Volgens onderzoek dat in Athene is uitgevoerd, is het aantal ziekenhuisopnamen voor hart- en vaatziekten tijdens de financiële crisis in Griekenland gestegen. De resultaten werden gepresenteerd op het Heart Failure Congress dat plaatsvond van 17 tot en met 20 mei van dit jaar in Athene.
Sinds 2008 verkeert Griekenland in een economische crisis. Sindsdien is er een stijging van de werkloosheid waargenomen, zijn drastische loonsverlagingen doorgevoerd en is er een daling van de levensstandaard.
Eerdere studies hebben laten zien dat hart- en vaatziekten vaker voorkomen tijdens crises, zoals oorlogen en natuurrampen.
De ziekenhuismedewerkers bespeurden een verhoogde incidentie van atriumfibrilleren (AF) – het onregelmatig en doorgaans sneller dan normaal kloppen van het hart – en hartaanvallen bij jongere patiënten in de spoedopnameafdeling tijdens de financiële crisis.
De vraag was of er inderdaad sprake was van een reële stijging van hart- en vaatziekten tijdens de crisis.
Alle opnamen in de afdeling cardiologie van het Elpis Algemeen Ziekenhuis in Athene werden tijdens twee perioden retrospectief geanalyseerd. De eerste periode van 2003 tot en met 2007 was de periode vóór de crisis, terwijl 2008 tot en met 2012 de crisisperiode was.
Er werd gekozen voor 2008 als het begin van de crisis, omdat het bruto nationaal product (BNP) dat jaar duidelijk lager was. Het BNP is nog steeds op een lager niveau dan het was vóór 2008 en de werkloosheid is gestaag gestegen.
De onderzoekers registreerden het aantal opnamen voor hartaanvallen (acuut myocardinfarct) en AF, de meest voorkomende hartritmestoornis.
Zij onderzochten de resultaten bij jongere patiënten en vroegen zich af of er verschillen waren tussen mannen en vrouwen.
Op de afdeling cardiologie werden 3420 patiënten opgenomen in de periode vóór de crisis en 3860 tijdens de crisisperiode. In de crisisperiode steeg het aantal opnamen voor hartaanvallen bij beide geslachten, maar de stijging was alleen bij vrouwen statistisch significant.
Er was evenzeer een stijging in opnamen bij mensen jonger dan 45 jaar. De stijging was ook hier alleen statistisch significant bij vrouwen.
Jongere vrouwen worden beschermd tegen hart- en vaatziekten door oestrogenen. Zij hebben een gunstige invloed op het cardiovasculaire systeem. Als gevolg van een oestrogeentekort is tijdens de menopauze het risico op hart- en vaatziekten bij vrouwen vergelijkbaar met dat van mannen van dezelfde leeftijd.
Tijdens de financiële crisis kan de natuurlijke bescherming tegen hart- en vaatziekten bij vrouwen grotendeels verdwenen zijn als gevolg van stress dat een belangrijke factor is in het ontstaan van hartaanvallen. Dit zou het groter aantal opnamen voor hartaanvallen bij vrouwen verklaren toen de crisis eenmaal een feit werd.
Gedurende de crisis namen AF-opnamen substantieel toe bij beide geslachten, met een nog grotere stijging bij vrouwen. De stijging in de opnamen werd ook gezien bij patiënten jonger dan 60 jaar, bij mannen die meer vatbaar waren voor de aandoening.
Eerdere studies hebben verbanden laten zien tussen depressie, angst, stress en AF. Het is aannemelijk dat de Grieken meer onder stress zijn gaan lijden tijdens de crisis. Ze hebben immers hun baan verloren en zagen hun salaris behoorlijk verlaagd.
Het gebrek aan geld en een afname van de kwaliteit van leven kan hebben geleid tot een toestand waarin geluk, zelfvertrouwen en tevredenheid vervangen werden door verdriet, teleurstelling en boosheid. Deze negatieve emoties kunnen het stressniveau hebben verhoogd en bijgedragen hebben aan de stijging van de AF.
De opnamen voor AF verdubbelden bij patiënten (vooral bij vrouwen) zonder ziektekostenverzekering. Hartaanvalopnamen stegen ook bij mannen en vrouwen zonder verzekering. Alleen bij mannen was de toename statistisch significant.
Het is aannemelijk dat er meer patiënten zonder ziektekostenverzekering zijn tijdens de crisis. Werklozen zijn minder geneigd om te betalen voor zo’n verzekering.
De resultaten beklemtonen het belang van de preventie van hartaandoeningen in tijden van sociale nood. Mensen met een lagere kwaliteit van leven als gevolg van de financiële crisis hebben de neiging om ongezond te eten en weinig te bewegen. Zij beginnen of gaan juist door met roken om aan hun problemen te ontsnappen.
De toename van het aantal hartaanvallen en AF tijdens de crisis zijn een wake-up call zowel voor artsen als de gezondheidszorg om patiënten te adviseren hoe gezond te leven en hun cardiovasculair risico te verminderen
Bekijk ook de video: hoe werkt het menselijk hart eigenlijk?
