Rena Netjes komt uit Overijssel dat is af en toe te hor’n. Als haar mobiele telefoon overgaat en de gevluchte Egypte-correspondent weer een mediapartij te woord moet staan, blijkt dat sommige e’s in haar woorden wegvallen. ‘Als ik moe ben, klink ik ineens naar een meisje uit Salland. Toen ik uit Egypte wegvluchtte en landde op Schiphol, hoorde ik lichtjes mijn accent toen ik mezelf op televisie terugzag. Ik was zó moe.’
Rena Netjes is nog steeds moe. De telefoon gromt de hele dag in haar tas, zoals nu ook weer in de trein tussen Hilversum MediaPark en Amsterdam Centraal.
De verslaggeefster voor BNR, NOS, Het Parool en ThePostOnline woont tijdelijk in Amsterdam in afwachting van haar proces in Caïro. De verslaggeefster staat op een terroristenlijst en snapt werkelijk niet dat ze deze ’most-wanted’ status te danken heeft aan één rendez-vous met Mohamed Fahmy, bureau-chef van Al Jazeera English, een respectabele journalistieke organisatie. Deze week startte het proces tegen haar en negentien andere terreurverdachten.
’Nog steeds ben ik niet off the hook! De autoriteiten lijken zich niet op mij te richten, maar om de persoon waarmee ik mogelijkerwijs contacten heb gehad. Het is vervelend, want in zo’n claimproces kan van alles gebeuren. Nadat eenmalig bezoek aan Mohamed Fahmy ran imaginations van de Egyptische politie wild. Vorig jaar in April toen ik er zelfs van beschuldigd de anti-Morsi demonstraties in Egypte te organiseren en wapens te hebben geïmporteerd uit Libië!’
Maar je kunt toch uitleggen dat je er niks mee te maken hebt?
’Ik heb een goed advocatenteam nu met een internationaal gelauwerde topjurist – Ragia Omran won de Robert F. Kennedy award – maar je bent er niet zeker van. Snapt zo’n rechter jouw verhaal? In Egypte nothing seems what it seems to be!’
Je bent gevlucht en hebt alles achtergelaten? Is je huis al doorzocht?
’Eén iemand, die ik vertrouw, is binnen geweest in mijn woning. En volgens die vriendin zijn er geen mensen binnen geweest. Daar liggen nog een paar mobieltjes van me en een computer, maar daar is niks belastends op te vinden.’
Denk je dat je ooit teruggaat?
’Dat weet ik dus niet…Ik denk het soms van niet.’ Wacht even: ’Ik denk het niet.’
Ze kijkt op haar twitter-account. ’Eens kijken of Sander (van Hoorn, NOS-verslaggever) nog nieuws heeft? Hij zit bij het proces. Sander is cool’, zegt Netjes, die productiewerk doet voor de in Libanon gelegerde NOS-correspondent. ’Praat ik teveel? Zeg maar…wat wil je weten?’
Waarom doe je het?
’Omdat ik het wil doen. Ik ben een verschrikkelijke workaholic. Ik werk altijd. Dit verhaal moet ik vertellen, ook om die mensen die nu zonder proces vastzitten in Egypte te helpen. Peter Greste, Al Jazeera correspondent, en voormalig BBC- en CNN-medewerker zit daar vast hè. We hebben het over Oekraïne, maar besef eens wat er in Egypte gebeurt.’
Hoe overleef je nu? Je leefde van je correspondentenwerk.
’Ik heb nog vastgoed in Amsterdam. Jarenlang heb ik een bedrijf in taaltrainingen Arabisch en Hebreeuws gerund. Toen heb ik met mijn spaargeld en wat hulp van een oom anderhalf pand aangeschaft. Daar zitten huurders in.’
Mooi, je gaat niet failliet door deze kwestie.
’Nee, dat is fijn.’ Ze springt terug naar eerdere gedachte. ’De Egyptische autoriteiten hebben geen zin dat we te veel aandacht besteden aan deze kwestie. Dus dat moet hè. Verspreid het verhaal. Ik ben bezig met een groot stuk voor een Engelstalige krant, maar ik heb zo weinig tijd om te schrijven.’
Je moet ook niet steeds die telefoon opnemen, Rena!
’Ha, ja, maar het is wel mijn informatielijn.’
We passeren Weesp. Het vredige oneindige laagland, waar mensen zich druk maken over CAO’s, hun pensioen en een hogere belastingaanslag, staat ver af van de wereld van Netjes. ’Wat moet ik hier dan doen?’, zegt ze.
