De zelf opgelegde deadline van lidstaten af om hun nominaties bekend te maken voor de nieuwe Europese Commissie liep gisteren af. Van 23 landen is inmiddels definitief bekend wie zij sturen, en ook de topbanen lijken zo goed als verdeeld. Voor Nederland blijft dan een vice-voorzitterschap over voor Lilianne Ploumen, en ook lijkt het voor de hand liggen dat Jeroen Dijsselbloem blijft als tijdelijk voorzitter van de Eurogroep.
Inmiddels lijkt de steun voor Helle Thorning-Schmidt voor het opvolgen van Herman van Rompuy als nieuwe Europees President breed en volledig. De huidige premier van Denemarken geeft zichzelf daarmee ook een mooie uitweg van de moeilijkheden van de huidige coalitie in Denemarken richting de volgende verkiezingen van eind dit jaar. Ook wordt zij in Brussel gezien als meer Europees dan Deens, en heeft ze veel ervaring in het internationale handwerk.
Waar het reeds bekend was dat Jean Claude Juncker de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie wordt, ligt het ook voor de hand dat zijn belangrijkste rechterhand voor het buitenlandbeleid iemand wordt van de andere grote partij, de Europese Sociaal-Democraten (PES). Federica Mogherini is inmiddels naar voren geschoven door de Italiaanse premier, en met zijn succesvolle campagne om de Italiaanse Senaat zichzelf op te laten heffen, blaakt hij van het zelfvertrouwen. Er is reeds een bijeenkomst geweest van partijgenoten van verschillende landen die haar steunen. Daarbij was ook Helle Thorning-Schmidt aanwezig. Ook de belangrijkste concurrente Kristalina Georgieva uit Bulgarije is uitgeschakeld, door de val van het kabinet aldaar op 23 juli.
Verder heeft Frankrijk de oud-minister van financiën Pierre Moscovici naar voren geschoven om de opvolger te worden van ‘begrotingstsaar’ Olli Rehn op Economische en Monetaire Zaken. Doordat ook hij lid is van de PES, zijn daarmee de topbanen acceptabel verdeeld voor de sociaal-democraten.
Met de campagne #tenormore probeerden Neelie Kroes en haar vrouwelijke collega’s uit de huidige Europese Commissie aandacht te vragen voor het tekort aan gender balance in de Europese gremia. In de open brief riepen zij Juncker op om minimaal tien vrouwen te benoemen in zijn Europese Commissie, waar het huidige aantal op negen bleef steken. Na de nominatie van de eerste 18 landen leek dit aantal ver weg, maar met de nominaties van vrouwelijke kandidaten van Zweden, Italie en Tsjechie kwam het aantal al op drie.
En daar ligt de oplossing van de puzzel voor de ontbrekende landen. Op basis van gegevens van verschillende nieuwsbronnen in de betreffende landen, zijn de volgende nominaties voor de hand liggend voor de ontbrekende landen: Androulla Vassiliou namens Cyprus, Marianne Thyssen namens België , Mette Gjerskov voor Denemarken en Alenka Bratusek voor Slovenie. België is daarbij interessant omdat de benoeming van de kandidaat voor het Eurocommissarisschap de eerste moeilijkheid is van de nieuwe coalitie daar. De Gucht en Reynders zouden ook kandidaat zijn, maar nu de zware post Handel misschien wel naar Nederland gaat, ligt de Gucht niet meer voor de hand.
En dan blijft Nederland over. De grote posten voor Frans Timmermans en Jeroen Dijsselbloem zijn zo goed als vergeven. Daarbij zorgt het vertrek van Jeroen Dijsselbloem voor een probleem in de PvdA gelederen, omdat hij de meest gewaardeerde minister is namens de sociaal democraten, en zijn opvolging een tombola in het kabinet zou veroorzaken. Ook is Frans Timmermans druk bezig met de afwikkeling van de terroristische aanval op MH17, en zal deze afwikkeling waarschijnlijk nog een tijdlang duren. Een tussentijds vertrek naar Europa van de man die wereldwijd lof oogst voor zijn werk in deze moeilijke tijden, ligt dan niet voor de hand.
Dus wordt het Lilianne Ploumen. De 52-jarige oud-voorzitter van de Partij van de Arbeid is momenteel minister voor ontwikkelingssamenwerking en handel in het kabinet Rutte II. Mocht zij een deel van deze post voort kunnen zetten in Europa, doordat Nederland de post ‘Handel’ krijgt, heeft ons land daarmee toch een zware post binnengehaald. Het eventuele vice-voorzitterschap, door Juncker beloofd aan sterke landen die een vrouwelijke kandidaat naar voren schuiven, kan daarbij een bonus zijn. Ook is het de afgelopen weken rustig in het nieuws als het gaat om een eventuele vaste voorzitter van de Eurogroep. Daarmee lijken de kansen van Jeroen Dijsselbloem om aan te blijven als tijdelijk voorzitter gegroeid.
Lilianne Ploumen oogstte lof met haar aanpak van oneerlijke werkomstandigheden in fabrieken wereldwijd. Ook heeft ze op haar departement een goede reputatie als het gaat om het verbeteren van de relatie met landen waar Nederland zaken mee doet. Haar opvolging is lastig, maar binnen de Partij van de Arbeid zijn voldoende mensen actief binnen de wereld van de ontwikkelingssamenwerking om een eventuele komst van een nieuwe en frisse blik van buiten Den Haag mogelijk te maken.
Het totale aantal vrouwen in de nieuwe Europese Commissie blijft daarmee negen, een aantal waar iedereen mee kan leven. Ook zorgt de aanstelling van Helle Thorning-Schmidt ervoor dat Juncker en de zijnen kunnen billijken waarom de tiende niet gehaald is. Al met al een bevredigend resultaat. En ook de partijverdeling is in orde, met 8 commissarissen voor de PES, 13 voor de EPP, en 5 voor ALDE.
Laten we hopen dat de ruimte die bovenstaande verdeling waarschijnlijk biedt op de agenda van de Europese leiders op 30 augustus aanstaande mogelijkheden geeft om te spreken over jeugdwerkloosheid. Dat schijnt een probleem te zijn in Europa momenteel, en met tientallen artikelen over banen voor hooggeplaatsten in Europa, lijkt het noodzakelijk dat de focus weer terug komt op de echte problemen van Europa: meer en eerlijk werk, en een goede verdeling van welvaart!
