Onlangs verscheen de tweede druk van De mooiste jaren van Nederland, het nieuwste boek van historicus Han van der Horst. Van zijn hand verschenen eerder Onze premiers, een boek over de minister-presidenten van Nederland, en Een bijzonder land, waarin elk lemma uit de vaderlandse canon een essay kreeg. De mooiste jaren van Nederland gaat over de Nederlandse geschiedenis tussen 1950 en 2000, een tijd van spectaculaire economische groei en grote maatschappelijke veranderingen.
Van der Horst is een historicus die schrijft voor het grote publiek. De mooiste jaren van Nederland bevat geen ingewikkelde analyses, voetnoten en historici. De enige historici die genoemd worden speelden zelf een rol in de geschiedenis: Jacques Presser, Loe de Jong en Maarten van Rossem. Jacques Presser wordt genoemd vanwege zijn fenomenale boek Ondergang, over de moord op meer dan 100.000 Nederlandse Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog, dat grote invloed had op de antiautoritaire cultuur van de jaren zestig; Loe de Jong uiteraard vanwege zijn rol bij de val van CDA-politicus Willem Aantjes in 1978 en Maarten van Rossem omdat hij de aanslagen van 11 september 2001 op de televisie durfde te relativeren. Ik vond de aanpak van Van der Horst confronterend relativerend. Het niet in de geschiedenisboekjes komen is helaas het nadeel van historicus zijn, dat je aan de zijlijn van de geschiedenis staat en niet op het veld van eer. Vermoedelijk haalt publiekslieveling Thierry Baudet als één van de weinige historici straks een populair-wetenschappelijk geschiedenisverhaal over de jaren 2000-2050.
Het aardige van De mooiste jaren van Nederland is verder de sterke focus op het leven van de gewone mensen. Van der Horst besteedt veel aandacht aan vrije tijd, radio, televisie en popmuziek. Niet alleen de onvermijdelijke Beatles komen in zijn boek voor maar ook Hazes, House en Hiphop en uiteraard de tophit ‘15 miljoen mensen’ die in 1996 het paarse levensgevoel probeerde vast te leggen. Verder krijgt voetbal, de nationale volkssport nummer één, de nodige aandacht. Abe Lenstra, Faas Wilkes, Coen Moulijn, Johan Cruijff, Willem van Hanegem, Wim Kieft, Ruud Gullit en Marco van Basten dribbelen langs en het winnen van de Europacup in 1988 wordt door Van der Horst zelfs beschouwd als een belangrijk omslagpunt in de recente vaderlandse geschiedenis, namelijk het begin van de optimistische jaren negentig.
De mooiste jaren van Nederland bevat verder weinig nieuws. Wie Roel van Duijn was, hoe de Nacht van Schmelzer precies verliep, dat Hans van Mierlo bij de opinieredactie van het Algemeen Handelsblad werkte en dat Harry Mulisch een Bericht aan de Rattenkoning schreef is voor degenen die wat meer over deze tijd hebben gelezen allemaal bekende koek. De toegevoegde waarde van De mooiste jaren van Nederland is dat Han van der Horst al deze informatie in een meeslepend verhaal heeft verwerkt. Het boek is in de eerste plaats bedoeld voor mensen die nog maar weinig over de recente Nederlandse geschiedenis weten. Hopelijk bevat een eventuele derde druk van het boek straks een (kleine) literatuurlijst, zodat degenen die meer willen lezen op hun wenken worden bediend.
N.a.v.: Han van der Horst, De mooiste jaren van Nederland, 1950-2000 (2e druk, Amsterdam, Prometheus/Bert Bakker2014). 414 pagina’s. ISBN 9789035139251. €19,95.
