Een massale betoging tegen de regering in Brussel liep vandaag flink uit de klauwen. Actievoerders gingen op de vuist met politie en buurtbewoners. “Die stenen zijn nergens voor nodig! Waar zijn wij mee bezig?”
“Stop het geweld! roept een vrouw met een rode pet van de socialistische vakbond ACOD op het Fontainasplein door een megafoon. Mannen met rode pakken, fluitjes en petten gooien stenen de Anderlechtsesteenweg in. Jongeren met sjaals en capuchons gooien even zoveel keien de andere kant op. Een steen belandt in de menigte en de betogers stuiven uiteen. “Het zijn Turken en Marokkanen”, zegt vakbondslid Vincent. “Wij vechten voor hen, maar dat begrijpen ze niet. Het is een gebrek aan onderwijs.”
Iets verder stroomt door de Zuidstraat een dikke rood-groene stoet richting het Zuidstation. Het zijn de kleuren van de vakbonden die vandaag een nationale betoging organiseerden in de hoofdstad Brussel. Honderdduizend Belgen uitten hun ongenoegen over de bezuinigingsplannen van de centrumrechtse regering-Michel. Ruim honderd demonstranten raakten slaags met de oproerpolitie. Agenten zetten traangas en waterkanonnen in. Aan beide kanten vielen tientallen gewonden.
In de Anderlechtstesteenstaat, een zijstraat van de route, vechten demonstranten rond drie uur met bewoners van de multiculturele wijk Anneessens. “Kom op, we zijn met meer!”, roept een man in het rood. “On y va!”
Met dranghekken en pallets lopen de vakbondsleden op de jongeren af. “Stop ermee, jongens!” roept een man met een groene pet door een megafoon. “Die stenen zijn nergens voor nodig! Waar zijn wij mee bezig?”
Foto: ANP/EPA – Julien Warnand
De boel komt pas tot rust als tegen vier uur de oproerpolitie verschijnt. Tientallen agenten houden de partijen uit elkaar. Volgens hen zijn de demonstranten schuldig aan de rellen. “Als de betogers hun route hadden gevolgd, was er niets aan de hand”, zegt een agent. “Zij hebben het parcours verlaten. Daar is het begonnen.”
“Ik had ‘s nachts gewerkt en werd om één uur wakker door de herrie”, zegt buurtbewoner Lukas Steen (27), vrachtwagenchauffeur. “Vakbondsmannen vielen gastjes van dertien of veertien aan. Ik heb ze gevraagd wat ze hier kwamen doen. Ze zeiden: deze jongens werken niet, ze profiteren van het sociaal systeem en moeten terug naar hun eigen land. Toen is het een kat-en-muisspel geworden.”
Lukas Steen heeft een snee in zijn nek en een vakbondsman loopt rond met een wond boven zijn wenkbrauw. Zeker tien auto’s hebben forse schade en een ruit van een huis is gesneuveld. “De auto van mijn moeder is kapot”, zegt Mohamed (18). “Wie gaat dat betalen?”
Volgens Mohamed verdedigden de jongeren enkel hun buurt. “De politie kwam niet om ons te beschermen. Toen zijn we op en neer gaan gooien met stenen.”
“Dit is onze wijk”, zegt buurtgenoot Hamza (18). “Zij komen van Antwerpen en Gent om hier cinema te maken. Ik woon hier en ben hier geboren.”
Waarom de politie niet eerder kwam? “Er zijn overal problemen”, zegt een agent. “Er was niet genoeg politie voorzien.”
Hij is blij dat er onder zijn mannen geen gewonden zijn gevallen, zegt de chef van het peloton. “Dat is bij het Zuidstation wel anders. Daar is het heel moeilijk.”
Inderdaad is van grote afstand een dikke wolk zwarte rook boven de kleine ring bij het Zuidstation te zien. Betogers hebben verschillende auto’s in brand gestoken. Velen van hen hebben oranje pakken aan van de haven van Antwerpen. De havenarbeiders zijn met honderden naar Brussel afgereisd.
“Ze spelen met onze veiligheid”, zegt havenarbeider Yannick Cornelissens (24). “Elke dag riskeren wij voor 90 euro per dag ons leven. Dit jaar zijn in de haven al zeven doden gevallen. We verdienen 1800 tot 2000 euro, dat is veel te weinig. En dan moeten we ook nog verplicht werken tot ons zevenenzestigste.”
Een lange rij oproeragenten herneemt rond half vijf het terrein met de brandende auto’s. Zeker honderd agenten rukken op tot onder de spoorbrug. Onder de brug klinkt keihard vuurwerk. Mannen met oranje hesjes en sjaals voor het gezicht gooien stenen, stokken, pallets en paaltjes naar de agenten. De politie slaat terug met knuppels, waterkanonnen en traangas.
Een man met een jas van de socialistische vakbond ABVV doet zijn rode sjaal naar beneden als ik hem aanspreek. “Wij zijn tegen deze kutregering. Wij vallen de politie aan zoals zij ons. Zij vallen vrouwen aan.”
