De Europese kandidatenlijst van de PvdA is bekend. De vechtende PvdA-Europarlementariërs zijn niet herkiesbaar en er komt een fris nieuw team onder de leiding van Paul Tang. Hij wil zich richten op werkgelegenheid. De nummer twee, Agnes Jongerius, heeft haar mond er ook van vol. Dit wordt het PvdA-campagnethema en moet ook een inhoudelijk speerpunt van de nieuwe delegatie worden. Jammer voor Tang en Jongerius: zo simpel zit Brussel niet in elkaar. De PvdA gaat helemaal niets voor de werkgelegenheid doen.
De PvdA is een dwerg in het Europees Parlement. Ze maakt nu met drie zetels deel uit van de fractie S&D waar in totaal 184 Europarlementariërs in zitten. Het wordt moeilijk om die zetels te behouden. Als de uitslag even slecht is als de peiling van zondag, is de nummer drie op de lijst onverkiesbaar. Ter vergelijking: de Duitse SPD heeft 23 zetels en is dus aanzienlijk belangrijker. Kleine delegaties – en dat zijn Nederlandse delegaties eigenlijk altijd – moeten het hebben van hun goede relaties met andere Europarlementariërs. Zij moeten vertrouwen genieten.
Hoeveel vertrouwen is de PvdA waard? Judith Merkies mocht geen lijsttrekker worden, er werd non-nieuws over haar vergoeding de wereld in gebracht, er werden beschuldigingen geuit die niet kunnen kloppen en onlangs wilden collega’s Berman en Bozkurt Merkies laten royeren omdat ze haar advocaat bij het Europees Parlement heeft gedeclareerd. Dat was niet tegen de regels. Merkies haalde het niet meer in haar hoofd zich nogmaals te kandideren. Is daarmee de kous af en begint de PvdA met een schone lei?
Nee dus. Binnen een grote Europese fractie als S&D kan niet iedereen werkgelegenheid doen. Er is altijd interne strijd over wie de beste portefeuilles krijgt. Dat werkgelegenheidsthema’s gewild zijn staat buiten kijf. Om deze portefeuilles binnen te halen is een goede interne positie nodig en moeten anderen je iets gunnen. De vraag is waarom de nieuwe S&D-fractie de beste portefeuilles zou geven aan een partij die jarenlang disfunctioneerde. Men zal eerst willen zien dat de PvdA een normale partij is. De SPD – en vele andere delegaties – maken meer kans op de werkgelegenheidsportefeuille.
Tang en Jongerius krijgen er nog een zware dobber aan. Ze moeten laten zien dat de PvdA überhaupt in staat is goede Europarlementariërs af te vaardigen. Het gaat maanden of misschien wel jaren duren voordat de PvdA in Europa weer enige statuur heeft. Dan zijn de goede portefeuilles allang vergeven. Het vertrouwen, netwerk en expertise zijn straks geheel weg. Vanuit het niets kunnen Tang en Jongerius weinig voor de Europese werkgelegenheid betekenen. Ze kunnen natuurlijk wel meestemmen met de voorstellen van andere S&D-Europarlementariërs.
Pas als het vertrouwen is herwonnen maakt de PvdA weer een kleine kans op belangrijke portefeuilles. Voorlopig is de portefeuille ‘cadmiumbatterijen in elektrische schroevendraaiers’ waarschijnlijker. Misschien kunnen Tang en Jongerius daar eens wat standpunten over formuleren.
Chris Aalberts publiceert eind februari het essay: ‘Kunnen burgers de Europese Unie van koers laten veranderen?‘
