Het was een interessante uitnodiging: ‘kom langs in het Europees Parlement en maak kennis met de Europese Volkspartij (EVP)’. De EVP organiseerde een ‘bloggersevent’ met 25 bloggers over Europa uit 15 verschillende landen. U begrijpt: ik laat me graag fêteren op kosten van de belastingbetaler en dus ging ik vorige week naar Straatsburg.
Waarschijnlijk heeft u nog nooit van de Europese Volkspartij gehoord. Dat is niet vreemd, want deze partij is nooit in het nieuws. Toch is deze partij niet zo machteloos en obscuur als de Seniorenpartij Rotterdam, de Libertarische Partij of de Europese Partij Nederland. Sterker nog: de EVP is de machtigste fractie in het Europees Parlement. Een derde van de Europarlementariërs is er lid van. Wie zou die partij niet willen leren kennen? Via de EVP kan immers Europees beleid veranderd worden.
De aanstaande verkiezingscampagne voor het Europees Parlement suggereert dat Nederlandse partijen als PvdA en VVD een rol spelen in Europa. Niets is minder waar: Nederlandse delegaties gaan op in Europese fracties die de boel bestieren. De grootste fractie is de EVP. Het CDA is er onderdeel van. Waarom zou u moeten weten dat de EVP bestaat?
Dat moet omdat er binnen dit soort Europese fracties fractiediscipline geldt. Dat is geen probleem als het programma’s van het CDA en de EVP hetzelfde zijn. Maar dat zijn ze niet: in zo’n tien procent van de gevallen lopen de standpunten uiteen. Niemand weet wat een nationale delegatie stemt als het tegen de Europese fractielijn ingaat. Dat geldt ook bij partijen als VVD, PvdA, D66 en GroenLinks. Waarschijnlijk is de EVP-lijn belangrijker dan die van het CDA.
Europese politiek laat zich bij dit ‘bloggersevent’ van zijn meest verrassende kant zien. De EVP is een grote partij met veel communicatieadviseurs en zelfs een coördinator sociale media. Je verwacht een PR-verhaal met een kernboodschap waarom de EVP goed naar de burger luistert en welke kernwaarden daarbij belangrijk zijn. Die verwachting komt niet uit.
De EVP laat zich slecht kennen. Een van de vice-voorzitters heet ons welkom en vertelt dat het Europees Parlement zoveel mogelijk macht moet krijgen. Het klinkt als een verhaal waarvan het CDA gruwt. Na een kritische vraag uit het publiek verandert de toon direct: binnen de Europese bevoegdheden wil de EVP dat het Europees Parlement maximale macht heeft.
De EVP wil niet alles regelen, zo blijkt. Dat willen de sociaaldemocraten, terwijl de EVP veel zaken juist aan lidstaten wil overlaten. Dit begint meer op een mogelijke verkiezingsboodschap te lijken, maar dan vertelt een Europarlementariër dat ‘social farming’ ook Europees is, want landen kunnen op dat terrein van elkaar leren. Zo is natuurlijk elk beleidsterrein Europees. Daarna horen we dat de EVP zich zou onderscheiden met duurzaamheid. Maar dat verhaal vertellen PvdA-ers ook.
De EVP illustreert precies wat Europese politiek is: een onderhandelingscircuit met veel grijstinten, zonder uitgesproken standpunten, waar de hele tijd consensus wordt gezocht en waar dus alle partijen op elkaar lijken, al is het maar omdat ze allemaal even onbekend zijn. Standpunten zijn wel aanwezig, maar worden meestal niet scherp geformuleerd en zijn ook kneedbaar.
PR-bijeenkomsten zijn oersaai, maar ze zijn soms wel nuttig. De EVP had bijvoorbeeld kunnen laten zien hoe ze een antwoord gaat geven op de opkomst van de euroscepsis. Waarom hebben burgers echt iets aan de EVP? Wat is er beter aan de EVP dan aan haar concurrenten? Geen antwoorden. Als een partij bij eigen bijeenkomsten geen PR-verhaal kan houden, heeft ze geen verhaal. Toch is de EVP de partij waar de burger bij de Europese verkiezingen op stemt.
Chris Aalberts is auteur van Kunnen burgers Europa van koers laten veranderen? Hij was vorige week op uitnodiging van de EVP in het Europees Parlement in Straatsburg. Reis- en verblijfskosten werden door de EVP betaald.
