Mooie dames in bikini, spelende kinderen, een jongeman in een grappig sinaasappelkostuum, dansende nonnen, vrolijke oudjes, een pasgetrouwd stel, skiërs in de sneeuw en last but not least een zwart gospelkoortje. Je ziet ze allemaal in de videoclip Sunshine across Israel, een vrolijk promofilmpje dat als doel heeft om meer toeristen naar Israël te krijgen.
Vrij naar de negentiende-eeuwse premier Benjamin Disraeli: ‘Je hebt leugens, je hebt grove leugens en je hebt Israël.’ Het Israëlische promofilmpje mag misschien ontzettend lief en leuk zijn, het is een zeer selectieve blik op een land dat een illegaal nederzettingenbeleid op de Westbank voert, met grof geweld tegen Palestijnse demonstranten optreedt en internationale resoluties aan zijn laars lapt.
Het promofilmpje verwijst – impliciet – wel naar de bezettingspolitiek. De man in sinaasappelkostuum heeft een sticker van Jaffa, terwijl dit bedrijf ervan sinaasappelen verbouwt in de bezette gebieden. Het wintersportgebied dat we zien is het Mount Hermon ski resort. Dit oord ligt formeel niet in Israël maar op de Golanhoogte, die in 1967 op Syrië is veroverd en sindsdien door het Israëlische leger wordt bezet.
Verder is opvallend dat we in het filmpje wel christenen zien, maar geen orthodoxe Joden. Blijkbaar passen die, net als de Palestijnen, ook niet bij het moderne, ‘tolerante’ Israël dat toeristen wil lokken. De zon schijnt over Israël, maar duistere zaken zijn bewust onderbelicht.
De propagandatactiek van Israël is trouwens een hele oude. Vorst Potemkin, een minister en minnaar van de Russische tsarina Catharina de Grote, liet tijdens het staatsbezoek van keizer Joseph van Oostenrijk zelfs complete nepdorpen bouwen, de zogenoemde Potemkindorpen. Toen de Oostenrijkse keizer deze dorpen bezocht werd hij toegejuicht door weldoorvoede boeren die heel gelukkig leken. Dat dit acteurs waren wist de keizer natuurlijk niet.
Totalitaire staten als de Sovjet-Unie, China en Noord-Korea zouden ook gebruik maken van deze propagandatruc toen westerse sympathisanten, de zogenoemde fellow-travelers, op bezoek kwamen. Deze reizigers lieten zich – al dan niet bewust – in het ootje nemen en bezochten nepsteden, nepfabrieken en ontmoetten alleen maar mensen die vol lof waren over de communistische heilsstaat.
In de Zuid-Chinese stad Kunming, waar ik in 2003 was, heeft men een heus ‘minderhedendorp’ gebouwd waar alle etnische minderheden van de provincie Yunnan ‘gezellig’ bij elkaar wonen in een pretpark. Dat China de Tibetanen en Oeigoeren onderdrukt moet je hierdoor een beetje vergeten. Dat de Chinezen van dit minderhedendorp een soort Efteling hebben gemaakt is trouwens niet onderdrukkend bedoeld. Ze verkrachten gewoon hun cultuur en maken van kunst kitsch. Je kunt tegenwoordig ook met een achtbaan naar de Chinese Muur.
Het zou mooi zijn als Israël, in plaats van vrolijke maar misleidende propagandafilmpjes te maken, eens wat gaat doen om het land echt wat vrolijker te maken. Stop de bezetting. Geef Palestijnen gelijke rechten. En stop ook met dat excessieve geweld. Israël presenteert zich graag als een volwaardige democratie, een baken van licht in het Midden-Oosten. Het land wordt pas echt verlicht als de Palestijnen er ook mogen zijn.
