Voorlopig mag het tweedehands doorverkopen van ebooks, dat is het vonnis van de rechtbank in een zaak van het Nederlands Uitgeversverbond (NUV) tegen de website ‘Tom Kabinet’. De site biedt de mogelijkheid om ebooks die je ‘uit’ hebt door te verkopen. Zij baseren deze mogelijkheid onder andere op eerdere uitspraken over het doorverkopen van software.
Op de website van Tom Kabinet lezen we:
Tom Kabinet gaat er op basis van recente rechtspraak vanuit dat een eenmaal “legaal” gekocht e-book mag worden doorverkocht als er maar 1 kopie van dat exemplaar in omloop blijft. Verkoop je een e-book via tomkabinet.nl dan stelt Tom dus als voorwaarde dat je je eigen kopie van dit e-book direct wist.
Hoewel doorverkoop van boeken eigenlijk een ‘nieuwe openbaarmaking’ is, gelden hier toch andere regels dan bij andere openbaarmakingen. Volgens eerdere uitspraken is er bij het doorverkopen van (gewone) boeken ‘uitputting’ en heeft de uitgever bovendien zijn redelijke vergoeding al gehad bij de verkoop van het nieuwe werk. Bij ebooks ligt dit allemaal complexer, zij slijten in principe niet. Daarnaast ligt benadeling van de uitgever door losse kopieën te verkopen, en zelf het origineel te houden, op de loer.
Tom Kabinet ondervangt het verkopen van kopieën door te investeren in een manier om ‘watermerken’ te gebruiken bij de verkoop van de ebooks. Zo kan bijgehouden worden of een ebook opnieuw ergens opduikt.
Elk e-book dat via Tom Kabinet wordt verkocht krijgt een nieuw watermerk, met zichtbare en onzichtbare elementen. Belandt zo’n ebook op internet in het illegale circuit, dan kan Tom het watermerk herleiden naar degene die hiervoor verantwoordelijk is. (sic)
Voor het Uitgeversverbond waren de argumenten en maatregelen van Tom Kabinet niet voldoende. In de uitspraak die nu gedaan is gaat de rechtbank wel voor een deel mee met de tweedehandszaak, maar zij wijst er wel op dat het eerdere “UsedSoft arrest” niet helemaal te vergelijken zijn met de situatie rondom ebooks.
De rechtbank weigert het Uitgeversverbond de gevraagde voorzieningen tegen de doorverkoop, en het NUV moet Tom Kabinet daarnaast de proceskosten tot dusver, ruim 23.000 Euro, vergoeden. Het is, gezien de instelling van Tom Kabinet, de uitgevers én de opmerkingen van de rechtbank waarschijnlijk dat er een bodemprocedure volgt met als doel een eenduidige uitspraak te krijgen over de ‘uitputting’ bij ebooks, en in hoeverre de eerdere arresten hier van toepassing zijn. Dan zal dus ook pas blijken in hoeverre tweedehands verkoop van ebooks uiteindelijk al dan niet kan blijven voortbestaan.
