Nederland wordt bestuurd volgens het model van de vertegenwoordigende democratie. Logisch dat het deel van de samenleving dat zichzelf omschrijft als praktiserende moslims óók zichzelf expliciet vertegenwoordigd wil zien en voelen. Het idee om op islamitische grondslag een partij op te richten heeft in het verleden tot wisselende resultaten geleid. Flinke mislukkingen maar ook successen. Er is geen reden om bij de pakken neer te zitten. Voor de komende gemeenteraadsverkiezingen zijn er mijns inziens drie partijen met kans op slagen. Tijd voor een korte introductie.
Opmerkelijk is dat alle lijsttrekkers mannen zijn terwijl Islam geen fundamentele standpunten tegen de politieke deelname van vrouwen heeft. Desgevraagd blijkt dat alle partijen dan ook vrouwen op de kandidatenlijst hebben staan. Gezien de kleine aantallen kan de huidige verdeling toeval zijn. Het zou goed zijn als hier binnen afzienbare tijd een gezonde balans in ontstaat.
– Stad / steden: Den Haag (nu 1 zetel)
– Landelijke ambitie: Niet uitgesloten
– Website
Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 wonnen de Islam Democraten in Den Haag één zetel (of ‘bijna twee’ zoals ze het zelf destijds omschreven). In de aanloop naarde gemeenteraadsverkiezingen van 2009 schreef ik voor de NIO een overzicht over de islamitische partijen en was erg kritisch. De Islam Democraten hadden een rommelige website, weinig tot geen visie maar wel de ambitie om in de vier grote steden actief te worden. Het lukte hen om hun zetel te behouden en ze bleven hierdoor in de gemeenteraad van Den Haag.
Nu, vier jaar later, kan ik niet anders dan constateren dat de partij er qua professionaliteit enorm op vooruit is gegaan. Een strakke website toont standpunten, verkiezingsprogramma en een tienkoppige multi-etnische kandidatenlijst met Hasan Kucuk als lijsttrekker. Hij stond in 2010 op de derde plaats van de kandidatenlijst maar kwam met voorkeursstemmen als enige in de gemeenteraad namens de partij. Kucuk gaat nu dus op voor een tweede termijn. De partij heeft de intentie om in meerdere steden mee te doen aan de gemeenteraadsverkiezingen maar wil vreemd genoeg nog niet zeggen waar.
De partij presenteert zich expliciet als islamitisch, zowel in de naam als in de speerpunten. Naast algemene punten als een schone stad en werkbare economie zet het in op de toegankelijkheid van islamitisch basisonderwijs in elk stadsdeel. Ook zien de Islam Democraten liever geen samenleving met een bar op elke straathoek ‘want alcohol maakt meer kapot dan je lief is’.
– Stad / steden: Den Haag (nu effectief 2 zetels), Amsterdam, Zwijndrecht (zie update onderaan)
– Landelijke ambitie: Ja
– Website
De aanstaande gemeenteraadsverkiezingen zijn de eerste waar aan de Partij van de Eenheid onder haar huidige naam meedoet. De partij bezit op dit moment effectief twee zetels in de gemeenteraad door de samenwerking tussen Abderrazak Khoulani (‘Lijst Khoulani’) en Arnoud van Doorn (‘Onafhankelijk Den Haag’). Lijst Khoulani werd in 2009 opgericht door de afsplitsing van Khoulani van de Islam Democraten voorafgaand aan de verkiezingen in 2010 en heeft sinds dat jaar één zetel in de gemeenteraad van Den Haag. Onafhankelijk Den Haag ontstond toen in januari 2012 Van Doorn zich afsplitste van de PVV-fractie en in 2013 zelfs bekeerde tot de islam.
De partij heeft niet te klagen over media-aandacht, mede vanwege de achtergrond van Van Doorn. De partij komt openlijk uit voor haar islamitische grondslag maar vermijdt de aanduiding een ‘islamitische partij’ te zijn omdat ze er naar eigen zeggen ‘voor iedereen in onze stad’ is. Dit is mijns inziens een nuancering die het nooit zal winnen in de beeldvorming over de partij, maar of dit iets uitmaakt moet nog blijken.
De partij zet in op kwalitatief hoogstaand islamitisch voortgezet onderwijs; zonder toestanden maar professioneel en transparant. Ook heeft de partij oog voor uitdagingen in de jeugdzorg, waar respect voor / kennis van islam op dit moment nog onvoldoende is. De Partij van de Eenheid zet met haar partijprogramma tevens in op thema’s die breder zijn dan datgene wat enkel de islamitische gemeenschap aangaat. Het komt bijvoorbeeld niet op voor het dragen van specifiek de hoofddoek maar keert zich tegen discriminatie op grond van welke religieuze uiting dan ook. De partij heeft een lijst met een dozijn kandidaten in Amsterdam en zal haar lijsten voor Zwijndrecht en Amsterdam spoedig openbaar maken.
NIDA
– Stad / steden: Rotterdam (nieuw, nu 0 zetels)
– Landelijke ambitie: Op dit moment geen landelijke ambitie
– Website
Ook in Rotterdam is nu een initiatief gekomen voor een door de islam geïnspireerde lokale partij. De naam NIDA betekent vrij vertaald ‘oproep’ en ‘stem’. Met de in mijn ogen briljant gevonden slogan ‘Wij geloven in Rotterdam’ presenteert de beweging zich sinds eind 2013 aan een jonge en diverse achterban.
Om niet zonder politieke expertise van start te gaan wist NIDA het GroenLinks-gemeenteraadslid Nourdin El Ouali aan zich te binden. Door een mix van etnische achtergronden van de kandidaat-gemeenteraadsleden lukt het de partij om niet alleen tot de Nederlandse media door te dringen maar ook de interesse van anderstalige kranten te trekken.
De exacte standpunten en kandidatenlijst van NIDA laat echter nog op zich wachten. De website van de partij is op dit moment nog in ontwikkeling.
Er zijn ook partijen die volgens sommigen in dit lijstje zouden moeten staan maar ik niet heb meegenomen. Voorbeelden zijn partijen die meedoen vanuit een etnische achtergrond, zoals Turks Belang in Rotterdam. Ja, veel mensen in Turkije zijn moslim, maar dat maakt een partij op basis van de belangen van een specifieke etnische bevolkingsgroep niet ineens ‘islamitisch’ (en andersom: er zijn in Rotterdam natuurlijk ook veel moslims die niet Turks zijn).
Daarnaast zijn er bij elke gemeenteraadsverkiezingen ook de eendagsvliegen, de nieuwe partijen waarbij de ambitie wel zetels bevat maar de behaalde resultaten niet. In die categorie verwacht ik dit jaar de EenHeid Partij (niet te verwarren met de ‘Partij van de Eenheid’ en met de onwaarschijnlijke afkorting EHP). Zelf lijken ze nog niet helemaal besloten te hebben of ze een islamitische partij zijn of niet. Wel willen ze voor alle inwoners van Eindhoven een gratis tablet en internet en voor alle kinderen onder de 12 jaar gratis toegang tot wedstrijden van PSV. Ik wens ze veel succes.
Instant update – De Partij van de Eenheid heeft donderdagmiddag bekend gemaakt niet langer mee te doen in Zwijndrecht in verband met ‘ernstige bedreigingen’ aan het adres van de lijsttrekker in die gemeente.
