Nog niet zo lang geleden werd in Oeganda de antihomowet door het constitutioneel hof verworpen. In de eerste plaats is dat natuurlijk geweldig nieuws. Het schrappen van deze wet zal levens van onschuldige mensen sparen en een hoop ellende voorkomen. Toch is het probleem daarmee nog lang niet opgelost. Het ontbreken van inhumane antihomowetten betekent namelijk niet dat de emancipatie van de LHBTQ-gemeenschap voltooid is. Hiervoor is een veel meer diepgravende cultuurverandering en een maatschappelijk debat vereist. Niet alleen in Oeganda, maar ook in Nederland.
Want hoewel wij in Nederland nog volop de diversiteit van ons land vierden tijdens de jaarlijkse Gay Pride, valt ook hier nog een wereld te winnen. In het maatschappelijke debat zien we momenteel nog te vaak de kunstmatige tegenstelling tussen de ‘vrouwelijke’ homo en de macho-oerman.
Dat laat een groot deel van de samenleving buiten beschouwing: namelijk de geëmancipeerde hetero, die begaan is met de positie van mensen met een andere geaardheid. Deze groep laat echter weinig van zich horen. Hoe komt dat? Betreft het hier simpelweg desinteresse of speelt er meer?
Waarschijnlijk het laatste. Uit eigen ervaring weet ik dat het vaak niet helemaal normaal wordt gevonden wanneer je als heteroman de strijd voor homo-emancipatie een warm hart toedraagt. In Limburg, waar ik opgroeide, was het onderwerp homo-emancipatie eigenlijk al volkomen oninteressant. Als je het dan toch aansneed kon je de meest uiteenlopende onzin als reactie verwachten. Zo kreeg ik na het poneren van een pro-homo stelling regelmatig de vraag: “Maar, uhm, hoezo doe je zo moeilijk? Ben je zelf homo ofzo?”.
Er lijkt dus een groot taboe op ‘de schijn van homoseksualiteit’ te heersen. Als heteroman dien je deze schijn zo veel mogelijk te vermijden. Anders kunnen je vrienden – of erger nog: de te veroveren schare heteromeisjes in je omgeving – wel eens rare dingen gaan denken. Koop je graag mooie schoenen? Dan ben je al ronduit verdacht. Praat je vervolgens op verjaardagen ook nog over andere zaken dan voetbal en motoren? Dan is de conclusie in veel gezelschappen eigenlijk wel getrokken.
Paradoxaal genoeg is er in diezelfde Limburgse omgeving ook sprake van een fikse dosis hypocrisie als het homo’s betreft. Er wordt hartelijk gelachen om ‘gezellige’ of ‘grappige’ televisiehomo’s als Paul de Leeuw en Gerard Joling, maar er ontstaan serieuze problemen als zoonlief een dappere poging doet uit de kast te komen. Dat moet je immers aan het hele dorp uitleggen wat bij Paul de Leeuw doorgaans niet nodig is.
Natuurlijk geldt dit lang niet voor alle mensen in ons land. In veel groepen kunnen ze het onderscheid tussen liefde voor schoenen en liefde voor mannen nog wel vaststellen. Toch is het van groot belang dat ook heteromannen durven op te komen voor de rechten van homo- of biseksuelen, transgenders en iedereen die anderszins niet in de oude hokjes te plaatsen valt.
Daarbij moeten we zo snel mogelijk af van het taboe van de schijnhomoseksualiteit. Je kan namelijk rustig een leuke vriendin hebben toch zeer begaan zijn met het lot van homo’s over de hele wereld. Dat is niet ‘gay’ maar menselijk.
Als de hele maatschappij iets minder masculien en macho ingesteld raakt, zal de emancipatie van de LHBTQ-gemeenschap vele malen makkelijker gaan en daar is uiteindelijk de hele samenleving bij gebaat. Dit vraagt om een emancipatie van de heteroman. Dan zijn het pas écht stoere kerels!
Funs Elbersen (1995) is student en vicevoorzitter politiek bij DWARS, GroenLinkse jongeren
