Vorige week schreef ik op deze plek dat het zo schofterig stil was, nadat er tweehonderd van ons op een akker en in roestige treinen lagen op twee uur vliegen. We zijn een paar dagen verder en er is veel gebeurd. Timmerfrans noemde de tot de tanden toe bewapende trouwringdieven ‘tuig’. En de wereld keek mee. Wie zelf de woorden niet kon vinden nam het woord over. Tuig. Het woord kwam in in vele talen voorbij op mijn beeldscherm.
Het was een week waarin de waanzin langzaam maar zeker plaats maakte voor waardigheid. De onherkenbare geliefden verlieten de akkers en de trein en kregen een kist en een kentekenplaat. Van het resultaat van een trieste optelsom werden het opnieuw individuen. Mannen en vrouwen die ooit voor het eerst gezoend werden in een fietsenhok, of dat moment nog tegoed hadden. Tweehonderd unieke persoonlijkheden in een karavaan vanuit de hel. Op een dag van nationale au werd het beeld zwart terwijl het toch bewoog. Vanaf Eindhoven over een lege A2 en A27 naar Hilversum. Langs het asfalt waarop we dagelijks gedwongen stilstaan terwijl we ons geduld verliezen, stonden nu velen vrijwillig geduldig te wachten. Op de goede plek en het goede moment was het indrukwekkend stil.
Tussen de vele foto’s en verhalen op mijn Sociale tijdlijn dook een bericht op. Eén bericht dat geen fuck met de gebeurtenis te maken had, maar die wat mij betreft tegelijkertijd het hele gebeuren beter samenvatte dan u en ik met zijn allen bij elkaar bedacht krijgen. Het was een link naar een korte dialoog uit de serie Edge Of Darkness, voor velen van u de beste serie die u nooit zag. In de clip is te zien hoe twee hoofdpersonen de tekst doornemen van Time Of The Preacher, een lied van Willy Nelson. “It was the time of the preacher, in the year of ’01. Just when you think it’s all over, it has only begun.” ‘The preacher’ staat symbool voor een pistool, oftewel ‘a gun’. De dialoog eindigt met de zin: “Now the lesson is over, and the killing’s begun.”
De dialoog omschrijft hoe het vaak gaat. De manier waarop de geschiedenis zich keer op keer herhaalt. The law of the land. De karavaan trekt voorbij en de beelden maken plaats voor meningen van mensen die veronderstellen dat ze iets relevants hebben te melden. In Journaaluitzendingen stapelen de ongemakkelijke vragen zich op en wordt de waarheid als eerste en laatste onschuldige slachtoffer van alle kanten geschopt terwijl hij al roerloos op de grond ligt.
De afgelopen week maakten we na de schofterige stilte indruk met het woord ‘tuig’ en de waardige wijze waarop we er vorm en uiting aan gaven vanaf het moment dat we er weer enigszins over gingen. Vanochtend las ik hoe Rutte hardop uitspreekt dat hij af en toe de interne drang voelt om er ‘the year of ’01’ van te maken. Want er liggen tweehonderd van ons op metalen tafels in Hilversum. Vervolgens lees ik hoe hij zich Godzijdank inhoudt. Omdat het wat mij betreft over hen moet blijven gaan, en niet over een strijd op twee uur vliegen. Of acht uur vliegen. Of veertien uur vliegen.
Zodra de laatste kist binen is, hoop ik op een ingelaste Journaaluitzending waarin Rutte ons vanachter zijn spreektafel uitlegt dat het niet het jaar ’01 is maar 2014. Een jaar waarin er iets fundamenteels is veranderd, namelijk dat we ons distantiëren van het tot de tanden bewapende tuig. Onder meer door exact het tegenovergestelde te doen. Om het contrast maar zo groot mogelijk te maken. Dat we niet gaan wrijven in een bloederige vlek en ons niet blind gaan staren op een schuldvraag en bevredigende gerechtigheid waarvan we allang weten dat die er nooit zal komen. Omdat dat nu eenmaal het enige trieste, maar onomstotelijke feit is dat ramhard overeind blijft staan in deze helse tragedie. Omdat we door moeten, en dat de geschiedenis ons leert dat er aan het einde van de dag doorgaans maar één relevante vraag is, en maar één ongemakkelijk antwoord. We zijn tweehonderd mensen verloren aan zinloos geweld. Punt. Omdat ze op het verkeerde moment op de verkeerde plek waren. Punt. Omdat er naast mensen die hun best doen zo waardig mogelijk met elkaar om te gaan nu eenmaal ook tot de tanden bewapend tuig op de wereld is. En dat het tuig nooit mag winnen. Omdat er morgen weer jongens en meisjes voor het eerst gezoend moeten worden in een fietsenhok.
Ja, het zal wel weer naïef zijn maar laat me. Ik wil Mark Nelson of Willy Rutte en een gitaar. Primetime of CNN. Schofterig hard:
“It was the time of the preacher, in the year of ’01. Now the killing is over, and the lesson’s begun.”
