Hollands Hoop is de bejubelde nieuwe successerie van VPRO/NTR/VARA. Zaterdag keken er bijna 800.000 mensen naar de eerste aflevering. Vrijdag maakt de serie kans op drie gouden kalveren. Waarom? D’r is maar één echte reden: omdat het een slimme remake is van Schatjes!
Geloof de gemakzuchtige en snobistische critici niet. Hollands Hoop is niet de poldervariant van Breaking Bad, de Amerikaanse tv-serie over een leraar scheikunde die uitgroeit tot drugsbaron. Daarvoor is Hollands Hoop veel te kolderiek. Breaking Bad is drama, Hollands Hoop is melodrama. Dat is een groot verschil.
Als Hollands Hoop ergens mee is te vergelijken is dat met de film Schatjes! uit 1984. Ja dat mogen de makers als een groot compliment ervaren. De NTR/VARA/VPRO probeert Hollands Hoop krampachtig in de markt te zetten als een ’on-Hollands goede’ serie vol maatschappelijke thema’s (wiethandel, criminaliteit, uiteenvallende gezinnen) maar dat is geëngageerde dikdoenerij om te verhullen dat we te maken hebben met een doldwaze zedenschets.
We nemen u mee terug naar 1984! Kijk en vergelijk.
1. De gefrustreerde helikopterpiloot John Gisberts zijn de meeste lezers alweer vergeten, maar hij is gereïncarneerd. In de gedaante van Fokke Augustinus, een overspannen forensisch psychiater. Acteur Marcel Hensema is Peter Faber anno 2014. Hij speelt de perfecte sukkel. Hij is een zwijgzame goedzak die bij toeval in de wiethandel terechtkomt (hij erft een plantage van zijn vader). Ondertussen moet hij zich proberen te wapenen tegen twee puberende kinderen en een vrouw die vreemdgaat. Dit is Schatjes 2.0. Het hoofd van het gezin dat ten onder gaat aan zijn eigen poging om orde te scheppen in de chaos. Militair John Gisberts vocht ooit nog tegen de Russen!
Gisberts anno 1984
Is Augustinus dertig jaar later
2. Wat doet Geert de Jong tegenwoordig? De Vlaamse actrice speelt een glansrol in Schatjes! Ze is de sekreterige moeder Danny. De toen onwaarschijnlijk knappe De Jong kreeg in 1986 zelfs nog een Gouden Kalf voor haar rol in Schatjes 2: Mama is Boos.
Kim van Kooten is de nieuwe Geert de Jong. Ze is geen hysterische schreeuwmoeder, maar een lamlendige vrouw die haar seksuele geluk probeert te hervinden op een yogamatje. Niets nieuws dus. In 1984 reageerde huismoeders zich buitenechtelijk amoureus af op de tennisbaan. Kim van Kooten zal vrijdag hopelijk worden beloond voor deze rol met een derde Gouden Kalf.
Danny met de tennisleraar in 1984
is Macheld met de yoga-fluisteraar in 2014
3. Absolute topprestatie in Hollands Hoop is weggelegd voor Martijn Lakemeier (1993). In de eerste aflevering blaast de terroriserende puberzoon de ouderlijke woning bijna op nadat er kortsluiting is ontstaan op zijn jongenskamer. De zoon heeft een wietkwekerijtje in een archiefkast proberen te bouwen maar vergat daarbij dat je elektriteitsdraadjes niet met plakband aan elkaar kan tapen. De script-schrijvers zeggen zich te hebben laten inspireren door American Beauty, The Soprano’s en Fargo maar deze scène is een 100 % kopie uit Schatjes! In deze klassieker plaatst de zoon een brandbom in de slaapkamer om zijn moeder ‘s nachts op te kunnen blazen.
De kids blazen de ouderlijk slaapkamer op in 1984. ‘Pap, de Russen!’
Dertig jaar later staat de de boel weer in de hens: ‘Wietplantage van plakband.’
