U kent ze vast wel. Strontverwende koters die een ware terreur uitoefenen op niet alleen hun machteloze ouders maar op hun hele omgeving. Je loopt ze vaak tegen het lijf op familiefeestjes. Maar ook gewoon, krijsend en stuiptrekkend, alsof ze een acute epilepsie-aanval krijgen op de vloer van Albert Heijn. Want bij hoge uitzondering krijgen ze nu eens niet hun zin van hun welopgevoede, welbespraakte en hoog opgeleide vader en moeder. Overigens, ik schrijf deze column met hand in eigen boezem, want ook ík heb mijn dochters verwend. Het VPRO Thema: Alles voor je kind, op de donderdagavond.
Jammer dat drie programmamakers van de VPRO hun eigen kinderen exploiteerden voor het programma. Bram van Splunteren filmt zoontje Jimmy thuis, 2,5, die we inderdaad een paar keer in de stuiptrekking zien acteren. Mirjam Marks heeft zelfs vier kinderen en in de boekenkast is geen spoortje opvoedliteratuur te vinden. Mirjam voedt op “op gevoel”, met alle gevolgen vandien. Dus permanent onderhandelen of Sigi (11), Donna (18), Rover (13) of Momo (16) überhaupt hun handen uit de mouwen willen steken in het huishouden. De eeuwige strijd van alle geportretteerde ouders in het programma.
Tot slot mag Wilma het cameraatje thuis laten snorren op Tex (10), het vriendje van Toy, de dochter van DJ Ruud de Wild. Wilma houdt een rondje binnen de vriendjes en vriendinnetjes van Tex, en ja, die gaan natuurlijk niet zeggen dat ie verwend is. Dus een te verwaarlozen, subjectief, geregisseerd en een te prominent onderdeel in het programma, dat natuurlijk op geen enkele manier een waarheidsgetrouw beeld geeft van het thema. Tex is trouwens het minst erge voorbeeld van een “spoiled kid”. In tegenstelling tot vriendje Tiemen, hij heeft er drie, beschikt het langharige jochie nog steeds niet over een computer. Hulde dus in het materiële tijdperk, waarin de meeste ouders hun kroost afkopen en sussen met elektronische apparatuur, Smartphones, Tablets en Ipads.
Het leukste en meest schrijnende onderdeel van het programma om deelgenoot van te zijn, is het experiment van twee gezinnen die “veertig dagen niet mogen verwennen.” Volgens moeder Amine een ware “militaristische” exercitie, want de twee compleet verpeste dochtertjes Amélie (10) en Julie (5) hebben Amine en vader Henri volledig in hun zak.
Tweede Kamer-koters noem ik ze. Overal tegenin gaan, breed debatterend en discussiërend, met vaak steekhoudende argumenten, waarom ze wél chips of een ander zoutje mogen voor het eten. De ouders hebben geen enkel weerwoord en worden allengs gek van hun eigen kinderen. Ze kijken feitelijk naar het product van hun eigen falen, omdat ze nooit een “nee” hebben kunnen waarmaken, zich overal in schikken en de godsganse dag toegeven, om zelf nog enigszins te kunnen overleven.
Tijdens het experiment worden er excel sheets ontwikkeld met “keiharde afspraken”. Hoe laat staan we op? Eten we aan tafel, behalve vrijdagavond? Wie kookt en wie wast af? Doet mama nu eens eindelijk haar best om op tijd van haar werk weg te gaan, zodat het gezin gezamenlijk de warme maaltijd kan delen? Houdt papa zich aan het verbod om zijn laptop open te klappen tussen zes en acht?
In mijn beleving de gewone regels binnen een gezin, die blijkbaar in 2014 volledig verdampt zijn en als iets buitenaards worden beleefd.
Alle wijsneusjes die donderdagavond voorbij kwamen hebben maar één ultieme wens, sterker nog, ze smeken erom. “Geef me alsjeblieft structuur, regels en voedt me nou eens op”. “Jullie houden je niet aan je afspraken, jullie zijn niet consequent” is een letterlijk citaat van een tienjarig meisje, dat haar moeder op academische toon de les leest. “Ik ga het later heel anders doen dan jullie, mam”.
Het resultaat van het experiment “40 dagen niet verwennen” is mager. Je ziet duidelijk dat de registrerende camera de koters aanzet tot meer bereidheid, want het is toch cool om op tv te zijn. Hoe leuk is het niet om op school nog verder te debatteren over je stumperende ouders, die toch nooit de regie zullen krijgen. En ook leuk voor later, om aan je eigen kinderen te laten zien, hoe het vooral niet moet.
Zolang we nog workshops hebben voor leerkrachten met de illustere titel “Het verwende kindsyndroom” houd ik mijn hart vast. En dat de ouders ook niet in staat zijn tot enige zelfreflectie of minimale, kritische blik naar zichzelf tijdens het experiment, bewijst vader Henri is zijn slotquote: “Wij zijn de baas, daar bestaat geen discussie over. Punt.”
