De sociaal-democratische dominostenen bleven in de nacht van woensdag op donderdag omvallen. D66 GROOTSTE PARTIJ IN AMSTERDAM, flashte het ANP om één minuut voor middernacht op de redactietelex. Utrecht en Den Haag volgden al snel. Het nieuws was niet zo zeer dat D66 had gewonnen, de PvdA bleek vooral verloren te hebben.
Dat voelde PvdA-leider Diederik Samsom al snel aan. Ruim voor middernacht zei hij op Nationale Televisie:
“De Partij van de Arbeid heeft vanavond verloren. En daar baal ik ontzettend van.”
Amsterdams D66-leider Jan Paternotte
De historische overwinning in Amsterdam – 68 jaar politiek-bestuurlijke PvdA-dominantie werd doorbroken – bleek op verkiezingsnacht dus een voorbode. Ook in Groningen, Amersfoort, Delft, Tilburg, Zaanstad, Enschede, Leiden, Velsen, Beverwijk, Zoetermeer, IJsselstein, Schiedam, de Utrechtse Heuvelrug, Houten, De Bilt, Apeldoorn, Hilversum en Haarlem bleek D66 oppermachtig.
Onderwijl deed Joost Eerdmans van zich spreken in Rotterdam. De oud-LPF’er bleek de ware erfgenaam van Pim Fortuyn: de partij komt uit op 15 zetels. De PvdA in de Maasstad zal 8 van de huidige 14 zetels overhouden.
Joost Eerdmans, Rotterdam, stad van Pim
In de grote steden en de rest van het land zal al snel geformeerd worden. Maar het verlies van de PvdA en de winst van D66 zal ook in de Nationale Vergaderzaal zijn weerklank vinden. D66-leider Alexander Pechtold zal de lokale overwinningen uitleggen als een landelijke. His Majesty’s most loyal opposition – dixit Pechtold – zal in haar gedoogrol van het zittende VVD-PvdA-Kabinet nog meer armslag hebben.
Het CDA wordt van de landelijke partijen toch met ruime voorsprong de grootste bij de gemeenteraadsverkiezingen van woensdag. Dat blijkt uit de uitslagen uit 371 van de 380 gemeenten die zijn doorgegeven aan de ANP Verkiezingsdienst. Ook de SP deed het heel goed. Zij verdubbelde bijna het aantal raadszetels.
Het CDA is daarmee in de loop van de avond zowel de VVD als D66 voorbijgestoken. Eerder op de avond leek het er nog op dat D66 de grootste landelijke partij zou worden, maar die partij zakte in de loop van de avond wat weg. D66 is wel de grootste partij geworden in grote steden als Groningen, Amsterdam, Utrecht, Enschede en Den Haag.
Met bijna 98 procent van de stemmen geteld staat het CDA op 14,4 procent, de VVD op 11,9, D66 op 11,8 en de PvdA op 10,2 procent. De percentages bij VVD en PvdA bleven in de loop van de avond stabiel. De PvdA is de grootste verliezer en raakt 5 procent van de stemmen kwijt. De lokale partijen blijven tezamen wel met afstand de grootste. Zij halen bijna 30 procent van de stemmen.
Het is de vraag of de positie van Hilhorst nog langer houdbaar is
