Het decor van de Utrechtse Stadsschouwburg is tijdens de premiere van Annie M.G. op Soestdijk is net een bos met een overdaad aan stoelen, tafels en heel veel glazen alcohol. Vijf dames sieren het toneel. Ze krijgen een zwart map met daarin een toneelstuk van Annie M.G. Schmidt uitgedeeld. Tijd om te repeteren. Op het toneel, voor echt publiek.
1958, een jaar na de Greet Hofman-affaire. Koningin Juliana gaat door een moeilijke periode en besluit dat ze weer toneel wil spelen. Annie M.G. schrijft speciaal voor de Koningin een toneelstuk dat Jula, zoals ze wordt genoemd, samen met haar oude toneelclub zal opvoeren tijdens Kerst op het paleis. Het script, Vrouwen om Dr. Deninga, gaat over overspel, scheiden, liegen en bedriegen. Schandalig voor 1958. Maar het blijkt minder ver van het echte leven te staan dan men zou willen geloven.
Toneel in toneel, het is bijna Shakespeariaans. Regisseuse Mette Bouhuijs en scenarist Ton Vorstenbosch verweven het bestaande script van Schmidt met het verhaal van de Koningin, dat in dit stuk een verhaal gebaseerd op feiten is. Het publiek ziet de repetities op cruciale momenten. Langzaam komt Jula erachter wie Bernard is, of eigenlijk wat hij uitspookt.
Dat hij buitenechtelijke affaires en zelfs kinderen had, was bekend, maar hoe ging dat er op het Paleis aantoe? Het Toneel Speelt weet dit op een levendige manier neer te zetten. De conversaties, de vier vrouwen om Jula heen, de depressieve of driftbuien van Jula, maar ook de extreem vrolijke of verliefde buien, het is precies zoals je het je voorstelt als je denkt aan Juliana’s leven. Jula, de vrouw die tot het eind achter haar man bleef staan. Hoe groot de verleiding voor de koppige en eigenwijze vrouw soms ook was om hem te verlaten.
Het Toneel Speelt heeft ervoor gekozen de cast puur bij de vijf vrouwen te houden. En dat is ruim genoeg. De conversaties tussen de vrouwen leggen precies bloot waar het pijnpunt zat. Ondanks dat Bernard daardoor soms wat ongenuanceerd geportretteerd wordt. Die nuance moet de kijker er zelf bij denken.
Ook is het een sterke keuze om Bernard niet op het toneel te laten verschijnen. Het geeft een gevoel dat hij er niet is, en zoals hij wordt neergezet, was hij er ook weinig voor Jula. Op sommige momenten komt de Koningin stralend en verliefd het podium op omdat Bernard iets liefs heeft gezegd, op de andere momenten gaat ze kapot van zijn afwezigheid. Maar altijd blijft die afstand bewaard.
Qua acteerstijl is er gekozen om alles net even wat overdrevener te acteren. Geen ingetogen en emotioneel toneel, soms zit het bijna tegen het absurde aan. De parallel tussen het leven van Jula en het toneelstuk is natuurlijk al bijna een klucht op zich, overdreven acteerwerk kan er komedie van maken. Ondanks dat er regelmatig hilarische momenten in het stuk zitten, is het geen parodie op het Koninklijk huis. Op sommige momenten zeker wel een aanklacht, maar het gezelschap weet respect te bewaren voor het bijna tragische verhaal. De balans is precies goed.
Die balans is belangrijk voor een verhaal als dit. Een man die vreemdgaat en louche zaakjes heeft, dat wens je niemand. Toch is de Koningin sterk genoeg om te besluiten achter hem te blijven staan. Ze is eigenwijs, koppig en een sterke persoonlijkheid. Maar ze weet dat ze erfelijk bedeeld is met een zware taak. Liever leven in een leugen dan leven zonder liefde. Soms is het de juiste keuze. Hoe moeilijk dat ook kan zijn.
