Geen tv-serie is de afgelopen weken zo bejubeld als de nieuwe HBO-hit True Detective. Met de finale van afgelopen zondag kwam het moment van de waarheid: kon True Detective de verwachtingen waarmaken? Ja en nee.
Zelfs degenen die de afgelopen weken niet iedere maandag aan hun tv- of computerscherm gekluisterd zaten, zal het niet ontgaan zijn: True Detective was the talk of the town. Met gemiddeld elf miljoen kijkers per aflevering en een finale die door de stormloop zelfs het HBO-kanaal tijdelijk platlegde, is True Detective de grootste HBO-hit sinds Six Feet Under.
De achtdelige serie met acteurs Matthew McConaughey en Woody Harrelson in de hoofdrol, geschreven door Nic Pizzolatto, draait om twee rechercheurs in Louisiana die proberen de gruwelijke moord op te lossen op Dora Lange, een jonge vrouw die onder opmerkelijke omstandigheden gevonden werd. Marty Hart (Harrelson), een opportunistische praatjesmaker met een gezin en Rust Cohle (McConaughey) een gedesillusioneerde einzelgänger met filosofische inslag, kunnen het maar moeizaam met elkaar vinden. Naar mate de mysterieuze moordzaak hen steeds dieper de duisternis intrekt, raken de levens van de twee mannen steeds verder met elkaar vervlochten.
Klinkt bekend? Inderdaad. De plot van True Detective zich samenvatten als pilot van de gemiddelde misdaadserie.
Laten we wel wezen: geen cliché wordt geschuwd. Een gruwelijke moord op een jonge vrouw. Twee detectives met uiteenlopende karakters die tot elkaar veroordeeld zijn. De één een huisvader, de ander de lone wolf.
Toch lijkt het feit dat het verhaal van True Detective al ontelbare keren eerder verteld is, de genialiteit van de serie alleen maar te onderstrepen. Met al zijn mysterie en duistere broeierigheid bewijst deze serie eens te meer: het gaat er niet om hoe origineel een verhaal is, het gaat erom hoe goed het verteld wordt.
En wat werd het verhaal van True Detective goed verteld. Niet alleen door schrijver Nic Pizzolatto, die het aandurfde om weg te blijven van de gebruikelijke martelporno en de verbeelding van de kijker het vuile werk te laten opknappen, maar ook door het briljante spel van Harrelson en McConaughey die tussen hun personages een wereld wisten te scheppen waar je als kijker eindeloos in wil blijven ronddwalen. De acteurs weten de vele stroeve gesprekken, pijnlijke stiltes en geërgerde blikken tussen de mannen een diepte te geven die tegelijkertijd fundamenteel onbegrip en broederlijke genegenheid verraadt.
Toch werd er ook genoeg kritiek geuit. Zo worden vrouwen in True Detective gereduceerd tot weinig verheffende stereotypes (de bedrogen echtgenoot, de sexy minnares, de opstandige puperdochter) Maar ook de andere personages, van politieagent tot het moordslachtoffer, voldoen aan het beeld zoals we dat al zo vaak hebben gezien. Waar dit door sommigen wordt gewijd aan een gebrek aan fantasie bij de makers, is het waarschijnlijker dat de clichés juist een cruciaal deel uitmaken van de thematiek van de serie.
True Detective is in wezen een metaforische vertelling over storytelling, waarin ieder personage staat voor het eeuwige archetype van dat personage. True Detective laat met al z’n archetypes en referenties juist zien dat we allemaal maar personages zijn in verhalen die steeds herhaald worden. Verhalen die ons verteld worden en verhalen die we onszelf vertellen, om het leven dragelijker te maken.
Een gewichtige analyse voor een detectiveserie over twee agenten en een vermoord meisje. En daarin schuilt misschien wel de kracht en tegelijkertijd de zwakte van True Detective. De serie dreigde vanaf de eerste twee afleveringen te bezwijken onder z’n eigen gewicht. Anders gezegd: het acteerwerk van Harrelson en McCounaghey was zo hypnotiserend en het verhaal werd op zo’n intrigerende manier verteld dat het publiek een verwachting rondom de plot heen bouwde die bijna onmogelijk nog kon worden waargemaakt. Onder fans op internet circuleerden de wildste en meest gedetailleerde theorieën over de mogelijke moordenaar(s), paranormale verklaringen en de onderliggende betekenis van ieder personage, elk stukje dialoog en zelfs voorwerpen die voorkwamen in de show.
Schrijver Nic Pizzolatto waarschuwde zijn publiek in een interview nog dat de serie niemand probeerde te slim af te zijn. Maar het fanatieke seriepubliek, doorgewinterd door mysterieseries als Lost, was al niet meer te stoppen.
En zo werd de finale van afgelopen zondag voor sommige True Detective-fans toch nog een teleurstelling. Niet omdat de serie slecht was, maar omdat de opwinding tot zulke grote hoogte was opgestuwd dat deze onmogelijk nog kon worden ingelost. Niet omdat het einde van het verhaal voorspelbaar, ongeloofwaardig of flauw was, maar omdat de kijkers een verhaal hadden gecreëerd dat er eigenlijk nooit is geweest.
Wie op zoek is naar de ene schokkende onthulling na de ander, naar paranormale openbaringen, complotten en plotwendingen die je van je stoel doen glijden van verbijstering, komt bij True Detective misschien niet aan z’n trekken. Maar wie genoegen neemt met een wondermooi gefilmde en fabelachtig geacteerde serie over de twee mannen die de weg kwijt zijn en elkaar vinden in een even sterk als onwaarschijnlijk verbond, krijgt precies waar hij voor getekend heeft. Soms bestaat een serie niet uit talloze onderliggende verhalen, maar gewoon uit één verhaal dat de moeite van het vertellen waard is. En dat is in het geval van True Detective meer dan genoeg.
