Historische ruziemaak-televisie gisteravond. Voetbalanalisten René van der Gijp en Johan Derksen vochten publiekelijk een strijd uit over hun rol bij VI Oranje. De oorlog, die zaterdag begon met een afrekening van Van der Gijp op Derksen in Trouw, en een vervolg kreeg met een woeste tegencolumn van Derksen in VI, escaleerde in de uitzending in een Festen-achtige familievete. ’Zoiets was het. Rare wereld’, reageert Genee vannacht in een sms aan ThePostOnline.
De presentator, die zelf eerder aanvaringen had met Derksen, ging aangeslagen naar zijn appartement, vlak bij het Kurhaus waar de opnames plaatsvonden, en sms-te om half twaalf. ’Nog een week. Lig lekker in bed. Ga slapen. Trustee.’
Genee zag het schouwspel aan en moest bemiddelen in een tv-ruzie die in venijn nauwelijks onderdeed voor de wijze waarop Elisabeth Taylor en Richard Burton elkaar retorisch vloerden in de beste theatervoorstelling aller tijden: Who’s Afraid of Virginia Woolf. Een toneelstuk waar Genee naar eigen zeggen ’letterlijk buikpijn’ van krijgt.
Wat ging er mis in de voetbal-tv-kantine die in 2011 nog werd gelauwerd met een Televizierring? Demasqué van VI-Oranje in vier etappes.
Louis van Gaal is natuurlijk de grootste veroorzaker van de ruzie bij VI Oranje. Het gehele WK hangt zijn naam als een duivelse slagschaduw over het Kurhaus. De speelstijl van VI Oranje was duidelijk en leek op papier ook niet slecht gekozen. Nederland zou drie wedstrijdjes spelen en naar huis worden gestuurd. VI Oranje kon vol in de tegenaanval gaan en de hysterische goedpraatverhalen van Van Gaal elke uitzending kraken. Succes verzekerd. Maar dat gebeurde niet. Louis de Eerste groeide uit tot de onderkoning van de Lage Landen. Eerst tot hilariteit van Genee die Van Gaal-hater Derksen fijntjes wees op zijn onterechte zwartgalligheid, maar uiteindelijk ook door Van der Gijp en Sierd de Vos, de schijtlollige VI reporter die items produceert die door Derksen worden gekwalificeerd als “droevig weggooiamusement.”
De doorgaans zeer melige reporter nam gisteravond wraak op De Snor door hem in een niet erg lollige preek te dwingen excuses te maken voor zijn verkeerde inschatting van de bondscoach. Voor de neutrale toeschouwer leek het wel een kerstfeest waarop dronken familieleden elkaar eens de waarheid konden zeggen.
Genee, normaal gesproken de pispaal van Derksen, probeerde als een bezorgde zoon de zaak te sussen tussen de neef en de pater familias, maar kreeg zelf nog een kat van Van der Gijp, omdat deze vond dat hij een itempje, waarin Genee en Van der Gijp de kranten bespraken, zó rattig had gemonteerd dat het leek alsof Gijp bedelde naar verontschuldigen van Johan. “Niets aan gemonteerd. Is gewoon zonde allemaal”, laat Genee weten in een laatste sms-gesprekje voor het slapengaan.
Wat Oranje teveel heeft, lijkt VI Oranje even te ontberen: teamgeest. Dat je elkaar niet mag is prima, maar dat collega’s elkaar langzaam verafschuwen is misschien niet handig als je drie weken zo dicht op elkaar zit dat je elkaars adem kan ruiken. De openbare kift tussen René van der Gijp en Johan Derksen bleek een tikkende tijdbom die – eenmaal geëxplodeerd – niet onderdoet voor het wanstaltige haantjesgevecht bij Oranje tijdens het dramatisch verlopen EK van 2012.
Wie zich de eerste weken tussen de coulissen begaf in Scheveningen kon al iets constateren van de relationele betonrot. Een geoefend en ingevoerd oog zag al ergernisjes. Michel van Egmond, de auteur die een-achter-de-schermen-boek over VI Oranje schrijft, noteerde op tragikomische wijze de bizarre communicatie tussen Derksen, Genee en Van der Gijp in zijn rubriek Balverliefd in VI. Hoe uitgesproken de mannen voor de camera zijn, zo conflictmijdend zijn ze achter de schermen.
