“Vandaag staan we hier voor de Europese waarden van openheid, gelijkheid en diversiteit”, zegt Ulrike Lunacek van de Groene fractie uit het Europees Parlement. Over enkele ogenblikken zal Conchita Wurst, de winnares van het Eurovisie Songfestival, een optreden verzorgen. Het optreden is georganiseerd door een zogeheten ‘intergroup’, een groep Europarlementariërs die zich informeel bezighouden met in dit geval de rechten van homo’s en andere seksuele minderheden.
Er staan honderden mensen op het plein voor de ingang van het Europees Parlement in Brussel. Lunacek meldt dat het vandaag gaat om de waarden die in Europa belangrijk zijn en waar het Europees Parlement voor staat.
Op het moment dat Lunacek vertelt dat ze lesbisch is, klaart het weer meteen op. De halve ochtend kwam de regen met bakken uit de hemel, maar nu schijnt plotseling een waterig zonnetje. Toch kan het concert nog niet beginnen, want eerst moeten nog vier andere Europarlementariërs hun zegje doen. Ze zijn allemaal lid van deze ‘intergroup’. Nederland is met twee Europarlementariërs ruim vertegenwoordigd.
Sophie in ‘t Veld van D66 zegt dat Conchita “staat voor het Europa dat wij wensen”. Er moet gevochten worden voor gelijke rechten in Europa, want daar is nog lang niet altijd sprake van. Dennis de Jong van de SP doet ook een duit in het zakje: we moeten volgens hem vechten voor vrijheid en dus voelde hij zich zeer aangesproken door Conchita’s ‘scream for freedom‘.
Nog steeds volgt er geen concert. Conchita verveelt haar publiek eerst met tien minuten Europees gebabbel. Ze vindt het een eer om vlak voor het Europees Parlement op te treden. Conchita wil het hebben over respect en liefde. Die thema’s horen volgens haar niet politiek te zijn. Democratie is een wonder, houdt Conchita ons voor en de EU is prachtig. Eigenlijk is de EU een droom die werkelijkheid is geworden.
Conchita wil dat mensen elkaar respecteren en haar optreden gaat dan ook over diversiteit. Haar doel is dat mensen met elkaar over deze onderwerpen gaan praten. Daarna zingt ze eindelijk vijf nummers, waaronder het bekende ‘Rise like a phoenix’. De honderden medewerkers van de Europese instellingen applaudisseren en joelen alsof het een lieve lust is.
Voor toeschouwers die alleen naar de toespraken en het optreden kijken, lijkt de situatie helder. Conchita is uitgenodigd om aandacht te vragen voor Europese waarden: tolerantie, diversiteit en gelijkheid. De rechten van homo’s, lesbo’s en mannen in jurken worden hier namens het Europees Parlement benadrukt. Het Europees Parlement zal ervoor zorgen dat deze waarden zullen overwinnen.
Maar schijn bedriegt. Dit concert was al eens eerder gepland in de Straatsburgse vestiging van het Europees Parlement. Het concert ging daar om veiligheidsredenen niet door. Volgens Dennis de Jong was dat hoogstwaarschijnlijk onzin en was er simpelweg weerstand tegen. Daarom werd het concert, in plaats van in Straatsburg, gepland in Brussel.
Maar het concert bleef omstreden. Het mocht niet in het gebouw van het Europees Parlement plaatsvinden. Er was intern te veel weerstand tegen het optreden, al blijft onduidelijk wie het precies tegenhielden. Het concert mocht wel plaatsvinden op het plein voor de ingang. Wellicht was de hoop van ‘conservatieve krachten’ dat Conchita zou verregenen. Maar helaas voor hen: de zon brak door.
Conchita staat hier om Europese waarden te benadrukken, zegt ze. De Europarlementariërs zeggen het haar na. Maar Conchita’s optreden laat het omgekeerde zien: waarden als openheid, gelijkheid en diversiteit worden helemaal niet door iedereen gedeeld, niet door alle Europese burgers en zelfs niet door alle Europarlementariërs.
Na het optreden bedankt Ulrike Lunacek Conchita voor haar optreden. Dat doet ze “namens de Europese burgers en het Europees Parlement”. We kunnen slechts gokken wat ze hiermee bedoelt.
