Mees kijkt verbaasd om zich heen in de leegstromende zaal van het Amsterdamse debatcentrum De Balie. Waar zijn de jongens van Pownews? “Ik had ze wel verwacht. Mijn moeder van 76 had me al voorbereid. Ze gaan vast vragen of hij lekker kan neuken?”
Ze laat een opluchtend lachsalvo ontsnappen. Heleen Mees, diva-achtige gehuld in een groen jurkje, heeft net – voor een zoveelste keer – de stelling uit haar dissertatie herhaald dat China de grote veroorzaker van de economische crisis is en met geen woord gerept over de rechtszaak waarin ze is verwikkeld. Mees’ meest nieuwe inzicht vanavond is dat Geert Wilders profiteert van de opkomst van de China.
“De onvrede onder de kiezers van Geert Wilders is reëel. Groepen aan de onderkant van het loongebouw zijn hard getroffen. Door de opkomst van China, en nu ook door de Polen Roemenen, zijn de lonen in Nederland en Amerika erg onder druk komen te staan. Als mensen een proteststem uitbrengen op Wilders zit daar een reële onderstroom in omdat deze mensen heel erg aan het verliezen zijn. Ik snap niet dat dit inzicht niet veel breder is geaccepteerd. De opkomst van het populisme heeft minder te maken met de botsing der beschavingen als wel met de opkomst van China.”
Het komt allemaal over als een waarschuwing voor het gele gevaar.
“Ik zie dit niet als een gevaar. China is een van de meest geslaagde ontwikkelingsprojecten ooit. Daar zijn honderden miljoenen mensen uit de armoede gekropen. Nout Wellink -opponent van Mees tijdens het debat, MK- erkende dat China een steeds groter deel uitmaakt van de wereldeconomie. Alles wat China doet, zoals liberaliseren van de binnenlandse economie, zal schokeffecten hebben op rest van de wereld.”
Wat denk je van nieuwe FED-president Janet Yellen? Gaat ze de rente verhogen, zoals jij hoopt?
“D’r zal niet veel veranderen, want zij is ook een enorme duif. Iemand die vasthoudt aan lage rentetarieven.”
Is wel een vrouw. Of is dat geen element?
“Dat zij het is geworden in plaats van Larry Summers is prima. Maar het huidige monetaire beleid zal echt niet veranderen. Zij is voorstander van misschien een nog wel soepelere rentebeleid dan voorganger Ben Bernanke. Ik denk dat Janet minder angehaucht in de financiële wereld is dan Summers. Die zat meer in de zak van de financiële instellingen. Ik denk dat de rol van Larry Summers bij de deregulering (ten tijde van Clinton) de crisis ook niet minder erg heeft gemaakt. Ik vraag me af of het financieel toezicht dat hij had willen handhaven voldoende prudent zou zijn.”
Je volgende project is het wereldwijde probleem van het gebrek aan groei. Daarbij spiegel je je aan stagflatietijd in Nederland in de jaren zeventig. Dat werd toen spottend Dutch Disease genoemd.
“Ja, door het verschijnsel gasbel werden we ineens een héél rijk land. Vervolgens hebben Den Uyl en opvolgende kabinetten die goudmijn grif uitgegeven en een uitgebreid sociale zekerheidsstelsel opgetuigd. Het gevolg van de gasbaten was dat uitgaven in de diensten- en overheidssector enorm stegen. Mensen kregen hogere inkomens en gingen die spenderen in horeca. De binnenlandse productie begon te draaien, met als bijkomend effect dat ook de salarissen in de industrie stegen. Het gevolg was dat we nu nauwelijks industrie meer overhebben door die oplopende loonkosten.”
We zijn verwend volkje?
“Zeker. Ja, groei in tijden van bubbles is een vorm van decadentie, groei zonder bubbles hangt af van genialiteit.”
Hoe krijg je genialiteit?
Lachje: “Door mensen ontevreden te houden, misschien?”
Waarom schik je niet met Buiter?
“Daar kan ik niks over zeggen. Niet lang of kort. Daar ga ik niks over zeggen.”
Je speelt het goed.
“Ik heb geen enkel idee waar je het over hebt. Ik mag er niet over praten.”
