Ik was er al heel erg bang voor. Coen Verbraak interviewt zijn collega’s over hun vak en ik kijk naar een productie van eerstejaars studenten journalistiek op een Hogeschool. “Wanneer is iets nieuws? Wanneer breng je het en in hoeverre beïnvloedt snelheid de kwaliteit van dat nieuws?” De schoolkrantvragen werden vervolgens voorgelegd aan een gemeleerd gezelschap binnen ons métier. Van Evert Santegoeds van het roddelblad Privé tot het wijsneusje onder onze collega’s, Rob Wijnberg van De Correspondent.
Maar verder mochten van Verbraak ook filosoferen: Sven Kockelmann (KRO), Clairy Polak (ex-NOVA, ex-Nieuwsuur), Frits Wester (RTL-Nieuws), Johan Derksen (VI), Marike Stellinga (NRC), Bart Middelburg (Het Parool), Frits van Exter (Vrij Nederland), Dominique Weesie (ex-GeenStijl, PowNews), Arnold Karskens (ThePostOnline) en Step Vaessen (NOS).
En voor u, trouwe lezers van ThePostOnline, heb ik slecht nieuws. Als je niet helemaal weet of iets klopt, zet een krant als NRC het wél op de site, maar niet in de krant. Nieuws, of “professioneel geroddel” zoals Wijnberg het noemt, heeft volgens Weesie pas inhoud als een krant als de Volkskrant of NRC de bron is.
Op zijn minst zeer opmerkelijk te noemen uit de mond van een man, die aan de wieg stond van de website GeenStijl, die hij heeft geruild voor De Telegraaf. “Op internet is het niet belangrijk of het klopt”, aldus de anchor van PowNews.
Internet is volgens Weezie toch al “een vergaarbak”. Als de kranten wegvallen in Nederland krijgen we volgens Weesie “een groot probleem”. Waarvan akte, Dominique.
Verder moet u ook geen illusie koesteren of een nieuwsfeit nu wel of niet tot op de bodem is uitgezocht en is bevestigd door twee onafhankelijke bronnen. Dat is echt old school. Ook is de waarheid al lang geen keiharde voorwaarde meer voor het brengen van hard nieuws. De waarheid bestaat uit “gradaties” en de brave Coen laat het zich allemaal welgevallen, want zijn programmaatje moet ook vol.
Jammer dat de softe Verbraak slechts registreert en niet de moeite neemt om de dwalingen van zijn collega’s tegen het licht te houden. Met een beetje meer ‘Hardtalk’ zou Verbraak een nieuw licht kunnen werpen op de normen en waarden binnen de journalistiek, die behoorlijk vervagen als je goed luistert naar het bonte gezelschap.
Juist binnen de zogenaamde ‘kwaliteitsjournalistiek’ waar NRC zo hoog over opgeeft, maar in het geval van prins Friso, ja daar was ie weer, volledig door de mand viel. Het leedvermaak blijft groot aan tafel.
Wat heeft u aan zo’n programma, dacht ik hardop. Hoe weegt en wikt u thuis als u de nieuwsstroom over u heen krijgt? Analyseert u ook met de makers mee of iets klopt of niet? Of beperkt uw reactie zich tot schouderophalen,verbazing of misschien wel verbijstering. Of zorgt nieuws soms zelfs voor verdriet, zoals de afgelopen week, en sowieso minimaal voor een tikkeltje sentiment.
Ach, misschien laat de ethische afweging van het nieuws u wel Siberisch en consumeert u het als een veelvraat, die net is begonnen aan het voorgerecht van een lang, avondvullend tv-diner.
Arnold Karskens, weinig aan het woord, had wél het juiste advies in de vorm van een oneliner voor Verbraak: ‘Doorvragen en nooit vriendjes worden met je bron’.
Johan Derksen, toch een man die nooit een blad voor zijn mond neemt en liever beledigt dan prikkelt, trok in de biechtstoel van Verbraak ineens het boetekleed aan. Was het keihard brengen van de zwartgeldaffaire bij FC Groningen achteraf wel gerechtvaardigd, vroeg Johan zich na dertig jaar af. Ouder en vooral milder geworden, kreeg hij ineens oog voor de “menselijkheid” binnen het voetbalschandaal.
Er volgde zelfs een mea culpa richting de slachtoffers die Johan toendertijd met zijn onthulling had gemaakt. Gelukkig was hij zelf ook van mening dat de kwalificatie van ‘journalist’ niet echt aan hem besteed is. Verbraak legde geen enkele relatie met het huidige optreden van Derksen op tv, dat meestal bol staat van gespierde taal en de pose van ouwe zeiksnor, die iedereen afbrandt. Dus hoe rijmt dat huidige agressieve gedrag met het mea culpa richting FC Groningen? Wordt Derksen door die ontboezeming daarom niet nog ongeloofwaardiger? Coen laat het allemaal liggen en kabbelt rustig voort.
De stellingen van Verbraak zijn niet alleen afgekloven, de antwoorden zijn voorspelbaar. Dus levert Kijken in de ziel ook geen enkele spanning of onthulling op. “Stel dat je hoort dat er een terroristische aanslag wordt gepleegd in Nederland, meld je dat dan wel of niet?”
“Een minister gaat in de fout, hang je hem dan wel of niet op?”
“Ja”, kan ik u uit eigen ervaring oprecht melden.
Dus sluit ik me volkomen aan bij Rob Wijnberg. ‘Ophef’ is tegenwoordig al een solide aanleiding voor een nieuwsfeit. Want stel dat je die laat liggen, dan gaan je collega’s er misschien wel mee aan de haal.
Ophef als hét criterium. Voor zowel Privé als NRC.
De aflevering van gisteren terugkijken kan hier.
