U kent ACTA. Het vrijhandelsverdrag dat vooral bleek te gaan om strengere copyrightwetten en meer macht voor grote bedrijven. ACTA kwam niet door het Europees Parlement, ondanks het feit dat verdacht veel (‘liberale’) politici voor zo’n verdrag waren. Maar, nu is er TTIP. Heel anders, toch bijna hetzelfde. Iets met oude wijn en nieuwe zakken. Ook hier weer: veel macht voor bedrijven, copywrightwetten in het voordeel van producenten en duurdere producten voor de burger.
Onze tegenvoeters in Australië zijn samen met de VS, Japan, Canada, Singapore, Malaysia, Mexico, Vietnam, Peru, Chile, Brunei Darussalam en Nieuw Zeeland ook aan het onderhandelen over zo’n verdrag maar daar heet het TPP: Trans-Pacific Partnership.
Die onderhandelingen zijn geheim, want het is niet de bedoeling dat bepaalde democratische processen zomaar ineens transparant worden. Straks krijgen burgers er nog weet van en gaan ze dwarsliggen of willen ze een referendum.
Gelukkig is er Wikileaks waardoor we alsnog weten wat precies de inhoud is van zo’n verdrag.
Die inhoud is verre van fraai en heeft in elk geval weinig met vrijheid te maken. Zo gaat de burger niet alleen meer betalen voor bijvoorbeeld medicijnen(!), films of software maar legt het TPP-verdrag ook een bom onder de vrije mening, vrije journalistiek en onderzoeksjournalistiek zoals we die kennen.
Iedereen die onder het TPP-verdrag ‘bedrijfsgeheimen’ (lees: feiten over bedrijven) openbaar maakt kan keihard worden aangepakt. Niet alleen na publicatie, maar zelfs al vóór publicatie tijdens het onderzoeksproces. Uiteraard allemaal voor het goede doel, want ‘bedrijfsgeheimen’ openbaren is slecht voor de concurrentie met China en, uiteraard, ook nog eens ‘staatsgevaarlijk’.
Opvallend genoeg worden er expliciet geen uitzonderingen gemaakt voor vrijheid van nieuwsgaring of vrijheid van meningsuiting: iedereen die geheimen openbaart en mogelijk commerciële belangen schaadt is strafbaar, ook als het om journalisten gaat en er nog helemaal niets is gepubliceerd. Het is dus een vrijbrief voor de overheid om journalisten, burgers of activisten het zwijgen op te leggen.
Vroeger heette zoiets ‘censuur’, tegenwoordig heet zoiets ‘handelsverdrag’.
En vergeet niet dat het dus is te danken aan ‘illegale’ en ‘staatsgevaarlijke’ organisaties als Wikileaks dat we nu überhaupt weten over welke vrijheidsbeperkende verdragen wordt onderhandeld. In dit geval in de Pacific, maar straks ook gewoon in Europa.