In 2010 werd er al eens mee geëxperimenteerd. Zedenrechercheurs deden zich voor als minderjarigen. Ze logden in op een site en deden zich voor als ‘Lars13’, een 13-jarige homoseksuele jongen uit Leiderdorp. De rechercheurs spraken via de site af met een man uit Leiden voor een ontmoeting, maar bij de ontmoeting werd duidelijk dat Lars13 niet bestond en twee rechercheurs hielden de man aan op verdenking van grooming. De man werd vrijgesproken, want het is onmogelijk om een zedenrechercheur van boven de 16 te ‘groomen’.
Ik ga in gesprek met zeventienjarige homo universalis Fabiënne Meijer over het aanpakken van grooming met de zogeheten lokpuber.
Mike: Grooming is dus een soort digitaal kinderlokken. Sidney Smeets, advocaat in dienst bij Spong, vindt het hele wetsvoorstel juist een lokkertje. Volgens hem laat de wet de mensen denken dat hun kinderen nu wel veilig op het internet zijn.
Fabienne: Ik las op de site van Elsevier ook dat Smeets laat weten dat Nederland helemaal niet zoiets kent als “intentiestrafrecht” en dat rechters het dus eerder als uitlokking zullen zien dan als een legitieme manier om pedo’s mee te vangen. Niet alleen een lokkertje als wetsvoorstel, maar ook uitlokkende rechercheurs dus. (Hier vallen echt een heleboel flauwe woordgrapjes mee te maken) Ik vind het sowieso een vreemde manier om mensen mee op te sporen.
M: Het doet mij erg denken aan het Paard van Troje. Een hinderlaag die je niet ziet aankomen.
F: Precies! Je wordt een gelegenheidscrimineel, zelfs al had je misschien die plannen in eerste instantie helemaal niet.
M: Over deze gelegenheidscriminelen. Ik zie de lokpuber als de meest effectieve manier om deze criminelen te pakken, is deze ”gelegenheidscrimineel” dan beter dan de rest? Hij heeft zich uiteindelijk ook schadelijk gemaakt aan groomen.
F: Het is misschien wel het meest effectief, daar heb ik ook al over na zitten denken. Tegenwoordig komt de politie die groomers pas op het spoor als er al duizenden foto’s en filmpjes opgeslagen, bekeken en verspreid zijn. Dat is natuurlijk veel te laat. Een gelegenheidscrimineel is volgens mij niet beter dan de rest, het blijft een crimineel. Maar de vraag is of die persoon onder andere omstandigheden hetzelfde had gedaan. Als mensen jou uitdagen om iemand op z’n neus te slaan, doe je dat waarschijnlijk sneller dan wanneer daar geen enkele aanleiding toe is. Zit jij mooi bij de rector vanwege wangedrag.
M: Inderdaad, uitlokking blijft dus de grootste drempel. Dit wetsvoorstel druist eigenlijk tegen de wet in, de overheid maakt zich misschien wel heel machtig op het internet op deze manier. Wat dacht je van het kopen van een mooie (maar neppe) tas op Marktplaats. De vraag is dan: zde regering erachter of is het gewoon iemand die zijn namaaktas wilt verkopen? De regering speelt heel erg met de privacy door deze wet!
F: Helemaal mee eens, de regering moet een duidelijke lijn trekken: wat wordt toegelaten en wat wordt niet toegelaten. Alleen, hoe trek je zo’n lijn? Dat is nog best ingewikkeld. Ik denk ook niet dat Opstelten het uiteindelijk verkeerd bedoelt, want ik mag hopen dat hij uiteindelijk ook zo’n scheidslijn wilt trekken. Vraag me alleen af of dit de goede manier is. ‘t Probleem is dat ik zo gauw geen alternatief weet.
M: Sweetie van Terres des Hommes is een andere casus natuurlijk dan het voorval in 2012 waar advocaat Smeets bij betrokken was. Sweetie was een computergestuurd 3D-model, bedacht door een Nederlands reclamebureau en te vinden op een site waar mensen betaalden om haar te kunnen zien: webcam sekstoerisme. Het wordt heel duidelijk gemaakt wie ze is en hoe jong ze is dus de plegers zijn er van bewust. Duizenden plegers van webcamseks (predators) zijn gepakt, maar is dit dan de goede kant van het uitlokken?
F: Hmm, lastig. Vind ik anders. Ze moesten eerst nog langs een barrière en daar hebben ze, zoals je zegt, bewust op geklikt. Volgens mij is dat geen uitlokking. Ze hadden er immers net zo makkelijk voor kunnen kiezen om het niet te doen. Het is anders als het ze telkens onder de neus geduwd zou worden, zo van: klik hierop, klik hierop. Het is echt ontzettend moeilijk om een goed beleid te vinden. Misschien moeten we gewoon elk geval maar afzonderlijk behandelen.
M: En de de site. Doet de site ook iets fout of is het verbannen van chat/cam-sites überhaupt niet bespreekbaar?
F: Ik denk dat het voor de beheerder van de site bijzonder moeilijk is om de werkelijke leeftijd van zijn gebruikers te achterhalen. Daarvoor zouden ze een systeem moeten gebruiken wat bijzonder diep kan graven in de data die bezoekers achterlaten – en dan zitten we weer tot over onze oren in de privacykwestie. Ik vind dat hen moeilijk iets te verwijten valt: er zijn ook genoeg “normale” gebruikers van de site. Tenzij het natuurlijk een site is die expliciet is gericht op kinderporno, maar dat is sowieso een heel ander verhaal.
M: Ja, dat ben ik het met je eens. De lokpuberwet van Opstelten wordt vooral een aanslag op privacy. Het moet niet zo zijn dat de rest van de fatsoenlijke internetgebruikers hun privacy verliest door de zoektocht naar groomers. Toch lijkt deze vorm van uitlokking de beste methode om ze aan te pakken! Net zo als met Lars13 in Leiden, maar dan wel legaal!
Wat vind jij: moeten predators aangepakt worden?
