Twintig jonge vrouwen zijn vanuit Nederland naar Syrië vertrokken, zo meldde het Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid eind februari. De term die in de media ontstond was ‘jihadbruid’. De PVV stond direct op de barricaden om dit verschijnsel te verbieden. En iedereen vindt er op z’n minst iets van. Maar als die mening is gebaseerd op de huidige berichtgeving, kunnen we de vraag stellen: hoe betrouwbaar is de berichtgeving over de ‘jihadbruiden’?
De politie Haaglanden heeft onlangs nog aan het AD bevestigd dat vijf vrouwen uit Gouda zijn vertrokken om een tijdelijk huwelijk aan te gaan met jihadstrijders die zij via social media leerden kennen.
De politie Haaglanden ontkent dit echter tegenover ThePostOnline, aangezien ‘het immers geen formele politiezaak is’.
Opvallend is dat Houda El Hamdaoui van stichting Moeder & Dochter en Partij van de Eenheid een ander beeld schetst der loop van gebeurtenissen. Ze vertelde aan Den Haag FM (en verschillende andere regionale media) dat het hier gaat om ‘naïeve’ meisjes tussen de veertien en achttien jaar.
In een reactie op ThePostOnline: “Er is een bijeenkomst in Gouda geweest voor ouders die zich zorgen maakten om hun dochters. Wij weten verder de diepgang en precieze redenen niet, daar doen we nog volop onderzoek naar. Het enige wat wij weten is dat de vijf meisjes uit Gouda een niet-geregistreerd huwelijk af hebben gesloten om naar Syrië te vertrekken, aangezien het binnen de islam verboden is om als vrouw alleen te reizen. Over de overige vrouwen, waarvan sommigen hun echtgenoot achterna reisden, heb ik geen mening. De stichting Moeder & Dochter antwoordt alleen op de angst die onder ouders heerst.”
Verhalen van tijdelijke huwelijken waarin het woord ‘seksjihad’ valt, steken de kop op en bezorgen menig islamitisch ouder nachtmerries. In Trouw zegt Ahmed el-Hadjari (pseudoniem) spijt te hebben van het feit dat hij zijn dochter Fatima (23) naar Syrië liet vertrekken om naar haar echtgenoot te gaan. Zijn jongste dochter is van plan haar zus achterna te reizen.
Citaat:
“Ik lees en hoor dat de meisjes daar ook het moreel van de strijders op peil houden. Ze sluiten tijdelijke huwelijken met andere vechters om seks met ze te hebben. Na de gemeenschap scheiden ze weer. Ik vrees dat mijn dochter hetzelfde meemaakt en dat mijn jongere dochter ook daarvoor zal worden gebruikt.”
Bovenstaand verschijnsel heeft de Arabische term ‘zawaj mu’aqqat’. Ofwel een tijdelijk huwelijk (doorgaans 24 uur). Voor het sluiten van tijdelijke, religieuze huwelijken is enkel een imam nodig. Toestemming van de ouders is geen vereiste, wat tegen de Koran ingaat. In soennitische kringen zouden dit soort huwelijken dan ook not done zijn.
Daarnaast is het verschijnsel in relatie tot de jihadbruiden niet helemaal juist gefundeerd. In de zomer van vorig jaar gingen dit soort verhalen al rond, met name over Tunesische vrouwen, maar werd er gesuggereerd dat het werk van Assad’s regime was om de rebellen in negatief daglicht te plaatsen. Er valt omtrent dit fenomeen evenwel weinig tot niets hard te maken.
Volgens islamdeskundige Martijn de Koning is de nuance rondom verslaggeving over vrouwen die naar Syrië vertrekken ver te zoeken. “Als het om vrouwen gaat, kent de verslaggeving op dit gebied eigenlijk twee patronen. A) is dat het draait om naïeve slachtoffers van loverboyperikelen en B) is het beeld van de supergeëmancipeerde vrouw die zelf de wapens oppakt.”
Volkskrant-onderzoeksjournaliste Janny Groen doet onderzoek naar de groep (potentiële) Syriëgangers in Nederland. Ze geeft aan dat het moeilijk is om een stempel – in dit geval de term ‘jihadbruid’ – te geven aan de twintig vrouwen die vertrokken naar Syrie.
“Vanaf september vorig jaar merkte ik al angst op bij ouders. Ze worden bang door de verhalen die ze voornamelijk in de Arabische media lezen. De onwettelijke huwelijken zijn in hun ogen hetzelfde als prostitutie. Toen ik de mannelijke strijders sprak die vertrokken vanuit Nederland, vertelden ze me dat de vrouwen in hun kringen een heel gewoon leven leiden. Ze zouden niet mogen vechten, maar doen het huishouden en krijgen snel kinderen. Hoe het precies zit, weet niemand. In het spaarzame contact dat de meiden met het thuisfront hebben, wordt verteld dat ze een keurig en puur islamitisch leven leiden. In hoeverre dat contact gecensureerd is, weten we ook niet.”
Ook freelance-journaliste Brenda Stoter geeft aan dat er te weinig concrete informatie is. Ze kwam twee weken geleden terug van de Syrische grens: “Ik ben zelf niet in Syrië geweest, dus alles wat ik zeg, is gebaseerd op verhalen die ik heb gehoord. Maar het schijnt dat ter plaatse trouwen een onderdeel van de Jihad is. Of die huwelijken echt tijdelijk zijn en enkel voor seks, daar kunnen we enkel over speculeren. Er is ook enkel speculatie. Punt is dat die vrouwen heel goed weten wat ze doen. Ze zijn niet zo naïef als wij denken.”
Aangezien het einde van de oorlog in Syrië nog lang niet in zicht lijkt, zal de vraag wat er moet gebeuren met terugkerende Syrië-gangers ons nog wel even bezig houden. De vraag of jihadbruiden naïeve slachtoffers zijn of moslimvrouwen die emancipatie een nieuwe definitie geven, blijft voorlopig ongewis.
Onderbouwde informatie op basis van feiten is noodzakelijk voor dit debat. En dat blijkt, ook voor de media, nog verdomd lastig.