“Gedurende het televisieseizoen zijn er soms onderlinge fricties tussen de mannen aan tafel, kleine irritaties die nooit uitgesproken worden, incidentjes waardoor de bom soms dreigt te barsten. Dan komt Marco Louwerens in actie. In een lange en meestal opvallend goed geschreven e-mail roept hij de heren dan op na afloop van de uitzending nog even te blijven zitten. In een sessie van gemiddeld een uur wordt dan vervolgens niets uitgesproken. Zoals zoveel bij dit programma, gaat het er ook bij dit soort nachtelijke sessies altijd hetzelfde aan toe.
Namelijk zo:
Er worden eerst een stel grappen gemaakt en roddels uitgewisseld, er worden bitterballen gegeten en flesjes frisdrank gedronken. Er wordt gegaapt door Derksen, eindeloos ge-sms’t door Genee en geknipoogd door Van der Gijp, tot Marco Louwerens het woord neemt. Wat volgt is een toespraak van een minuut of vijf, meer niet. En daarna begint dan het grote zwijgen. Soms steekt Derksen zijn vinger op, heel vaak per ongeluk de verkeerde, en begint dan hetzelfde betoog af te steken als de keer daarvoor. Van der Gijp haalt meestal óf zijn schouders op óf gaat heel opzichtig zitten geeuwen óf begint juist aan een langdurig referaat dat niet zelden eindigt met zijn eigen schaterlach.
Uitgepraat wordt er niets, laat staan opgelost. Toch werkt het. Of het nu de zalvende woorden van Marco Louwerens zijn of iets anders, na zo’n nachtelijke sessie waarin niemand echt iets zegt gaat het altijd weer maanden goed.”
Of het nu nog weer goed komt is de vraag. De relaxte relatietherapie van Louwerens werkte altijd, maar de programmabaas wil nu niet inhoudelijk reageren op deze uitbarsting. In een sms aan ThePostOnline probeert de programmabaas nog een relativerende grap te maken over ‘de irritaties.’ “René, Johan en Wilfred zijn karakters die elkaar niet sparen, maar dat tegelijkertijd prima van elkaar kunnen hebben. Veel mensen schrikken daarvan, maar ik begin me juist zorgen te maken wanneer ze wat dat betreft op hun lauweren zouden rusten“, duidt hij.
Toch is de Gijp-Derksen fittie anders. Normaal gesproken bemoeit de geeuwende Van der Gijp zich niet met conflicten tussen Derksen en Genee.
Dat de voormalige voetballer nu de aanval zoekt is opmerkelijk. Van der Gijp grossierde altijd in wegwuivende bon-mots, maar in hem pruttelde kennelijk al een tijdje een giftig mengsel van onvrede. In Trouw, dat Gijp confronteerde met de tien geboden, opent de ex-speler ineens zonder dat hij zelf lijkt te willen de aanval op de voormalige VI-chef, een man die hij al veertig jaar kent en die zelfs op hem paste tijdens zijn journalistenjaren bij het Nieuwsblad van het Noorden.
Gijp stoort zich aan de geldzucht van de voormalige VI chef en de gewoonte van De Snor om al tijdens de aftiteling van de show weg te scheuren naar zijn woonplaats Oudewater. Van der Gijp wil feestvieren, entertainen en handtekeningen zetten, zegt hij in Trouw.
“Voor dit werk, bij VI Oranje, geldt dat ook: voor mij is dit vooral goed vol te houden doordat ik af en toe met Genee (Wilfred Genee, presentator van VI Oranje, AV) zo dronken als een aap kan worden. Johan Derksen rijdt tien seconden na de uitzending – als ik met het publiek op de foto ga – alweer over de Utrechtse Baan, op weg naar huis… Hij brengt het niet meer op, dat vind ik eigenlijk best wel pijnlijk omdat dat contact met het publiek een wezenlijk onderdeel van ons succes is.
Ik heb soms het idee dat geld verdienen voor Johan belangrijker is dan plezier beleven aan het maken van zo’n programma’, gaat Gijp verder. ’De lol gaat er zo vanaf. Ik wil, als dit WK-spektakel achter de rug is, gaan praten met de RTL-directie om te kijken hoe we het ánders kunnen gaan aanpakken. Leg ik een bom onder het programma? Ja, misschien, maar iemand moet het toch doen? Bovendien: nu kijken er nog een miljoen mensen naar ons programma; het zou toch veel erger zijn als we ons pas gaan afvragen wat er aan de hand is als er straks nog maar 100.000 kijkers zijn? Tv maak je voor de kijkers. Die willen vermaakt worden. En ik zweer het je: mensen entertainen, dat is voor mij het mooiste wat er is… maar goed, waar hadden we het over? O ja, de teleurstelling van mijn vader.”
