Het mislukte in 2004 en in 2009, maar in 2014 was het dan eindelijk zo ver: de Partij voor de Dieren (PvdD) werd gekozen in het Europees Parlement. Anja Hazekamp staat nu voor de taak de PvdD daar een eigen profiel te geven. Dat is lastig in een parlement waar consensusvorming centraal staat en de mogelijkheden om media-aandacht te krijgen beperkt zijn. Hoe kun je daar je eigen koers varen en zo politieke invloed verwerven?
Hazekamp: “Je moet je eigen koers kunnen varen en niet met handen en voeten gebonden zijn aan andere partijen. Dat is het bizarre aan het Europese systeem, dat je alleen echt meedoet als je in een Europese fractie zit en dat zo’n fractie een minimumaantal leden en lidstaten moet vertegenwoordigen. Dan krijg je bij elke fractie een mengeling waar partijen bij zitten wiens koers je niet wilt varen. Als partijen heel ver van je afstaan, wordt dat wel heel ingewikkeld.”
Europarlementariërs hebben om iets te bereiken een Europese fractie nodig: het summum van Europese samenwerking en consensusvorming, want in veel fracties is er fractiediscipline en blijft er van het nationale partijgeluid dus maar weinig over. Hazekamp ging dan ook op zoek naar een fractie waarbij ze dat eigen geluid kon behouden. Na de verkiezingen sprak ze met de Europese Conservatieven en Hervormers (ECR, met o.a. ChristenUnie-SGP), Noords Groen Links (NGL, met o.a. SP) en de Groenen (met o.a. GroenLinks).
NGL voldeed volgens Hazekamp het meest aan de wensen van de PvdD: “Bij NGL kunnen we ons eigen geluid laten horen, maar er zitten ook gelijkgestemden. Het is een fractie die opkomt voor bescherming van de rechten van mensen, de rechten van dieren, het klimaat, maar ook gelijke behandeling.” NGL vormt samen met het linkse GUE een fractie in het Europees Parlement. Fractiediscipline is er niet.
Staat die eigen koers niet op gespannen voet met het bereiken van resultaten? Hazekamp: “NGL was heel warm en benadrukte dat men de thema’s van de PvdD erg belangrijk vindt. De eerste parlementaire week in Straatsburg gebeurde meteen iets belangrijks, in een algemeen verhaal over speerpunten zei Gabi Zimmer, de fractievoorzitter van GUE/NGL, dat de bescherming van de rechten van dieren de komende vijf jaar een belangrijk thema zal zijn. Dat heeft een andere Europese fractie nog nooit gezegd.”
Op dezelfde manier greep Hazekamp het welkomstgeschenk voor Europarlementariërs in Straatsburg aan om haar punt te maken. Hazekamp: “Het geschenk kwam van Air France, de Straatsburgse horeca en de gemeente Straatsburg. Zij willen dat Straatsburg als vergaderplek blijft bestaan. Dat is niet direct duidelijk als je zo’n geschenk krijgt. Pas in de bijlage van de brief staat wat men precies wil.” In het pakket zat onder andere een potje ganzenleverpaté. De PvdD stuurde het terug, samen met enkele andere Europarlementariërs.
De Belgische dierenbescherming heeft alle Europarlementariërs vervolgens een alternatief aangeboden: Faux Gras, een plantaardige paté die al langer in België verhandeld wordt. Hazekamp: “Die paté is kwalitatief net zo goed als de Foie Gras, maar er zit geen geweld in. Ik heb mijn haar kantoor in Straatsburg ter beschikking gesteld om de paté te verspreiden. Het waren acht pallets vol.”
Tenslotte heeft Hazekamp ook het middel waarmee de PvdD op nationaal niveau al bekend werd: het stellen van vragen. In het Europees Parlement worden daar wel beperkingen aan gesteld: “Je mag niet meer dan vijf schriftelijke vragen per maand stellen met een maximum van 200 woorden per keer.” Hazekamps vragen vielen sommigen al op: “Het viel een collega op dat we van de Europese Commissie geen antwoord krijgen. Blijkbaar valt de vraag op en is men nieuwsgierig naar het antwoord.”
Het zijn kleine rimpelingen in de Europese vijver, maar Hazekamp is vastbesloten de komende jaren aandacht te blijven trekken: “In het begin zei iedereen in de Tweede Kamer dat de PvdD een eendagsvlieg was en geen invloed zou hebben. Dat is niet uitgekomen. Dierenwelzijn staat daar meer dan ooit op de agenda. Dat moet in Brussel ook gaan gebeuren.”
Onbekend Parlement is een serie van Chris Aalberts over het Europees Parlement.