Je had een vriend in Egypte. Maak je je zorgen?
’Over mijn privé-situatie wil ik om veiligheidsredenen niets zeggen.’
Wordt het geen tijd om het CDA weer een beetje wakker te schudden? Je was ooit deeltijd-raadslid in Amsterdam?
’Ja, maar ik ben geen lid meer.’
Want?
’Joh, dat lijken wel PVV-ers geworden die CDA’ers in Amsterdam. De manier waarop ze over de Islam praten… Ik wilde de naam van mijn partner misschien aannemen en toen zeiden ze: ’Dat is misschien niet zo handig.’ Toen ze met de PVV gingen samenwerken heb ik opgezegd, net als éénderde van de achterban.’
Je werd gezien als vriend van de Arabieren?
’Is toch idioot? Nu ziet het regime mij weer als een vriend van de opstandelingen. Ik snap er niks van. Omdat ik met mensen praat en geïnteresseerd ben in de mening van anderen, denken ze dat ik het er mee eens ben. Als ik een paleis binnenloop, ben ik nog niet de koningin!’
Weer de telefoon. BNR. ’Waar moet ik eruit voor Amstel?’, zegt ze vertwijfeld. ’In Egypte doe je alles met taxi’s. Zo’n chauffeur weet precies waar je moet zijn en hij voelt zich ook verantwoordelijk voor jou. Het wordt in Nederland een beetje prijzig.’
Waar verblijf je nu?
‘In Amsterdam. In een appartement, maar zonder wifi. Dus als ik iets moet schrijven zit ik in een café. Op mijn telefoon heb ik wel internet.’
Ik las dat je veel bij je vader zit in Salland.
’Ja, dat is lekker rustig daar aan de voet van de Lemelerberg. Mijn zus woont ook al in het buitenland. Dus, dat is gezellig.’
Je was een verdienstelijk schaatsster.
’Nou, ja, wel redelijk ja. De schaatsbaan in Lemelerveld is door mijn vader opgezet, en later verhuisd naar Dalfsen, waar Erben Wennemars nog heeft getraind. Als ik thuis zit, heb ik Sotsji de hele dag aanstaan. Zit te kijken, ja. En ondertussen luister ik naar Ricky Martin. Dat ene nummer: I don’t care! Heel hard.’
Te kijk’n ja.’
’Ha. Is het zo erg?’
Je lacht, maar hoe nu verder? Vastgoedboer in Amsterdam?
’Nee, ik blijf in de media. Egypte uitleggen aan een breed publiek. Nadat ik uit de politiek stapte – wat verschrikkelijk was vergeleken bij de vrijheid die je als journalist geniet – ben ik er wel achtergekomen dat ik dit wil blijven doen. Dat ik van mijn werk hou, moge duidelijk zijn. Lacht weer: ‘Afgelopen zomer heb ik bijvoorbeeld flink verdiend. Dat is de bittere ironie van zo’n ramp: het levert ook nog wat op.’
Kijkt uit het raam: ’Zeg jij even waar ik moet overstappen? Ik moet nu naar BNR.’
Dat is hier.
’Máák er wat van hè.’
Rena Netjes stuurt nog een mailtje, twee dagen na het gesprek. ‘Feesten lukt me niet.’
‘Om eerlijk te zijn vind ik het vreemd om als terreurverdachte naar een feestje te gaan (vorig weekend niet gedaan, ook omdat ik een stuk moest schrijven trouwens) zo is het dan weer wel, het hakt er natuurlijk wel in…Ik relax wel met mijn dierbaren, don’t worry….en een paar vriendinnen waar ik mee eet en lounge :). Een van de NOS en een van BNR. Sander van Hoorn is ook een steun by the way. Bovendien is mijn vader nu heel blij dat ik zo vaak langs kom :) Mijn zusje Catherine de Vries is professor in Oxford, dus dat is per skype…En, ik moet veel denken aan degenen die ik persoonlijk ken en nu wegkwijnen in een Egyptische cel, kan moeilijk gaan feesten, wil liever de zaak verduidelijken in de media to be honest. Vooral omdat die jongens deze week zeiden dat het hen helpt!! Ik heb het zelf een keer meegemaakt, vastzitten in een Egyptische cel, dan ben je super blij met elk ding wat verbetering brengt kan ik je melden!!’
Rena Netjes houdt een dagboek bij voor ThePostOnline
