Update: Skyhigh TV wilde niet op dit artikel reageren.

Eindelijk wil hij praten. Exclusief voor ThePostOnline, in de rubriek Mediareflectie. Samen kijken Geert Millekamp, rector van het Einstein Lyceum in Hoogvliet, en ThePostOnline terug op de mediagolf, die bijna twee maanden lang over het Lyceum spoelde. 

Millekamp is een teambuilder, met een groot hart voor het onderwijs, zijn leerlingen en ouders. Zijn school spande een kort geding aan tegen tv-producent Skyhigh TV, die de twaalfjarige Patrick zonder medeweten van de school een verborgen camera had gegeven in het kader van Project P. Zijn ouders hadden hem opgegeven na een promo van het programma over pesten, dat inmiddels loopt bij RTL 5. Het wordt gepresenteerd door Johnny de Mol en Dennis Weening.

Op 16 mei sprak de rechter het verlossende woord uit voor de strijdvaardige Millekamp. De beelden die Patrick van zijn pestkoppen met een verborgen camera heeft gedraaid, mogen niet worden uitgezonden. Maar wellicht belangrijker nog, de producent heeft zich volgens de rechter schuldig gemaakt aan het dwingen en pushen van leerlingen om naar de gewraakte beelden buiten de school te kijken. Want de school weigerde om de beelden in de klas te vertonen.

De klas van Patrick was op de terugweg van een sportles en werd nietsvermoedend overvallen door de programmamakers, die de beelden op een groot scherm vertoonden, geplaatst op een speciale truck. Een misstap die door de producent Marc Dik in RTL Late Night met een stalen gezicht werd ontkend. Volgens hem is er geen enkele dwang toegepast.

 

De schijnheiligheid ten top, zou ik zeggen?

“Hij heeft een onjuist verhaal verteld, als ik de kinderen goed beluister”, licht Millekamp toe.
“Ze hadden een leswissel en gingen naar Engels. Er is maar één weg vanaf  het sportveld, die foto’s zijn bekend, en op die weg stonden ze. Met voorwielen en achterwielen op de stoep, om de boel af te grendelen. Schokkend dat zo’n producent het ontkent. Die man weet niet waar ie het over heeft. Die weet helemaal niet wat er gebeurd is.”

 

‘Bij Skyhigh TV bestaat geen NEE’

 

Op tafel het vuistdikke procesverloop. Millekamp liet een logboek bijhouden, waarin de voortgang van minuut tot minuut wordt beschreven. Het gaat om honderden publicaties, nog los van de tweets, telefoontjes  en mails, vaak vol met haat en bedreiging. “Bestuur tegen de muur”, “Fascisten” en “NSB-er” als graffiti op het schoolgebouw.

Millekamp stelt een speciaal team samen voor de communicatie, alle contacten lopen via zijn woordvoerder Petra Verheij, die met ijzeren hand regeert. Uit de brei aan media-aanvragen kiest de rector bewust voor één  tv-programma, Nieuwsuur, waarin hij slechts twee keer te gast is. Verder wijst hij alle media-aanvragen af en ieder personeelslid krijgt instructies om vooral niet met die gretige media te praten.

Wat Millekamp het diepst geraakt heeft, is de manier waarop Skyhigh TV met hem het gesprek is aangegaan:

“Denk om de reputatie van je school als je niet meewerkt. Ze liepen zo weg uit een gesprek, zonder een hand te geven. In dat gesprek heb ik een vertrouwelijk aspect aangekaart en vantevoren goed met de producent afgesproken dat het ook inderdaad om iets vertrouwelijks ging. Toen ze boos opstapten zijn ze linearecta naar een huis gereden om mijn informatie te checken bij de mensen waarvan ze het vermoeden hadden dat het om hen ging. Hoe oprecht wil je dan samen iets doen? Totaal niet in orde als je het over fatsoensnormen hebt. Ik heb hier een hele stapel brieven liggen van Skyhigh TV met dezelfde teneur, maar ik heb beloofd ze niet vrij te geven aan de media. Dat neemt niet weg dat ze zich bij de beesten af hebben misdragen.

“De enige kans om er goed af te komen is domweg meewerken. Maar als je niet wilt meewerken en op integere gronden een afweging maakt, dan weet je dat je gelazer krijgt. Dan heb je geen positie, dan kom je er als school altijd slechter af. RTL en Sky High TV doen precies wat ze zelf willen.”

 

‘Koen de Regt van RTL Nieuws stuurde vanuit de rechtbank een tweet dat Patrick van school gestuurd was. Hij kon zelfs niet meer normaal onze advocaat interviewen, zo boos leek hij’

 

Overigens begrijpt Millekamp de paniek bij de producent wel.
“We hebben een zeer principieel onderdeel van hun programma aangeraakt, het registeren van het pesten in de klas via een verborgen camera. Dat moest het succes van het programma worden.

