De nieuwe Belgische regering is al na een paar dagen in opspraak geraakt door N-VA-bewindslieden en kopstukken die heulen met ‘foute’ Vlaamse nationalisten. Tijdens de regeringsverklaring schreeuwde de Franstalige oppositie moord en brand.
Bob Maes is een oude man. Afgelopen week werd hij 90 jaar en dat werd gevierd. Een mijlpaal in een mensenleven. Het was wel een bijzonder feestje, want Maes is de oprichter van de Vlaamse Militante Organisatie (VMO), een club van radicale Vlaamse nationalisten die vooral in de jaren zeventig terroristische trekjes vertoonde. Tussen 1971 en 1985 was Maes tevens senator voor de Volksunie, een van de voorlopers van de huidige Vlaams-nationalistische N-VA, de partij van Bart de Wever. Op Maes’ verjaardagsfeest kwamen twee hoge gasten langs: Vlaams minister Ben Weyts (Mobiliteit) en federaal staatssecretaris Theo Francken (Asiel en Migratie), beiden N-VA’ers. Er werden biertjes gedronken en wat foto’s gemaakt, waarvan er toevallig één op straat belandde. Een nieuwe rel was geboren. De Franstalige oppositie in het federale parlement maakt sindsdien gehakt van staatssecretaris Francken, die zich volgens hen niet had mogen begeven op een feestje van een ‘Vlaamse extremist’. Daar komt bij dat er vandaag mails uit 2007 uitlekten waarin de politicus homofobe uitspraken deed. De vraag is hoe lang het zal duren voordat het eerste bewindslied van de kersverse regering Michel I zijn ontslag kan indienen bij koning Filip.
Zoals gezegd gaat het om een nieuwe rel, want afgelopen maandag kwam federaal minister Jan Jambon (N-VA) van Binnenlandse Zaken ook al in opspraak. In een interview met de Franstalige kranten La Libre Belgique en La Dernière Heure toonde hij begrip voor de Vlamingen die collaboreerden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hoe zat dat in elkaar? In de jaren ’40-’44 maakten de Duitse bezetters handig gebruik van de politieke tegenstellingen tussen de destijds dominante Franstaligen en onderschikte Vlamingen, door samenwerking te zoeken met de Vlaamse nationalisten van de toenmalige Frontpartij. Er werd door deze groep openlijk gecollaboreerd, iets waarvan de Vlaamse beweging na de oorlog decennialang last heeft gehad.
Huidig federaal minister Jambon is sinds jaren lid van de Vlaamse Volksbeweging, een organisatie die staat voor een onafhankelijk Vlaanderen en nog een aantal extremistische leden telt. In het verleden bezocht hij manifestaties van ex-Oostfronters en hun Sint-Maartensfonds. In België wordt dit gedrag alom als ‘fout’ gezien. Vergelijk het met een rechtse minister in Nederland die ooit bijeenkomsten bezocht van oud-NSB-vrouw Florrie Rost-Van Tonningen, alias de zwarte weduwe. Jambon heeft nooit echt afstand genomen van zijn bezoek aan de Oostfronters en gooide, al dan niet onbewust, meer olie op het vuur door in het beruchte interview zijn begrip voor de collaboratie uit te spreken. ‘De mensen die met de Duitsers collaboreerden, hadden hun redenen. Ik leefde niet in die periode’, aldus Jambon in het interview. Wel gaf hij aan dat de collaboratie ‘fout’ was.
Voorafgaand aan de regeringsverklaring van de nieuwe premier Charles Michel (MR) namen andere ministers het voor Jambon op. Ze noemden het een beginnersfout. Van een valse start was geen sprake, zo stelden ze. Ook Michel schaarde zich achter zijn N-VA-minister. Maar in het Belgische parlement ging het er anders aan toe. Daar kwam de premier zelf onder vuur te liggen. Tijdens het afleggen van de regeringsverklaring, altijd een plechtig moment in een democratie, werd hij door de Franstalige oppositie uitgejouwd:
Al met al duurde het drie minuten voordat Michel aan zijn regeringsverklaring kon beginnen. Ook was er veel tumult over de nieuwe Kamervoorzitter, oud-journalist Siegfried Bracke (N-VA). Hij zou de spelregels van het debat niet beheersen en werd door oud-Kamervoorzitter Patrick Dewael (Open VLD) de les gelezen. De Franstalige oppositieleidster Laurette Onkelinx (PS) eiste een debat over de NV-A’ers Jambon en Francken. Ze kwam persoonlijk bij de nieuwe voorzitter verhaal halen. Nadat die weigerde het debat toe te staan nam de tumult in de Kamer alleen maar toe. De Franstalige en Vlaamse oppositie in het parlement wil dat Francken vertrekt en dat Michel afstand neemt van Jambons uitspraken:
Na afloop van de regeringsverklaring was de gifbeker voor premier Michel nog niet leeg. In de wandelgangen van het parlement buitelden de oppositieleden over elkaar heen om zijn nieuwe regering met de ‘foute’ NV-A’ers te veroordelen. Alles werd breed uitgemeten in de media. Vandaag mag de Kamer reageren op de regeringsverklaring van Michel.
Voor iedereen in de Belgische politiek is het even wennen dat de federale regering geen afspiegeling is van de politieke verhoudingen aan de Franstalige kant. Normaal gesproken is het een ongeschreven regel dat de grootste partijen aan beide zijden van de taalgrens er zitting in nemen. Met die formule wordt de regering dan gespiegeld aan de politieke verhoudingen in Vlaanderen en Wallonië. Dit jaar is daar van afgeweken. Na de verkiezingen van 24 mei bleek namelijk al snel dat van een afspiegeling moeilijk sprake kon zijn. In Vlaanderen was de rechtse N-VA de grootste geworden en hadden de rechtse partijen een meerderheid en in Wallonië was de linkse PS de grootste geworden en hadden de linkse partijen een meerderheid. Beide kanten vormden algauw een regering op deelstatelijk niveau. Tijdens de federale formatie wisten de Vlamingen de rechtse Franstalige MR te strikken voor een coalitie, waarbij Michel de premier en zes ministers mocht leveren. Er kwam een federale regering zonder de grote PS, iets wat toenmalig premier Di Rupo (PS) niet had verwacht. Voor de verkiezingen had hij met de MR en de andere Franstalige partijen een front tegen de N-VA gevormd. Dit front viel tijdens de federale formatie uit elkaar en Di Rupo kwam federaal gezien in de oppositie terecht. Sindsdien kan ‘overloper’ Charles Michel voor hen geen goed meer doen.
Het ‘overlopen’ van de MR heeft niet alleen te maken met de vele ministers en het premierschap. Dit heeft vooral te maken met het blok dat de PS en de CDH vrijwel direct na de verkiezingen vormden tégen de MR door deze partij uit te sluiten van regeringsdeelname in Wallonië en Brussel. Het plan was om de MR in Franstalig België opnieuw vijf jaar lang in de oppositie te laten zitten. Ook weigerde het CDH om aan een federale regering met de N-VA deel te nemen terwijl de MR er wel voor open stond. Michel en de zijnen pikten deze strategie niet. Ze doorbraken het door op federaal niveau een deal te sluiten met de rechtse Vlamingen; hun politieke geestverwanten. Voor de andere Franstalige partijen heeft de MR nu afgedaan. Ze zullen alles doen om de regering Michel I te demoniseren en tegen te werken. Het optreden van de NV-A’ers helpt de nieuwe premier daar geenszins bij. Nu al zal Michel terugdenken aan hoe mooi het zaterdag allemaal was in het werkpaleis van de koning…
Video’s via vtmnieuws
