Pubers slaan elkaar half dood, klasgenoten registreren het geweld en het filmpje wordt wijd verspreid via internet. Visuele terreur, uitwas van een multimediaal tijdperk, waarin de audiovisuele middelen op je smartphone binnen ieders handbereik zijn.
Maandagavond zelfs de opening van het NOS-Journaal met als insteek, hoe voorkomen scholen de verspreiding van dit geweld op het net?
Verslaggeefster Marjolein Hogervorst komt niet verder dan het klassieke rijtje sprekers. Schooldirecteur, quasi onschuldige leerlingen en natuurlijk de psycholoog als sluitstuk. Jammer dat de nieuwsjournalistiek na vijftig jaar nog steeds lijdt aan een chronisch gebrek aan creativiteit en lef om een andere invalshoek te kiezen. Persoonlijk was ik allereerst naar de ouders en opvoeders van de jonge, zieke geesten gegaan.
Fred Meijer, directeur van een school in Apeldoorn, kreeg een filmpje via een docent binnen en meteen herkende hij het dertienjarige slachtoffertje, een meisje van zijn school. Nee, Fred heeft geen moeite dat zo’n slachtpartij gefilmd wordt, want dan kun je in ieder geval de daders herkennen en oppakken.
Hoe naïef kun je zijn, want de aanvallers zorgen natuurlijk wél dat ze buiten beeld blijven. Dat spreek je natuurlijk van tevoren af met je regisseur, want dit soort slachtpartijen verloopt volgens een nauwkeurig script, over tijd, handeling en slachtoffer is zorgvuldig nagedacht.
De directeur liet het er niet bij zitten en in de aula sprak hij de school toe, dat het afgelopen moest zijn. Docenten binnen zijn school doceerden vervolgens op academische wijze ‘mediawijsheid’ en de verveelde jongeren in de klas dachten alweer aan hun volgende slachtoffer, aanval en filmpje. Meijer sprak geen woord over sancties, zero-tolerance ten opzichte van het gebruik van smartphones op en bij de school of nog beter, verwijdering van school bij overtreding en nooit meer binnen laten.
Even naïef was de psychologe die beweerde dat de filmers van het grove geweld niet in de gaten hebben wat de impact is van het verspreiden van het filmpje. Sorry, zachte, lieve mevrouw Irma, juist omdat ze als geen ander weten hoe internet werkt en zich als een olievlek verspreidt, is dit walgelijke tijdverdrijf onder jongeren steeds populairder aan het worden.
Na het filmpje liet Rob Trip nog even terloops weten dat ‘de VO-raad, de koepel van middelbare scholen, vindt, dat de ouders OOK verantwoordelijkheid hebben.’ Mijn God. Wonderbaarlijk dat een verslaggeefster van de opening van het NOS-Journaal zo’n krankzinnige blunder maakt en die infantiele VO-raad inclusief de ouders niet ter verantwoording roept. Als eindredacteur had ik Hogervorst al haar huiswerk over laten doen.
Het afgelopen jaar werkte ik op verschillende scholen met zeer divers beleid als het om het gebruik van smartphones gaat. Wél meenemen in de klas, maar verboden aan te zetten. Gebruiken in de klas als leermiddel en daarna weer uit. In het computerlokaal bij het maken van een opdracht, wel of geen oortjes in om naar de muziek op je smartphone te luisteren. Dat waren zoal de varianten, met één zorgelijke overeenkomst.
Zodra mijn aandacht in de klas maar enigszins verslapte, zag ik razende vingers over het toetsenbordje richting foute, gewelddadige en erotische sites, wellicht ter inspiratie om het later zelf reallife uit te proberen.
Ik denk dat visueel geweld via mobiele telefoons een oeverloze discussie wordt, zoals we die kennen over voetbalgeweld in en op het veld, als we niet keihard optreden tegen dit ziekmakende fenomeen. Het begint bij de ouders, die al zolang dat het onderwijs bestaat, de opvoeding van hun kinderen aan docenten overlaten, terwijl dat toch echt hun eigen, primaire taak is.
Kinderen al op te jonge leeftijd volstoppen met mobiele telefoons legt de basis voor het latere geweld. De smartphone als verlengstuk van je leven, waarmee je ook al je bedenkelijke fantasieën kunt bevredigen.
Een wapen waarmee je je leeftijdsgenoten voorgoed kunt beschadigen, zowel geestelijk als fysiek, als je zelf maar zorgt dat je buiten beeld blijft.
