De wonderbaarlijke reis van de fakir die vastzat in een IKEA-kast. Hállo vreemde titel, die behoorlijk wat nieuwsgierigheid opwekt. Een paar weken terug ontving ik een recentie-exemplaar van dit Franse succes. Dit is de debuutroman van Romain Puértolas. Althans, kunnen we het een roman noemen? Ik vind het veel weghebben van een modern sprookje. Het boek zelf is minstens zo verrassend als de titel.
Ajatashatru (spreek uit: at je die schroefjes nog) is een Indische fakir die op reis gaat naar Parijs. Niet om de Eiffeltoren te bewonderen, door het Louvre te slenteren of om zijn Frans te werken, maar omdat hij iets wil kopen bij de IKEA. Een spijkerbed, om precies te zijn. De held van het verhaal heeft geen geld voor het hotel en besluit een nachtje in diezelfde winkel te overnachten. Per ongeluk sluit hij zich op in een kledingkast die wordt geëxporteerd naar Engeland. Daar begint de reis van de fakir.
Voordat je aan het lezen van dit verhaal begint, moet je alle romans die je ooit hebt gelezen even van je afzetten. Oké, Voltaire van Candide mag blijven staan, want daarmee heeft dit verhaal veel gemeen. In eerste instantie heeft het vooral veel weg van een tragikomisch, ongelukkig reisverhaal. De onderliggende gedachte van schrijver (tevens debutant) Romain Puértolas wordt echter steeds duidelijker. Dit boek levert maatschappijkritiek op de meest verbazingwekkende en creatieve manieren. Met het gemak waarmee Ajatashatru van land naar land schippert, neemt de auteur de vreemde Europese culturen en politiek onder de loep.
Al doet Puértolas’ manier van vertellen in eerste instantie wat plat aan, in de loop van het verhaal schept hij steeds meer inzicht in zijn personages. Zo lijkt Ajatashatru bij de eerste ontmoeting een sprookjesverhaal, maar krijg je met de transformatie die hij doormaakte een steeds duidelijker idee van zijn karakteristieke denken en de beslommeringen waar hij tegen strijdt. De schrijfstijl van Puértolas is wellicht clichématig en daarmee bijna dolkomisch, maar dit lijkt steeds meer aanvulling te geven aan het verhaal, dat al snel een ironische ondertoon lijkt te hebben. Door deze schrijfstijl ragt de Fransman in vlot tempo langs alle zaken die voor ons zo dagelijks zijn, maar met een snufje satire veranderen in lachwekkende onnozelheden.
Met zijn debuutroman brengt Romain Puértolas het Franse reisverhaal, stammend uit de Verlichting, weer tot leven. Zonder zwaarmoedig te worden brengt de getalenteerde schrijver een groot aantal maatschappelijke- en culturele discussiepunten aan het licht, waarvan het Europese immigrantenprobleem het grootste voorbeeld is. Chapeau voor de ultieme combinatie van inhoud en toegankelijkheid! Dit maakt dat ik dit boek zowel aan de gemiddelde lezer als aan de politiek expert kan aanbevelen. Ik had nooit verwacht dat ik ooit zo zou kunnen lachen om de treurige realiteit.
Romain Puértolas, De wonderbaarlijke reis van de fakir de vastzat in een IKEA-kast. (De Bezige Bij)
Paperback | 256 pag. | ISBN 978 908 542 56 49
