Hoe erg is het nu eigenlijk dat Facebook Whatsapp heeft overgenomen? Erg, volgens een heleboel mensen. Niet zo erg, volgens mij.
Van nature ben ik altijd al heel erg open geweest. Open-minded, openhartig, enzovoorts. Dat heeft als gevolg dat ik het niet erg vind als mensen me kunnen vinden via internet (wat met enige regelmaat gebeurt) en vind ik het ook niet erg als mensen vrij persoonlijke dingen van me weten, ook al ken ik ze niet zo goed.
Misschien is dat een teken dat ik te goed van vertrouwen ben, maar dat denk ik niet. De dingen die ik kwijt wil over mezelf op fora en andere sociale media zijn meestal kleine verhalen, zijsporen in mijn leven. Of het zijn dingen die in het verleden al eens gebeurd zijn, niet meer actueel en dus ook niet meer echt waard om me mee te chanteren.
Het enige waar mensen, ikzelf incluis, op moeten letten, is wie we met ons meenemen als we verhalen vertellen. Ik mag dan heel open zijn, niet iedereen is dat – en ik moet degenen die niet via internet gevonden willen worden, ook sparen. Dus anonimiseer ik anderen, zodat ze niet herkend kunnen worden, behalve door henzelf.
Deze week kwam het bericht dat Whatsapp, de populaire berichtendienst, is overgenomen door Facebook. Nu werd al eerder bekend dat Facebook veel persoonlijke data van zijn gebruikers opslaat en doorverkoopt naar adverteerders, zodat zij persoonlijk gerichte advertenties kunnen maken. Fanatici (en aanhangers van complottheorieën) bezweren dat Zuckerberg de informatie ook doorspeelt naar de federale overheid van bijvoorbeeld Amerika, zodat zij er hun voordeel mee kunnen doen. Er wordt namelijk nogal wat op Facebook gezegd.
Met het toevoegen van Whatsapp aan het Facebook-imperium, na onder andere Instagram, is het wachten op de golf aan protesten. Immers, als er een medium is waarop mensen hun hart uitstorten, is het whatsapp wel. Vriendschappen worden gelegd, liefdes bezegeld en ruzies uitgevochten. Niet gek, dat mensen liever niet hebben dat al die berichtjes in handen komen van Facebook – en wie weet wie nog meer. Dus stapt iedereen massaal over op “veilige” berichtendiensten, zoals Telegram.
De vraag is hoeveel verschil het eigenlijk gaat maken. Uit verschillende rapporten werd vandaag bekend dat Telegram niet zo veilig is als het voorspiegelt, en ook andere alternatieven voor Whatsapp hebben zo hun gebreken. Bovendien, wat heb ik nu eigenlijk te verbergen voor deze en gene federale overheid? Natuurlijk is het idee dat mensen zomaar mijn privégesprekken kunnen bekijken, niet bijzonder aangenaam. Aan de andere kant vind ik ook dat er eigenlijk niets instaat wat hen ook maar enigszins zou kunnen interesseren. Willen ze nu echt weten wat ik met mijn huisgenoten bespreek over het ontbreken van stofzuigerzakken, of het schoonmaken van vuile vaat? Is het nu echt interessant om te lezen naar welk concert ik ga met mijn vriendinnen, of hoe laat ik practicum heb morgenochtend? Zelfs de serieuzere gesprekken, over relaties en problemen in dezen, zijn niet zo wereldschokkend dat ze me ervoor op zouden kunnen pakken.
Ik heb de AIVD niets te melden, en ik denk dat ze daar gauw genoeg achter komen. Voor mijn leven hoef ik dus niet te vrezen – en mijn privacy was ik uiteindelijk toch al kwijt. We zijn wel bang voor die paar lekken die duidelijk in beeld komen, maar negeren alle andere onderbelichte manieren waarop overheden en instanties gegevens aan ons onttrekken. Bovendien zijn we uiteindelijk zelf nog hoofdschuldige: hoe scheutiger we zijn met het verstrekken van informatie, hoe harder het gaat.
Met vingers wijzen kunnen we allemaal. Misschien moeten we eerst ons eigen online gedrag aanpassen voordat we ons overgeven aan de volgende golf van massa-hysterie.
Beeld: Soeria van den Wijngaard
