Bijna dagelijks krijg ik de vragen weer om mijn hoofd geslingerd. “Waarom róók jij eigenlijk?” “Je weet toch dat roken heel erg slecht is?” “Wanneer stop je nu eens met roken?” – Omdat deze vragen al tientallen keren voorbij zijn gekomen, heb ik mijn standaardantwoorden klaarliggen. “Dat brandende puntje as is nog het enige lichtje dat voor mij brandt, als roker.” “Ik eindig later tóch als eenzame schrijver, en daar hoort nu eenmaal een volle asbak bij.”
Als ik mijn sigaretje opsteek op het station, word ik geïrriteerd doorverwezen naar de rookzones (een paar vierkante meters waar rokers even hun ‘behoefte mogen doen’) en op school word ik door de conciërge weggestuurd naar de achterkant van het gebouw, anders zal die sigaret de reputatie nog eens schaden. Hoe is het in hemelsnaam zover kunnen komen? Hoe roken in de vorige eeuw nog geromantiseerd werd, wordt het nu volop belachelijk gemaakt in de media.
Mijn vader heeft het al meerdere malen tegen me gezegd: “Kind, dat je wil roken, dat is jouw keuze, maar doe dat niet in het mierenneukerige land waar wij in leven.” – Dat klopt. Alhoewel ik al bijna drie jaar rook, mag ik mijn sigaretten met het nieuwe rookverbod niet meer zelf halen, als zeventienjarige. De kroegen lijken leeg, omdat de helft van de bezoekers buiten in de regen hun sigaretje moet roken. W.F. Hermans schrijft in De Laatste Roker (Amsterdam in 2021) over een kerel die wordt opgepakt omdat hij nog een nicotinebehoefte heeft. Het huidige sociale taboe lijkt dicht in de buurt te komen van die dystopie.
De tabakslobby strijdt nog fel voor de rechten van rokers, maar wordt daarom door veel mensen afgeschilderd als een verschrikkelijke club. Dan begin ik mij af te vragen waar het hier allemaal om gaat. Denkt men echt dat rokers zich niet bewust zijn van de gevolgen op je gezondheid? Als ze minstens drie keer op een dag zo’n stomme vraag krijgen, langs een anti-rook-reclamebord lopen of weer een e-sigaret krijgen aangeboden? Men lijkt vergeten te zijn dan het om niet veel meer gaat dan een rolletje papier met wat geplette blaadjes erin. En nee, zelfs in het ‘vrije Nederland’, is dat niet meer welkom.
Dat maakt dat ik juist absoluut niet de behoefte voel om me over te geven aan nicotinepleisters en elektronische sigaretten. Als ik ooit stop met roken, doe ik dat voor mezelf, en niet voor het maatschappelijke taboe rond mijn pakje Marlboro. Voor nu zet ik trots het rokersstrijdlied van Katinka Polderman op en klem ik mijn handen om mijn extra grote pakje Marlboro. Mijn zelfbewustzijn zet ik voor nu bóven mijn astmatische narigheden.
