Waarom verkopen energieleveranciers producten waardoor hun klanten minder energie gaan verbruiken? In hun webwinkels bieden ze tientallen spullen aan die ons green and lean moeten maken, van eenvoudige tochtstrips tot thermostaten die je met je mobieltje kunt bedienen. Nuon verkoopt bijvoorbeeld een pers waarmee van oud papier briketten gemaakt kunnen worden die in open haard of houtkachel gestookt worden. Volgens Nuon is dat goed voor uw portemonnee en het milieu omdat u minder aardgas hoeft te stoken. Alsof een slager u helpt vegetariër te worden.
Wie aan briketpersen denkt, denkt aan Joe Speedboot van Tommy Wieringa. Fransje, de eenarmige hoofdpersoon, perste jarenlang in het tuinhuisje ontelbare hoeveelheden briketten van oud papier. Zijn vader zou ze verkopen waardoor Fransje in de waan verkeerde zijn tijd zinvol te besteden. Per toeval ontdekt Fransje dat zijn vader in een loods een immense muur van briketten bewaart – allemaal ongebruikt. Groter bedrog is nauwelijks mogelijk. Fransje: ‘Pa was stil van ontreddering, ik zag mijn eigen schaamte weerspiegeld in zijn ogen, en zo stonden we elkaar aan te gapen in die Spiegelzaal van Pijnlijkheden.’
Dit allemaal terzijde.
De brikettenpers van Nuon werkt eenvoudig. Het papier – oude kranten, weekbladen, enveloppen – moeten kletsnat en in kleine stukjes in een stalen zeef worden gepropt. Vervolgens pers je het water eruit door de hendels naar beneden te duwen, keer je de zeef om en klaar is het briket.
Aan de slag. De vuurminnende vader pakt een grote tobbe en laat zijn kleuter- en peuterdochter de kranten in kleine stukjes scheuren. Daar hebben ze geen zin in, tot ze ontdekken dat je met natte krantensnippers een indrukwekkende puinhoop kunt aanrichten. De kranten, pers en tobbe verhuizen daarom naar de douche. Daar wordt het een heerlijke kliederboel, met kletsnatte rompertjes en truitjes, snippers op het plafond en een zwoegende en puffende vader. Langzaam maar gestaag ontstaat er een bescheiden muurtje van papierbriketten, totdat vader ontdekt dat het afvoerputje van de douche verstopt raakt omdat de zeef kleine snippers door laat. Tijd om te stoppen.
Fikkie stoken is echter nog niet aan de orde. De briketten moeten kurkdroog zijn voor ze de haard of kachel in kunnen. Trek daar rustig enkele zomerse maanden voor uit. Vader heeft echter een aantal briketten een tijd op de verwarming en kachel laten drogen zodat ze snel de kachel in kunnen.
De hamvraag: fikken ze goed? Nee. Ze branden langer dan verwacht, maar niet van harte. Het miezerige vlammetje heeft veel luchttoevoer nodig, wat duidt op matige verbranding. De briketten laten ook veel as achter, evenmin een gunstig teken. Goed, ze leveren warmte, en ja, het is oud papier en dus afval waarmee je je huis verwarmt, maar de briketten halen het niet met de oude, zieke es uit onze achtertuin, waarvan de drie jaar gedroogde stronkjes maar een lucifer hoeven te zien om in een vreugdevuur uit te barsten. En die es was eveneens afval die sowieso in CO2 uiteen zou vallen.
Deze brikettenpers is een fraai, degelijk uitgevoerd apparaat. Er zijn wat ontwerpfoutjes (waarom geen ronde, houten handvaten in plaats van deze in handpalm snijdende ijzeren grepen?), maar van oud papier briketten voor brandstof maken, vergt veel tijd en lage eisen aan een goed vuur. Tijdens het ontstoppen van de doucheput begreep ik ineens waarom Nuon dit apparaat verkoopt.
Foto: Nuon. Meer lezen van Evert Nieuwenhuis? Neem een abonnement!
