“Vanaf mijn twaalfde ben ik geïnteresseerd in politiek,” vertelt Daniël van der Stoep, kandidaat-Europarlementariër voor de nieuwe partij Artikel 50: “Rond 1992 was de Europese Unie heel anders dan nu. De sfeer was toen bij elke stap heel euforisch. Ik las het in de krant en ik dacht er niet bij na. Dat gebeurde pas toen ik Europees recht ging studeren.” De euforie maakte bij Van der Stoep plaats voor scepsis: “Ik kreeg langzaam door dat het veel te ver gaat. De omslag kwam bij mij toen 800.000 illegalen in Spanje werden gelegaliseerd. Toen dacht ik: nu hebben we een probleem. We hebben open grenzen en dus kunnen die mensen overal gaan werken.”

Artikel 50 is een van de nieuwkomers bij de Europese verkiezingen van 22 mei aanstaande. Van der Stoep zit al enkele jaren in het Europees Parlement. Eerst voor de PVV, maar sinds een conflict als onafhankelijk Europarlementariër. Met Artikel 50 probeert hij een tweede termijn te krijgen. Net als de PVV wil Artikel 50 dat Nederland de Europese Unie verlaat. Wat wil Van der Stoep gaan doen in het Europees Parlement? Een gesprek over de ongemakken van de Europese Unie en de mogelijkheden daar vanuit het Europees Parlement iets aan te veranderen.

Je zit ruim vier jaar in het Europees Parlement. Wat heb je daarvan geleerd?

“Toen ik in het Europees Parlement kwam, kwam ik erachter dat al die Europese richtlijnen door een heel klein groepje mensen worden gemaakt. Dat is echt heel angstig. Als er een plan wordt ingediend, praten ze alleen maar over de randverschijnselen en niet over het idee zelf. Er komen regels waarvan misschien vijf of zes mensen in het Europees Parlement echt weten waar het over gaat. De rest van de fracties stemt met die paar mensen mee. Dat vind ik heel schadelijk voor de democratie. Het gaat ook nog eens met een razende vaart.”

“Bovendien mag niet iedereen zeggen wat hij wil in het Europees Parlement. Partijen houden heel sterk vast aan fractiediscipline. Dus je wordt als Europarlementariër enorm beperkt. Het gaat wel om hele belangrijke wetten die het leven van mensen kunnen bepalen. Dat zie je ook met het Hof van Justitie dat uitspraken doet die niet uitgaan van de situatie in een land zelf. De uitspraak van het Hof over digitaal downloaden sluit bijvoorbeeld helemaal niet aan bij de werkelijkheid zoals die in Nederland is.

“Er zijn 766 Europarlementariërs die iets te doen moeten hebben. Een groot gedeelte van hen heeft gewoon weinig te doen.”

“Ik heb in Brussel en Straatsburg geleerd dat de Europese Unie een doordraaiend circus is dat op een enorme afstand staat van de werkelijkheid van de gewone mensen. Er is een groep mensen in Europa die alleen maar vooruit wil en dat is richting de federale staat. Dat is heel eng omdat heel veel mensen dat überhaupt niet willen. De middenpartijen in Nederland zeggen altijd dat het niet gaat gebeuren, maar je ziet het juist voor je ogen gebeuren.”

“Ook is die continue neiging om meer regels te maken beangstigend. Er zijn 766 Europarlementariërs die iets te doen moeten hebben. Een groot gedeelte van hen heeft gewoon weinig te doen. De meeste Europarlementariërs krijgen in Staatsburg de stemlijst kant-en-klaar van hun partij. Ik zit zelf alle stukken te lezen en te bepalen hoe ik bij alle onderwerpen ga stemmen.”

Ben je een Europeaan?

“Ja natuurlijk, want ik ben geboren op het continent Europa. En ik vind Europa prachtig: we hebben de oudste culturen ter wereld, de mooiste monumenten en de beste musea. Europa heeft veel meegemaakt. Binnenkort herdenken we dat honderd jaar geleden de Eerste Wereldoorlog begon. Dat hebben we met zijn allen meegemaakt.”

“De Europese Unie is een samenwerkingsverband wat uit de klauwen is gelopen, waar we veel te veel waarde aan hechten en wat veel te veel bevoegdheden krijgt die ze ook niet kunnen waarmaken. De EU is voor mij niets meer dan een verdragsorganisatie. Het zijn letters op papier die uiteindelijk wel invloed hebben want er wordt wel iets mee gedaan. Maar er is geen volk, er zijn geen gezamenlijke kenmerken. Een Griek is anders dan een Spanjaard en een Deen is anders dan een Hongaar of een Tsjech.”

Je was Europarlementariër van de PVV. Burgers merken weinig van de PVV en ook van jou horen we weinig. Hoe komt dat?

“Dat komt mede door de personen die er zitten. Barry Madlener [oud-delegatieleider van de PVV, nu PVV-Kamerlid, CA] en ik hebben in het eerste jaar heel vaak de pers gehaald. Daarna verwaterde dat omdat wij er allebei niet meer zaten. Ik heb de pers vooral gehaald met de filmpjes van Geenstijl en ik heb daarnaast ook echt wat bereikt. Ik heb vier miljard per jaar bespaard. Dat is meer dan wat zeventig procent van de Europarlementariërs kan zeggen.”

“Er is ook geen echte onafhankelijke journalistiek in Brussel en Straatsburg omdat journalisten worden gefêteerd.”

