Onlangs zat NRC Handelsblad-journalist Thijs Niemantsverdriet bij Pauw en Witteman. Hij mocht reclame komen maken voor zijn boek De Vechtpartij: de PvdA van Kok tot Samsom. De stelling van dit boek is dat de PvdA een partij is waarbinnen permanent ruzie wordt gemaakt, crisis heerst en aan de stoelpoten van politiek leiders wordt gezaagd. Niemantsverdriet mocht uitleggen waarin de PvdA verschilt van andere partijen:
“De Partij van de Arbeid is een partij van mensen die heel graag de samenleving willen veranderen. Dat klinkt misschien een beetje gek aangezien er de afgelopen twintig jaar ook veel geklaagd is over dat de Partij van de Arbeid zijn idealen verkwanseld zou hebben. Maar uiteindelijk is de fundamentele wens van een PvdA-er om de wereld te veranderen en dat gaat heel moeilijk. Sowieso en al helemaal in Nederland waar je met coalities te maken hebt. En daarbij gelooft de PvdA-er in de politiek. Dus als het niet lukt, en het lukt heel vaak niet of er wordt een vreselijke verkiezingsnederlaag geleden dan zoekt de PvdA-er de schuld eigenlijk alleen bij zichzelf en liever nog bij een andere PvdA-er. En het resultaat is dat er in de PvdA eigenlijk al heel lang een vechtcultuur heerst.”
Vervolgens legt Niemantsverdriet uit dat er ‘in andere partijen ook wordt gestreden’, maar dat het nergens zo erg is als bij de PvdA. Dit is ook de stelling in zijn boek. Bij deze stelling vraag je je af hoeveel prietpraat een mens kan verdragen. De stellingen van Niemantsverdriet op een rij:
1: PvdA-ers willen de samenleving veranderen
Het zal sommigen verbazen, maar dat geldt voor alle partijleden in Nederland. D66 wil de samenleving veranderen met meer Europa, de PVV met minder islam en de ChristenUnie met minder euthanasie. Waarin PvdA-ers zich op dit punt onderscheiden van andere partijleden is een raadsel.
2: PvdA-ers geloven in de politiek
Ook hier is het onzinnig om PvdA-ers als uitzondering te zien. Voor het CDA is de politiek ook een middel om normen en waarden terug te brengen in de samenleving, voor GroenLinks om meer windmolens neer te zetten en 50Plus om de AOW te behouden. Als men niet in de politiek zou geloven, zou men er niet actief in zijn. Dan zou men een maatschappelijke organisatie oprichten of iets gaan doen in de participatiesamenleving. Er zijn voor alle partijleden ook buiten de politiek ruime mogelijkheden.
3: PvdA-ers zoeken de schuld bij andere PvdA-ers
Alweer niet uniek want als het slecht gaat met het CDA is er ook interne druk voor leiders als De Hoop Scheffer en Balkenende om op te stappen. Als de SP het slecht doet, stapt Agnes Kant op. Ruzies binnen de PVV over de koers van Wilders staan dagelijks in de krant. GroenLinks likt nog steeds de wonden van de strubbelingen rond Jolande Sap en Tofik Dibi. De lijst is lang en wederom verre van uniek voor de PvdA.
Wat vertelt Niemantsverdriet eigenlijk in zijn boek? Hij herhaalt de geschiedenis van de PvdA en focust daarbij op interne conflicten. Die waren er de laatste dertig jaar in voldoende mate om ruim 200 pagina’s mee te kunnen vullen. Maar nergens blijkt dat het bij de PvdA erger is of vaker voorkomt dan bij andere partijen. Voor dat idee is er nog geen begin van bewijs.
Om te weten of de PvdA een vechtpartij is die echt anders is dan andere partijen, moeten we verder durven kijken dan de kliek rond de politiek leiders. Gaat het in de rest van het land ook zo? Pas dan is er echt iets aan de hand. Niemantsverdriet had geen zin om die vraag uit te zoeken. Dat is raar, want dan kunnen er voorbeelden opkomen die zijn stelling misschien wel onderbouwen, maar die in het boek ontbreken. Er was immers wel iets aan de hand in de afdeling Den Haag. En niet te vergeten in Brussel.
Chris Aalberts is auteur van Achter de PVV: waarom burgers op Geert Wilders stemmen.
