de enige die daar vrij duidelijk over was in die tijd, over degenen die onderaan de ladder staan. Ik kwam uit een middenklasse-milieu, daar had je die problemen eigenlijk niet.”
Flohr kwam er in zijn werk bij de scheepswerf Van der Giessen De Noord in Rotterdam achter dat anderen wel problemen hadden: “Daar kwam je veel mensen tegen die het veel moeilijker hadden als jij. Je kwam heel veel mensen tegen die op die scheepswerf heel veel werk verstouwden voor heel weinig geld. Ik was de kantoorman, in de automatisering. Ik moest dan wel die magazijnen in, dan zag je wel wat er speelde. Ik vond altijd: ‘doe nou iets, als je vindt dat het niet klopt’.”
De gemeenteraad van Loon op Zand, waarin Flohr actief is, kun je volgens hem niet vergelijken met de scheepswerf: “Je kunt dit natuurlijk niet vergelijken met de jaren zeventig. Je hebt in de gemeente een gehandicaptenplatform, die trekken aan de bel omdat ze weten dat ze bij jou terecht kunnen als hen in hun ogen onrecht wordt aangedaan. Ook de huurdersbelangenvereniging kan bij ons terecht over de verhoging van de huren.”
“Als een bewoner meldt dat die zich zorgen maakt over de huurverhoging dan heeft dat zin. Je reikt mij dan aan wat de problemen zijn en die problemen komen vast meer voor. Daar ga ik mee aan de slag, bijvoorbeeld door naar de wethouder te gaan en te zeggen: ‘wat kunnen we hieraan doen?’ Wat huren betreft kun je alleen signaleren dat er te veel een beroep wordt gedaan op de portemonnee. Je kunt de huren als gemeenteraad niet beïnvloeden. Wat je wel kunt doen is dat als mensen in de financiële problemen komen, dat je probeert daar waar je mogelijkheden hebt dat aan te pakken.”
Flohr wil een maakbare samenleving en iets doen voor de zwakkeren. Den Uyl sprak zich daar ooit ferm voor uit, maar in de gemeente is minder duidelijk wat er gedaan kan worden. De politieke bevlogenheid van Den Uyl verandert in meer ambtelijke termen: “een vangnet creëren”, “maatregelen nemen waardoor het eerlijker verdeeld is in de gemeente” en “de focus op die groep mensen houden”. Dit komt niet omdat de jaren zeventig per se bevlogener waren dan nu, want bevlogen is Flohr nog steeds. Hij wil nog steeds de zwakkeren helpen, naar hen luisteren en hen betrekken bij oplossingen.
Het verschil is dat de gemeente relatief weinig kan doen. Flohr kan allerlei zaken bereiken op het gebied van voorzieningen in de dorpskernen, maar op sociaal terrein is de macht van de gemeente klein. Veel regelingen zijn landelijk en de gemeente voert ze alleen uit. Soms heeft de gemeente wel beleidsvrijheid, maar is er zo weinig budget dat er weinig beleid te maken valt.
Al deze algemene termen over de zwakkeren in de samenleving laten vooral zien dat als gemeenteraadsleden als Flohr iets kunnen doen voor de zwakkeren, ze dat niet zullen nalaten. Maar hoe vaak ze dat kunnen doen, blijft afwachten. Het zijn eerder thema’s buiten het sociale domein waar meer van de gemeente te verwachten is.
Chris Aalberts volgt lokale politici tijdens hun campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart 2014. Eerdere afleveringen uit deze serie vind je hier. Beeld: Nationaal Archief.
