“Als kind leefde ik enorm in m’n eigen wereld.” Dat is Colins antwoord op mijn vraag hoe hij zichzelf zou beschrijven. Hij is drieëntwintig, heeft de wereld gezien, maar zo zit hij er niet bij. Het valt me op dat hij me niet aankijkt, zijn ogen zijn nerveus op de tafel gericht. “Ik vond geen aansluiting bij mijn klasgenootjes, bracht hele zomers door in mijn boomhut. Ik vertelde veel verhalen, die ik later opschreef.” Op zijn veertiende begon hij met fotograferen. “Ik kreeg een klein cameraatje voor mijn verjaardag, en ik vond het prachtig. Ik had en heb nog steeds moeite met het verwerken van beelden, er is zoveel en alles gaat zo snel, dus ik vind het mooi om dat vast te leggen.” Op zijn zeventiende werd de autistische stoornis Asperger bij hem vastgesteld. “Ik had toen allang besloten dat ik wilde gaan reizen. Mijn psycholoog, ouders en andere hulpverleners probeerden me met alle macht tegen te houden. Best gek, want toen er nog niet bekend was wat ik ‘had’, had niemand iets tegen mijn plannen.”
“Het voelde voor mij alsof er puzzelstukjes op hun plek vielen. Eindelijk wist ik wat er ‘mis’ met mij was. Ik had het idee dat ik een gedeelte van mezelf nu pas leerde kennen.” Mensen met het syndroom van Asperger kunnen hun autistische kenmerken vaak beter camoufleren dan mensen met klassiek autisme. Ze gaan vaak helemaal op in bepaalde interesses, zoals dit bij Colin fotograferen was. Drukke, sociale aangelegenheden zijn voor mensen met Asperger onaangenaam, bij Colin was dit zelfs extreem. “Ik werd gek in de stad, ik denk dat dat de voornaamste reden is dat ik ben gaan reizen. Ik wilde rust.” eugdzorg had nooit problemen gehad met zijn plannen om te reizen, totdat autisme bij hem vast werd gesteld. “Ze keken opeens heel anders naar me. Ik was nu niet meer Colin, maar een roekeloze autistische jongen, en dat terwijl het beestje alleen een naam had gekregen.”
Tegen de wil van zijn ouders en hulpverlening in stopte hij op zijn achttiende met school. ‘Het verbaasde me hoe moeilijk mijn psycholoog deed, nu ze wist dat ik autisme had.’ Hij pakte zijn tas en stapte op de trein naar Zurich, waar hij later een vliegtuig naar Rusland zou pakken. “Iets in die landen trok me aan, vooral Rusland. Ze hebben daar zulke andere opvattingen over bijvoorbeeld economie en homoseksualiteit, dat boeide me.” Zelfs toen hij op reis was had hij regelmatig een geïrriteerde hulpverlener aan de lijn. Dat hij nu naar huis moest komen, en dat hij niet wist wat hij deed. “Ze vroegen of ik wel een slaapplek had en wist hoe ik aan eten moest komen. Net of ik niet helemaal honderd was.”
“Het reizen was voor mij een manier om om te gaan met mijn autisme en het heeft me meer geholpen dan wat dan ook.”, zegt Colin resoluut. Zijn verhaal is een klassiek voorbeeld van psychologie die teveel op boeken is gebaseerd. Zijn hulpverleners zagen Colin niet meer als Colin, de zelfstandige jongen met een passie voor fotografie. Na zijn diagnose zagen ze hem als de jongen met autisme, die roekeloos de wereld rond wilde reizen. “Het zorgt voor onzekerheid, alsof niemand gelooft dat je het kan, omdat het toevallig zo in de boeken staat. Psychologen moeten hun cliënt weer gaan zien als individu, in plaats van een diagnose.”
De naam Colin is een pseudoniem.
