‘The Still Face Experiment‘. Zo wordt het door Amerikaanse onderzoekers genoemd. Het is een korte, simpele test, die ontzettend veel duidelijk maakt. In dit filmpje zie je een moeder, die communiceert met haar baby. Het kindje, lacht, roept, wijst, en de moeder geeft hier een bevestigende reactie op. Het wordt pas interessant als de moeder even wegkijkt en vervolgens niet meer op haar baby reageert. Hoe deze ook wijst of roept, de moeder houdt een ‘still face.’ Het wordt schrijnend als je ziet dat het kind in paniek raakt, begint te huilen en zelfs probeert te vluchten. Je bent bijna opgelucht als de gezichtsuitdrukking van de moeder verzacht en ze haar baby in de armen neemt.
“Wat het meest opvalt aan dit experiment is dat de meeste kinderen niet stoppen met proberen de aandacht van hun ouders terug te winnen, zelfs wanneer ze hier meerdere keren in falen. Als dit lang genoeg doorgaat, zul je zien dat baby’s als het ware instorten, of zelf-kalmerend gedrag vertonen, zoals het zuigen op hun duim.’’
Aldus Ed Tronick, professor aan de universiteit van Massachusetts, en het brein achter het Still Face Experiment. De baby’s worden niet alleen ontroostbaar, ook de lichamelijke reactie is opmerkelijk. Hun hartslag stijgt flink, er is een verhoogde aanmaak van het stresshormoon cortisol en er is meer celsterfte in de belangrijkste delen van de hersenen.
“Baby’s zijn, net als elk ander menselijk wezen, gemaakt voor sociale interactie’’, aldus Tronick. Jarenlang deed hij onderzoek naar de gevolgen van verwaarlozing bij jongere kinderen. “Toen we met dit soort experimenten begonnen in de jaren ’80 hadden we geen idee hoe belangrijk sociale interactie is voor jonge kinderen, en wat er kan gebeuren als je hen dit afneemt.’’
Verschillende studies hebben aangetoond dat kinderen die wel gevoed en verschoond worden, maar geen liefde krijgen, simpelweg een achterstand oplopen. De baby kan zelfs sterven.
Baby’s die van jongs af aan emotioneel verwaarloosd worden, leren niet goed om te gaan met hun emoties en hebben een grote kans om later moeite te krijgen met het aangaan van gezonde relaties. Dit soort kinderen hebben een groot risico om, eenmaal volwassen, hun eigen kinderen op dezelfde manier te verwaarlozen. Volgens Tronick is het echter wel mogelijk om de schade enigszins te herstellen: met therapie, opvoedcursussen en het geven van liefde, kun je leren wat het is om van iemand te houden.
Een simpel, maar schokkend experiment. Nog nooit eerder was het duidelijk dat verwaarloosde kinderen letterlijk op een andere manier denken, dat het krijgen van wel of geen liefde hun hersenen verandert. De combinatie van de verhoogde aanmaak van het stresshormoon cortisol, adrenaline en de celsterfte in de hersenen, kan het kind voorgoed schaden.
Professor Tronick geeft verschillende cursussen om deze vicieuze cirkel te doorbreken en hopelijk een eind te maken aan het schrijnende beeld van ‘The Still Face Experiment‘.