Daniel (20) wil verandering: “Revolutie. Het geld is oneerlijk verdeeld in deze maatschappij. Dit is een manier om iets te veranderen.” Hij gooit een zware kassei in de lucht. Maar hij breekt niet.
Khadija (19) schuilt achter een mobiel toilet voor een waterkanon. “Ik ben tegen de flikken”, zegt ze. “Die behandelen mensen niet zoals het moet. Ik kom uit Leuven en ben werkzoekend.”
Ze maakt een obsceen armgebaar naar de oproerpolitie.
Foto: ANP/EPA – Julien Warnand
Een man loopt langs de linie agenten. Hij draagt een plastic tasje. “Dit is de eerste keer in vijf jaar dat ik dit zie”, zegt Hans de Papen uit Aalst. Hij is net klaar met zijn werk bij een textielimporteur. “Dit zijn eerder ruziezoekers dan betogers. Je ziet hoe ze erbij lopen: sjaal voor het gezicht. Dit gedoe kost handenvol geld en verandert helemaal niets.”
Hij loopt naar het station.
De dag begon nochtans gemoedelijk. In de ochtend en vroege middag trekken tienduizenden betogers vreedzaam door het centrum van Brussel. De stoet telt zowel doorgewinterde als onervaren demonstranten. Marcella (72) staakt voor haar kinderen, zegt ze. Ze is met twee vriendinnen uit Gent naar Brussel gekomen. “Studenten en belastingbetalers krijgen klappen. We laten onze kinderen niet plukken.” “Er moet een belasting komen op financiële verrichtingen”, vult vriendin Christina (64) aan.
Student Robin Pringels (23) heeft een kartonnen bord bij zich, waarop de Vlaamse nationalist Bart de Wever (N-VA) zijn afgehakte hoofd vasthoudt. Daaronder staat in Nederlands en Frans: ‘Bart heeft zijn hoofd verloren’.
“Ik wilde een beetje humor in de betoging brengen”, legt hij uit. “Iedereen is zo serieus. Het is niet gewelddadig bedoeld, ik ben een pacifist. Ik denk dat De Wever het wel kan hebben.”
Veerle (26) uit Antwerpen betoogt voor het eerst in haar leven. Ze loopt met een hartvormig bord met ‘Solidarität‘ erop. “Een vriend heeft het gemaakt. Ik ben hier om tegen de besparingen te protesteren. Ze bezuinigen op onderwijs, op de sociaal-culturele sector. Ze zien de uitgaven als kosten, in plaats van investeringen.”
Terwijl ik haar spreek draait een man die voor ons in de stoet loopt zich om. “Hoe oud zedde gij? Gij moet nog leren wat werken is! Ik ben 49 jaar.”
Hij is boos en wil niet praten.
Even verderop in de stoet loopt Jef Spaans met een masker van premier Charles Michel op. De werknemer van vakbond ACV geniet met andere ministers van een rijk buffet. “Deze regering neemt de gewone mens. Het kabinet moet de bezuinigingen op pensioenen terugdraaien. Wij willen onderhandelen. Het liefst heb ik dat deze regering opstapt, maar we zullen ergens moeten beginnen.”
Tegen de avond keert de rust terug rond het Zuidstation. Veel betogers pakken de trein terug naar huis. In het station mengen de stakers zich met forensen. Twee agenten strompelen voorbij, gesteund door vijf collega’s. “Ik ben geraakt aan elleboog en been”, zegt de een. “Van mijn groep van negen man zijn er vijf gewond geraakt”, zegt een ander, terwijl hij een tekstbericht naar het thuisfront stuurt. “Het is een schande.”
In het station zit een 39-jarige Antwerpse havenarbeider met bebloede doeken rond zijn handen. Zijn vriendin verbindt zijn hand met een zakdoek. Op de grond liggen twee plasjes bloed naast enkele Jupilerblikken. “Ik zocht mijn vriendin en collega’s in de menigte. Toen kreeg ik plots een waterkanon op mij gericht en ben ik gevallen.”
Of hij boos is op de politie? “Nee, die doen gewoon hun werk.”
Zijn vriendin is wel boos: “Ze hebben ons uitgedaagd.
De groep belooft ook tijdens de aangekondigde volgende betoging naar Brussel af te reizen. “Op 15 december komen we terug”, zegt collega Philippe. “Dan breken we de hele stad af. Heb je dat genoteerd?”
Bart De Wever heeft geen goed woord over voor de betogers in Brussel en hun bedoelingen. In het KRO interviewprogramma Oog in oog trok hij gisteravond fel van leer tegen vooral de vakbonden. “De vakbonden lopen storm tegen dit beleid, maar ze hebben geen alternatief”, zei de burgemeester van Antwerpen.”De betogers worden opgehitst door de linkerzijde die het veel erger voorstelt dan het is.”
Dit artikel verscheen eerder op de website van de auteur.