 

Hebben ze kinderen willens en wetens misbruikt voor de eer en glorie van de kijkcijfers?

“Je mag nooit omwille van de kijkcijfers kinderen voor tv inzetten. De volgende keer gaan drie leerlingen naar RTL om de slechtst functionerende leraar in het geheim te filmen. Of lastige kinderen, in overleg met de docenten.”

 

Dus pesten is ondergeschikt aan de kijkcijfers?

“Daar ben ik van overtuigd. En ondertussen worden er deals gesloten met een kledingmerk dat gedragen moet worden in zo’n uitzending.”

 

Waarom koos je voor maar twee optredens in dezelfde rubriek, Nieuwsuur?

“Ik ben bewust heel erg terughoudend geweest in mijn optredens in de media. Op 4 april en 16 mei zat ik in Nieuwsuur. Over cultuurverschillen gesproken. Tijdens mijn eerste optreden wilde ik een helder verhaal houden waarom we tegen verborgen camera’s binnen de school zijn. Een ethische kwestie, dus ook de beelden niet uitzenden om de leerlingen te beschermen.

“Ik kon elke dag naar DWDD en Pauw & Witteman, maar we wilden het verhaal één keer goed neerzetten, ons standpunt toelichten. Verder heb ik me met niemand ingelaten.

 

‘RTL zelf heeft al die maanden geen enkel commentaar gegeven’

 

“In de tweede uitzending van Nieuwsuur heb ik me ongemakkelijk gevoeld. Er werd eerst een vraag aan mij gesteld over het winnen van de rechtszaak. Toen gingen ze naar het Noordik College, dat wél akkoord ging met het uitzenden van de beelden. Vervolgens gingen we naar een filmpje met daarin de ouders van Patrick, waar ik weer op moest reageren.

“Op weg naar Nieuwsuur werd ik gebeld dat de ouders live in de studio zouden zitten, dat was schijnbaar in het NOS Journaal geweest. Als dat zo was, was ik omgedraaid. We wilden niet met modder gooien naar de ouders toe. Ouders zijn in de positie dat ze alles kunnen zeggen, ik heb met de privacy van de leerling te maken en die is heilig.

 

‘Bovendien moest Dennis Weening op vakantie, dus er was haast bij’

 

“De boodschap dat Patrick na het bekend worden van de beelden van school is gestuurd, is een eigen leven gaan leiden. Die disbalans zat ook in Nieuwsuur, de redactie beaamde dat zelf na de uitzending dat het anders had gemoeten. Ik heb tot het uiterste gevochten om de veiligheid van een heel kwetsbaar gezin, met in het bijzonder een kwetsbare jongen, te waarborgen”. En natuurlijk geldt dat ook voor de overige vierentwintig leerlingen.

“Ook over een artikel in NRC Handelsblad heb ik me echt zeer verbaasd. Ik heb mijn hele leven maar één krant gehad, en dat was de NRC. In dat stuk werd eigenlijk ook een interview met de ouders klakkeloos opgeschreven, terwijl Patrick tot op de dag van vandaag gewoon bij ons staat ingeschreven op school.”

 

Waarom dan toch niet DWDD? Hoge kijkcijfers, brede doelgroep waaronder ouders en kinderen en vroeger tijdstip?

“Interessante vraag voor een eventuele reconstructie, een terublik. Het belangrijkste argument is dat ik niet in de verleiding wilde komen om toch over het dossier van Patrick, de gepeste  jongen, te gaan praten. Het principe geen camera’s in de school en het incident op het sportveld zijn twee maanden lang mijn boodschap geweest.”

 

De ouders van Patrick hebben zich vijandig opgesteld naar de school nadat de beelden bekend werden. Waarom?

“Op de dag van de uitspraak waren de ouders al anderhalve week in de media met modder aan het gooien. Met name in het Algemeen Dagblad. Daar zijn feitelijke onjuistheden verkondigd. Ze beweerden dat de school niets tegen pesten doet, dat de jongen niet welkom is en dat ie in een apart hokje les krijgt. Moeder heeft ook haar logboek wereldkundig gemaakt aan de pers. Ik heb zelf ook een logboek bijgehouden omdat ik al vanaf het begin voorzag dat er gedonder zou komen.

“Op het moment dat wij met de beelden geconfronteerd werden had Patrick al een paar keer verzuimd vanwege al die opnames. Er moest van alles gebeuren, hij was aan het verzuimen en wij hadden nog geen idee waarom.

 

‘De intake bestond uit het drinken van een kop koffie’

 

“Toen kwam de producent. ‘We willen met de beelden de klas in. We hebben die beelden bij jullie gemaakt en daar willen we de klas dus mee confronteren, vanwege de therapeutisch werking’, zeiden ze. Het moest meteen de volgende dag en daarna zou pas een brief naar de ouders worden gestuurd, dus niet vooraf. Dat is de dwingende cultuur van de televisie. Bovendien moest Dennis Weening op vakantie, dus er was haast bij.”

