This is not my Allah, zo heet de nieuwste campagne ter promotie van de liberale islam, opgestart door de dappere Turkse journaliste Rabia Kazan. Het initiatief heeft als doel de verlichte moslims te verenigen tegen de tirannie van terreurgroepen als de Islamitische Staat (IS).
Verguist door radicale moslims en een heldin volgens hun gematigde tegenpolen, past ze moeiteloos in het bekende rijtje Islamitische hervormers met namen als Maajid Nawaz uit Groot-Brittannië en Irshad Manji uit Canada.
Al deze moslims zijn hun leven niet zeker vanwege hun kritiek op wie zij ‘extremisten’ noemen. Laat ik derhalve voorop stellen dat ik hun moed bewonder. Ook hun tolerante houding jegens andersgelovigen getuigt van een stel prettige mensen. Mijn advies aan hen is echter bloedserieus: trek niet langer aan een dood paard.
Reformatie is binnen liberale kringen van de islam een leenwoord uit het christendom geworden dat hopeloos misbruikt wordt. Reformatie betekent ‘hervorming die als doel heeft dat iets terugkeert naar de basis om weer zuiver te worden’. De ‘gereformeerden’ binnen de islam zijn dus eerder de salafisten (salaf betekent ‘eerste generaties’) dan de liberale moslims die steevast falen in het funderen van hun islam-versie met authentieke bronnen.
‘Verlichting’ zou een beter woord zijn, met dien verstande dat het weinig met de religie zelf te maken heeft maar eerder een loslaten van religieuze normen en waarden behelst. In essentie is dat ook wat deze liberale moslims najagen, alleen geven ze het niet toe.
Hoe het ook zij: de islam terugbrengen naar haar oorsprong is nu juist wat de radicalen voor ogen hebben. En daarom verzet ik me niet zozeer tegen het doel, maar tegen het middel dat zij gebruiken. Het wordt tijd dat zij de illusie laten varen dat hun invulling van islam gestoeld is op ook maar enig fundament vanuit haar oorsprong.
Ik weet het nog goed, een debat in New York met in het ene panel Ayaan Hirsi Ali en Douglas Murray en aan de andere kant Maajid Nawaz en Zeba Khan. Die laatste gaf de volgende verdediging voor haar versie van Islam: “Het merendeel van de moslims is vredig”.
Het argument is tekenend voor het intellectuele bankroet van de hervormingsbeweging. Wanneer iemand de islam kritisch benadert, is het enige dat liberale verdedigers kunnen doen (schijnbaar) het aanhalen van goede moslims, als ware het inwisselbare termen. Ze verdedigen daarmee in feite iets dat niemand in twijfel trekt: de goede aard van de meerderheid van de wereldwijde moslimpopulatie.
De aanname die daaronder resoneert, dat al die miljoenen moslims ook maar enigszins geleerd zijn in de theologie van hun religie – waardoor hun levenshouding van belang is bij het op waarde schatten van de islam – is echter onverdedigbaar.
Wie bekend is met de klassieke islamitische bronnen ziet tevens dat de salafisten zich vasthouden aan het voorbeeld van hun profeet en zijn generatie, terwijl liberale moslims juist afwijken van de centrale figuur van de islam.
De vraag is: wat voor reformatie hebben liberale moslims precies in gedachten? Als Muhammad de ideale moslim was en zijn kompanen de beste generatie vormden, is het afwijken van hun voorbeeld dan nog wel islam te noemen? Blijft er na de voorgestelde hervormingen nog zoiets als een islam over?
In hetzelfde debat werd Maajid Nawaz gevraagd naar dat morele kompas van Muhammad, welke uitvoerig is opgetekend in ontelbare overleveringen. Douglas Murray doelde hiermee op de vele daden van Muhammad die ronduit problematisch zijn voor het in stand houden van een vredige versie van de religie die hij in de zevende eeuw stichtte, zoals het houden van slaven, het trouwen met een kind van 9 en het laten onthoofden van soms wel 800 mannen en pubers op één dag. In zijn antwoord begon Nawaz een betoog over de politieke verkiezingen in Bangladesh, Indonesië en Pakistan, waar de “islamisten” (zoals hij radicalen noemt) recentelijk zijn af geserveerd door de Islamitische kiezer.
Zijn argument was in feite dat, aangezien zoveel moslims niets moeten hebben van de radicale versie van Islam, het wel waar moet zijn dat de echte Islam geheel anders in elkaar steekt dan hetgeen wordt beweerd door de Islamisten.
Wederom een volstrekt irrationeel antwoord van een toch rijkelijk gediplomeerd man. Hij wordt gevraagd naar de bronnen van de Islam en antwoord met het voorbeeld van sociale manifestaties. Dat terwijl men in een zuiver debat over religie nooit uitsluitend naar het gedrag van mensen mag verwijzen om een punt te maken over de godsdienst zelf. Dat is een generalisering, of deze nu positieve of negatieve connotaties met zich brengt.
Tot slot Rabia Kazan. Op haar Facebook trof ik de volgende (door mij vertaalde) uitspraak aan:
“Stel je een god voor; hij laat kinderen verkracht worden, echtgenoten vermoord, hun vrouwen verkocht en mensen onthoofd.”
Deze absurdisme suggererende hypothese vulde ze aan met: “Dat is niet mijn Allah!”, haar inmiddels bekende slogan.
Het was alsof ik een tekst las van iemand die nog nooit een letter in de Koran heeft gelezen. Alsof ik de woorden zag van een vrouw die niet wist dat de legitimiteit voor het kinderhuwelijk rechtstreeks uit het leven van Muhammad komt, door zijn huwelijk met Aisha. Een moslima die niet gelezen heeft dat de Koran onthoofding (47:4) en kruisiging (5:33) als executiemethoden voor de strijders tegen Allah instrueert.
Zoals gezegd, deze voorvechters van de liberale Islam zijn moedig. Maar ze zijn slecht op de hoogte van de meest elementaire eisen die de god waarin zij zeggen te geloven aan hen stelt. Waarom is dat zo erg? Als ze vredig leven, wat interesseert het ons dan of het klopt met hun religie? Het is erg omdat het hen uitermate ongeloofwaardig maakt in het debat waarin zij een grote rol opeisen. Immers: inconsistentie is het kenmerk van een mislukt argument. Moslim willen zijn zonder de profeet te volgen, sterker nog: hem ronduit tegenspreken, kan nooit een ware invulling van de islam zijn.
Daarom vraag ik zogenaamde hervormers om hun ijdele hoop te staken en het paard dood te verklaren. Blijf het goede werk doen zodat meer radicale moslims de kwade natuur van hun pad inzien. Maar doe het niet langer vanuit de illusie dat de islam in werkelijkheid oproept tot tolerantie, gelijkheid, zachtmoedigheid en vrede met de ongelovigen, want u heeft geen poot om op te staan, zo blijkt keer op keer.
Het moge duidelijk zijn: een reformatie zoals die van het christendom is voor de islam onmogelijk. Een terugkeer naar de bron betekent immers herinvoering van alle gruwelijkheden die Muhammad begaan heeft. Een verlichting kan, maar alleen als de islam haar grip op het moslim-denken danig ziet slinken.