Kijk, die laatste zin is de echte crux. Derksen en Van der Gijp zijn de anti-polen van het leven. Ze vechten een generatieconflict uit. In Nieuwe Revu roemde Van der Gijp VI, omdat de voetbalpraatshow drie generaties bedient. ‘We zijn ook drie generaties met hun voorkeuren. Johan zijn muziek, Wilfred zijn gezin, ik de wedstrijden en de blaadjes die ik lees.’
Derksen is een (afvallige) calvinist die zich stoort aan het carnavaleske gedoe in VI. In zijn afrekening lijkt hij ineens op de moralistische vader, een stijf-gristelijke politiecommandant die hem ooit verbood drummer te worden, die hij zelf nooit wilde worden. Karakterologisch diametraal staat hij tegenover Gijp, een flierefluitende ex-voetballer die zijn talent verkwistte en een hartstochtelijke aanhanger is van het Carpe Diem-principe. “Of, zoals Casper van Eijk, een van mijn beste vrienden, altijd zegt: ‘Je moet de tijd dat je hier bent zien als een feestje’. Caspertje is oncoloog, hij heeft wel tien keer per week met de dood te maken, dus van hem wil je zoiets wel aannemen.” Met zijn Trouw-interview pleegt Gijp vader-moord op Derksen.
Derksen lijkt – niet verbazingwekkend – oprecht geraakt door de aanval van zijn geliefde voetbalneefje. In zijn wraakcolumn, die maandagmiddag al te lezen was op het premium gedeelte van VI, zet hij Gijp weg als een verwend en tikje manisch feestvarken.
“Sinds zijn terugkeer (na een depressie, red) heb ik sterk de indruk dat hij (Van der Gijp, red) voor de uitzending antidepressiva slikt. Dan wordt hij hyper en schreeuwt en giert hij er anderhalf uur lustig op los, om zich vervolgens weer een paar dagen op te sluiten in Dordrecht. Willem van Hanegem kapte er meteen mee. Hij werd voortdurend overschreeuwd door René met de zoveelste anekdote over een paaldansclub. Na al die jaren beheers ik de kunst van het interrumperen wel, maar ik heb er geen trek meer in. Laat hem maar razen.’…En als je er iets van zegt, dreigt Van der Gijp zijn contract te verscheuren.
Wim Kieft, Theo Janssen, Hans Kraay junior en Jan Boskamp worden volledig overschreeuwd door een patiënt die zichzelf niet is, maar zichzelf wijsmaakt dat hij moet entertainen. René profileert zich als een orakel en duldt geen discussie of tegenspraak, van enige chemie is geen sprake meer. De lach was vroeger zijn wapen, dat beheerste hij als de beste. Met zijn ellenlange tirades en zijn neplach is hij intussen een karikatuur van zichzelf. Maar uitgerekend hij gaat nu een bom onder het programma leggen.”
Zijn aanklacht eindigt niettemin met vaderlijke compassie: “En ik kan nog steeds niet boos op hem worden.“
Nederland smult van de affaire, omdat we ons in beide mannen kunnen herkennen. Derksen snapt dat misschien nog wel beter dan Gijp. De boze VI-chef belde Gijp op om zijn karaktermoord aan te kondigen en sprak de hoop uit dat de ruzie veel kijkers zou opleveren. VI Oranje kampte in de eerste uitzendweek met tegenvallende kijkersaantallen. Althans, dat beweert Gijp die Derksen inmiddels “geestelijk heeft afgeschreven” vanwege zoveel kijkcijferopportunisme. “Johan als mens respecteer ik totaal niet. Als ik een vriendenlijst zou moeten maken, staat hij ergens op plaats 384.000. Het is een naargeestig type.”
Derksen zegt dat zijn woede authentiek is, maar Gijp vindt bevestiging in de kijkcijfers. Bijna 1 miljoen mensen keken gisteravond naar echtelijke tv-strijd.