 

De ouders van Patrick hebben hun zoon aangemeld, jij wist van niks. Heb je nog gevraagd hoe Skyhigh TV te werk is gegaan?

“We hadden twee startvragen toen we met de producent om tafel zaten. ‘Is het een optie dat er geen uitzending komt? Want we willen best meewerken in het belang van Patrick, maar dan moeten wel alle opties openblijven’, vroegen we. Ook waren we benieuwd hoe de intake en de screening in elkaar zaten. ‘Ik zal in dit gesprek openheid geven, vanwege de vertrouwelijkheid van dit gesprek, en dan zal ik meer vertellen over dit gezin,en die jongen. Waarom onze afweging juist in dit specifieke geval is om niet uit te zenden. Het onverstandigste wat je kunt doen’, legde ik hen uit.

“Moeder heeft haar zoon aangemeld. De intake bestond uit het drinken van een kop koffie. Verder werd er gekeken of er sprake was van een OTS, een onder toezicht stelling. Ik denk alleen maar om te kijken of de handtekening onder het contract van Skyhigh TV rechtsgeldig was.

 

‘De receptioniste barstte in tranen uit want ze werd uitgescholden voor kuthoer’

 

“Als ze wél zorgvuldig waren geweest hadden ze navraag kunnen doen bij zijn basisschool en kunnen checken hoe de zorg in het gezin was. Cruciaal is dat ze na de intake zelf óók hebben getwijfeld of de jongen wel geschikt was voor het programma. Ze vonden hem namelijk ‘anders’ dan de overige leerlingen in het project.”

 

Skyhigh TV heeft dus ieder advies van jullie kant in de wind geslagen?

“Bij Skyhigh TV bestaat geen NEE. Er zijn zóveel goede momenten geweest waarop ze de verantwoordelijkheid naar de leerling toe wél hadden kunnen nemen! Na het pushen op het sportveld hadden we kunnen gaan zitten. Na de uitspraak van de rechter had je nog wat kunnen doen, voor en na het moment van uitzending. Vierentwintig ouders in de klas wilden niet meewerken…het is allemaal gebagatelliseerd.

 

‘Kinderen die het voor de school opnamen werden op twitter neergesabeld door volwassenen die pretendeerden ‘NLP-coach’ te zijn’

 

“Er is geen hoor en wederhoor toegepast, ook niet bij wat er over de school is beweerd.  Er is niets gedaan met de argumenten waarom de rechter de beelden verbiedt. Ze hebben een eenzijdige rechte lijn met het programma ingezet en daar willen ze niet van afwijken. Ondanks onze reële argumenten en bezwaren.”

 

Ben je nu serieus slecht behandeld door de media of ben je toch de zeurpiet die niet met zijn tijd meegaat?

“Wat ik van het hele verhaal betreur is dat er in de media nauwelijks een inhoudelijke discussie is gevoerd: het is goed dat er aandacht is voor pesten. Wat zegt dat nu, als zo’n verborgen camera op school niet mag? Wat vinden we eigenlijk over de aanpak van de programmamakers en bijvoorbeeld van de rechten van het kind? Geen woord daarover gehoord of gelezen. Er zijn twee werelden die de afgelopen weken in contrast met elkaar hebben gestaan: de wereld in de school en de wereld er om heen.”

 

De tweets, mails en anonieme telefoontjes kwamen vooral na de uitzending. Hoe hard kwam dat aan?

“Vooral de impact op een aantal collega’s vond ik veel te ver gaan. Mensen lagen er wakker van, de receptioniste barstte in tranen uit want ze werd uitgescholden voor ‘kuthoer’. In de twitterhausse zag je een categorie mensen die daar intensief mee bezig waren en daar blijkbaar genoegen in schepten. Kinderen die het voor de school opnamen werden neergesabeld door volwassen die pretendeerden ‘NLP-coach’ te zijn. Ik weet niet hoe die mensen dan werken, maar het verbaast me allemaal zeer. Of een oudere dame op de voicemail die zei: ‘Hoe kun je zo’n jongen die gepest wordt nou van school sturen?’

“Maar ook verslaggevers van RTL-Nieuws hebben stelling genomen na de uitspraak van de rechtbank. Koen de Regt stuurde vanuit de rechtbank een tweet dat Patrick van school gestuurd was. Hij kon zelfs niet meer normaal onze advocaat interviewen, zo boos leek hij. RTL zelf heeft al die maanden geen enkel commentaar gegeven. Alleen de producent Marc Dik is bij Humberto Tan geweest, verder niks.”

 

Hoe kijk je nu terug op dat mediageweld?

“Helaas verander je de beeldvorming in de media niet. En ik blijf erbij: het is een illusie om te denken dat je pesten in vijftig minuten oplost.”

 

Foto: @daiman00