Afgelopen 30 september vond de 11e editie van Design Matters in Pakhuis de Zwijger plaats. Op deze educatieve dinsdagavond werd er gesproken over de consequenties van conflicten voor architecten, productontwikkelaars en grafisch ontwerpers. Er waren verschillende designers aanwezig om over hun werk te komen vertellen, een aantal daarvan verdient echter wat extra aandacht.
Bij binnenkomst in de grote zaal van de Zwijger wordt op de diaschermen een aflevering van Arab Idols afgespeeld. Nadat Annelys de Vet het podium op komt om over haar werk te praten, wordt duidelijk waarom. De Vet is een grafisch researcher en cultureel designer en heeft onlangs het project ‘Disarming Design from Palestine’ opgezet. Ze begint haar verhaal met te vertellen dat het uitbundige publiek en de gemoedelijke sfeer in contrast staan met de politieke situatie in Gaza. Vervolgens haakt ze hier op in door te beginnen over verschillende subjectieve atlassen waar ze initiatiefnemer en designer van is.
De Vet heeft door de jaren heen meerdere subjectieve atlassen gemaakt over verschillende landen. De functies van deze atlassen zijn dat het de identiteit van een land reflecteert, burgers worden betrokken bij het produceren van een atlas en we komen er als lezer achter wie deze burgers nou eigenlijk écht zijn. Het produceren van deze atlassen kan gezien worden als een tegenreactie op de media. De Vet benadrukt dat het beeld wat de media schetst vaak sterk afwijkt van wat we in een subjectieve atlas zien. Een voorbeeld daarvan is dat ze erachter kwam dat bewoners van de Gazastrook met trots over hun gebied vertellen, iets wat je niet zou verwachten als je enkel van de verhalen uit de media zou uitgaan.
Zoals De Vet aan het begin van haar verhaal al zei is er in de aflevering van Arab Idols een groot contrast te zien tussen het blije publiek en de politieke situatie in Gaza. Door middel van de design-projecten waar De Vet aan meewerkt probeert zij aan de burgers van Gaza net zoveel feest en blijheid te bieden als de aflevering van Arab Idols dat doet. “There is no hope in political ways, but art offers celebration and hope”, aldus de Vet.
Ze heeft in Gaza verschillende samenwerkingen met designers gedaan, een voorbeeld daarvan is een zandloper in drie verschillende maten. De zandlopers staan voor de onvoorspelbaarheid van de situatie in Gaza, soms produceren ze meer zand dan anders. Zo is het ook in Gaza, soms laait het conflict ineens op en andere keren blijft het stabiel. Dit soort designs veranderen de betekenis van objecten: doordat er producten gebruikt worden die mensen al kennen, kan men deze producten vanuit een ander perspectief zien.
Ook Annemartine van Kesteren houdt zich bezig met designs en designers. In haar geval is het echter zo dat ze over andermans projecten praat en niet over die van haarzelf, ze is namelijk manager Industrial Design voor het Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam.
Van Kesteren presenteert een visuele column over de komende tentoonstelling ‘Conflicted’, welke in zal zoomen op de reactie van designers op een tijdperk waarin angst regeert. “How do we deal with fear? Take fears from humanity and transform it in something new”, ze vertelt dat verschillende designers hebben ingespeeld op de ontwikkelingen rondom IS (Islamitische Staat). De meest uiteenlopende designs waar Van Kesteren over spreekt hebben uiteindelijk allemaal hetzelfde doel: een andere kijk op oorlog bieden dan de media dat doet. Iets wat in veel designs terugkwam was satire, juist door satire wordt het publiek geconfronteerd met de realiteit.
Dit soort gratis (!) laagdrempelige avonden zijn onbetwist goed voor je hersenen en de verbreding van je horizon. Als niet-designer had ik geen idee wat me te wachten stond, des te leuker werd daardoor alle nieuw informatie die als een stortvloed over me heen kwam. Oftewel; verplaats jezelf eens in de zoveel tijd van de bank, doe een keer lekker gek en laat je inspireren op zo een informatieve avond.