“Voor veel conservatieve Europarlementariërs geldt bijvoorbeeld dat als ze eenmaal op de lijst staan, ze de volgende keer op dezelfde plaats terug kunnen keren. Die mensen hebben dus geen prikkel om herrie te maken en zullen vooral meedoen met het circus. Ze hopen vooral dat ze geen grote fouten maken. Een probleem is ook dat als de vijf grote partijen voor een voorstel stemmen, ze het voorstel allemaal claimen. Zo hebben onlangs vijf partijen gezegd dat ze zo hard hebben gevochten voor netneutraliteit.”

“Er is ook geen echte onafhankelijke journalistiek in Brussel en Straatsburg omdat journalisten worden gefêteerd. De Engelsen en de Duitsers hebben wel kritische pers. Journalisten die te kritisch zijn worden tegengewerkt maar kunnen dan ook vervangen worden als ze worden geweerd. Ze zijn onafhankelijker. Correspondenten uit kleinere landen leven leuk in Brussel en krijgen een goed salaris, ze denken wel na voordat ze kritisch gaan doen en wellicht terug moeten naar hun eigen land.”

Om invloed te hebben in Brussel moet je deel uitmaken van een grotere fractie. Bij welke fractie sluit Artikel 50 zich straks aan?

“Mijn partij werkt samen met de UK Independence Party (afgekort UKIP, eurosceptische partij uit Groot-Brittannië die momenteel goed scoort in de Britse peilingen, CA). Zij noemen mij de Nederlandse UKIP. De UKIP heeft al meerdere keren in de media laten weten niet samen te willen werken met de PVV of het Front National.”

Dat suggereert dat er een groot inhoudelijk verschil is tussen Artikel 50 en de PVV. Wat is dat verschil?

“Voor UKIP draait alles om de Britse verkiezingen in 2015. Zij zijn een keurige middenpartij die vanuit alle geledingen van de maatschappij mensen aantrekt. Wij kennen in Nederland geen klassiek-liberale partij, behalve die van mij: eentje die minder overheid wil en uit de Europese Unie. Een partij die gelooft in de kracht van het eigen land. Het is een soort PVV zonder de islam en zonder dat hele sociale beleid.”

Wat zijn de uitgangspunten van de fractie met de UKIP?

“De EFD (Europe of Freedom and Democracy, CA) is een groep in het Europees Parlement die alle leden vrijlaat te stemmen zoals ze willen. De basis is dat ze staan voor de zelfstandige natiestaten binnen een samenwerkingsverband, maar dat hoeft niet deze EU te zijn. De EFD komt ook weleens met amendementen die maar door drie leden van de EFD worden gesteund en niet door de rest van de fractie.”

“We hebben bijvoorbeeld het verhuiscircus van Brussel naar Straatsburg. Iedereen is voor één plaats voor het Europees Parlement, maar niemand zegt: laten we met zijn allen naar Straatsburg verhuizen. Voor Brussel als enige vestigingsplaats is een verdragswijziging nodig, voor Straatsburg niet. Dat is niet het standpunt van de hele EFD, maar wel van mijn partij.”

Artikel 50 wil uit de Europese Unie, maar je kunt dat niet bereiken want dat moet de Tweede Kamer beslissen. Daar gaat het Europees Parlement niet over. Wat doe je dan bij concrete stemmingen? Stel dat het Europees Parlement de cadmiumbatterij wil verbieden in elektrische schroevendraaiers. Wat dan?

“Dit zijn typisch dingen die uit de markt zelf moeten komen. Hier moet je je als parlement niet mee bezighouden. We stemmen toch dagelijks over dit soort details. Ik kijk altijd naar de merites van een wetsvoorstel. Ik stem dus niet tegen omdat Artikel 50 uit de EU wil stappen. Wij hebben een klassiek-liberaal standpunt over marktwerking. Wij stemmen dus tegen een dergelijk voorstel over cadmiumbatterijen omdat we vinden dat de markt dat moet doen. Ik stem niet tegen iets omdat het EU-wetgeving is. Zolang we in de EU zitten doen we serieus mee.”

“We willen alles op zijn merites behandelen.”

“Als Duitsland weer tolvignetten wil gaan invoeren is dat verboden want dat staat in het verdrag, al vinden wij eigenlijk dat een land dat zelf moet kunnen beslissen. We zijn toch tegen die tolvignetten omdat dat tegen de regels ingaat. We hebben het liefst dat landen zelf de regels kunnen maken, maar als er al regels zijn moet je je daaraan houden. Ik ben ook tegen het rookverbod en tegen het verbod op alcohol onder de achttien jaar, maar de overheid moet die regels wel handhaven als ze eenmaal zijn aangenomen. En dus ook boetes uitdelen als ze niet worden nageleefd. Als ik straks regels erdoor krijg, moeten anderen die ook handhaven als ze het er niet mee eens zijn.”

Toch blijft de vraag wat je doel is in het Europees Parlement, aangezien je vanaf die plek niet kunt bereiken dat Nederland uit de EU stapt.

“We willen alles op zijn merites behandelen, net zoals de groenen, de christendemocraten en de socialisten dat doen, maar dan vanuit klassiek liberaal perspectief. Het primaire doel is uit de EU te treden, maar we gaan daar niet zitten als een continu tegenwerkende factor die alleen maar tegen is omdat er een EU-stempel op staat.”

Chris Aalberts sprak Daniel van der Stoep bij hem thuis in Den Haag. Dit interview is geautoriseerd.