Sociale media lijkt een praktisch nieuw verschijnsel te zijn. Daarentegen vertelt historicus Tom Standage in zijn boek ‘Writing on the Wall: Social Media – The First 2000 Years’ dat het allereerste begin van onze facebookwalls al in de Oudheid ligt. Dat schijnt allemaal te danken zijn aan de Romeinse staatsman Cicero.
In 51 voor Christus werd er in het oude Romeinse Rijk een nieuwe anti-corruptiewet aangenomen, waardoor staatsfunctionarissen de controle kregen over de post in de provincies. Cicero was toentertijd gouverneur van Sicilië en hij was daarmee tot zijn ergernis ver verwijderd van de politieke activiteiten in Rome. Daarop wilde Cicero een informatienetwerk starten voor de Romeinse elite, om politieke zaken snel door te kunnen spelen.
Op het moment dat Cicero gouverneur van Sicilië was, bestond er nog niet zoiets als papier of drukpersen. Het systeem dat werd gebruikt draaide op het verspreiden van gekopieerde brieven, waaronder mensen hun reacties konden schrijven, in de vorm van papyrusrollen. Cicero’s briefwisseling met zijn vrienden aan de andere kant van het Rijk werd laten teruggevonden. In de brieven hielden ze elkaar op de hoogte van de laatste politieke veranderingen, verstrekten ze hun eigen commentaar en gaven advies. Brieven werden vaak gekopieerd, gedeeld en in andere brieven geciteerd. Veel brieven werden gericht aan een groep mensen en werden hardop voorgelezen, zodat het efficiënt met iedereen gedeeld kon worden.
Belangrijke toespraken die Cicero hield liet hij vastleggen door zijn medewerkers, die deze in briefvormen naar een grote groep mensen verspreidden of ze uitdeelden. In Rome zelf werd later een ‘Staatsblad’ opgericht, een forum in het centrum van de stad waarop dagelijks het laatste nieuws werd gehangen. Daarbij kan je denken aan officiële aankondigingen, nieuwe wetten en andere updates van het staatsbestuur.
Door Cicero’s manier van informatie verspreiden, kon informatie zich binnen enkele weken over het gehele Rijk verspreiden. Nieuws naar Groot-Brittanië duurde ongeveer vijf weken voordat het aankwam, post naar Syrië nam zeven weken in beslag. Iets anders dan de seconden die wij nodig hebben om een facebookberichtje te versturen, maar voor die tijd was dat behoorlijk snel.
Mark Zuckerberg heeft zich dus misschien eigenlijk laten inspireren door een Romeins staatsman. Facebook is daarentegen wel een stuk toegankelijker voor het ‘normale volk’. Dat maakt dat het medium niet meer slechts wordt gebruikt voor politieke nieuwsgeving, maar ook voor selfies, memes en feestfoto’s.