4. De zoons uit Hollands Hoop en Schatjes! bedienen zich van dezelfde droge humor. Thijs uit Schatjes, die overigens exact kijkt op Pepijn (zie foto’s) uit Hollands Hoop zegt na de aanslag tegen zijn gewonde vader: ’Hoe kan ik nou weten dat jij aan de andere kant lag?’
Ook Pepijn reageert laconiek op de door hem aangerichte ravage in de ouderlijke woning. Als vader Fokke aan hem vraagt of hij misschien ’trammelant heeft’ kijkt Pepijn bedrukt op. Hij slikt een paar keer opzichtig en zegt dan. ‘Ik heb trammelant ja. Ik zit gewoon in de penarie…’ Stilte: ’Ik ben homo…seksueel.’ De vader schiet bijna vol, waarna het ettertje hem grinnikend aankijkt en begint te proesten. Zijn vader beent woest weg. Pepijn schreeuwt hem na: ’Jezus..Pa. Tram-me-lant!’
Voor deze meesterlijk scène verdient Lakemeier, die eerder al was te zien in Oorlogswinter en Boven is het Stil, een Gouden Kalf. De scène zelf is overigens een vette knipoog naar een beroemd moment uit de film Spetters. Hierin wordt een jongen door zijn gereformeerd-tirannieke tuindersvader in een kas in elkaar getrapt nadat hij hem opbiecht ’flikker’ te zijn.
Tipje aan Martijn. Als je dat Kalf wint, gebruik dan niet het afgekloven cliché dat je in een ’onnederlands goede’ serie speelt, maar dat je trots bent deel uit te maken van de Hollandse cinematraditie. Dat klinkt een stuk geloofwaardiger en sympathieker.
Vader-zoon in 1984: ‘Geen zakgeld!’
Vader-zoon in 2014: ‘Ik ben homo…seksueel’
5. De boerderij waar Hollands Hoop wordt opgenomen staat in het Groningse Overschild. Maar ‘Villa Hoog Hammen’, waar met toestemming van het Openbaar Ministerie tijdelijk een wietplantage werd aangelegd, is niet bewoond.
De opnamen vonden in vijf weken tijd plaats vertelde Kim van Kooten: ‘Wij zaten in een soort Center Parcs-huisje, de boerderij was de filmlocatie. In de studio moet je die erbij denken, hier was ieder spinnenweb echt.’
Dit echoot toch erg naar de manier waarop er met de lokatie van Schatjes! is omgesprongen. De witte villa van de familie Gisberts was een huis uit 1921 aan de Dr. Batenburglaan 157 in Breda. Het huis was de duurste woning van de streek en stond na de opnames bijna een half decennium in de Funda-etalage. In november 2013 werd het gerenoveerde paleisje na vele prijsverlagingen uiteindelijk voor 2,9 miljoen euro verkocht. Een gemeente woordvoerder uit Slochteren, waar Overschild ligt, ontkent dat het huis nu ook in de verkoop staat. ‘Tot 2011 stond hij te koop! De huidige bestemming is onbekend’, laat ze weten aan ThePostOnline.
Schattig villaleed anno 1984.
En ook in 2014 is er veel malheur achter de deur
6. Onze lyrische vergelijking met Schatjes! houdt hier op. Op één punt kan Hollands Hoop niet tippen aan het topproduct van regisseur Ruud van Hemert uit 1984. Dat betreft de rol van de dochter des huizes. De dochter in Hollands Hoop, gespeeld door Megan de Kruijf (15), is een verwend krengetje, maar behoorlijk beschaafd vergeleken bij Madelon Gisberts.
De rol van Madelon wordt in 1984 vertolkt door de dan pas 14-jarige Amsterdamse scholiere Akkemay Elderenbos. Deze tegenwoordige schooljuf op een Hilversumse basisschool is nog altijd verantwoordelijk voor de meest besproken seksscènes uit de vaderlandse filmgeschiedenis. U mag deze pikanterie eigenlijk helemaal niet meer zien, want in 2013 werden de blote borsten momenten verboden verklaard vanwege het kinderpornografisch karakter ervan. De zaak is verjaard gelukkig.
Alleen dit ontbreekt dus in Hollands Hoop.
