Gemeenten kunnen het toezicht op teruggekeerde Syriëgangers en tegengehouden jihadisten niet meer aan, schrijft het AD. De burgemeester van de zogenoemde jihadgemeenten eisen nu hulp van het rijk. Ze willen dat de extremisten op een centrale locatie gedwongen worden behandeld tot zij geen gevaar meer vormen.
Op dit moment is de opvang en begeleiding van (tegengehouden) Syriëgangers een verantwoordelijkheid van de gemeente waar een teruggekeerde strijder zich vestigt. De Haagse burgemeester Jozias van Aartsen heeft in een brief aan de Haagse gemeenteraad de problemen uitgelegd die hiermee gepaard gaan.
Van Aartsen stelt in de brief, die hij schreef namens alle burgemeesters van jihadgemeenten, dat gemeenten niet alleen de kennis missen om het risico in te schatten dat een teruggekeerde Syriëganger vormt, maar ook de expertise om dat risico te verkleinen. Bovendien zijn er “geen instrumenten om mensen aan te pakken die hulp weigeren.”
“De hele nazorg staat of valt nu met vrijwillige medewerking van de betrokken terugkeerder die op elk moment in het proces kan afhaken zonder dat dit enige consequentie heeft.”
Dwang
De burgemeester wil dat jihadisten direct na terugkeer worden gescreend door een speciale gedragsdeskundige, ook als ze hier geen zin in hebben. Die dwang zou ook moeten gelden bij een eventuele behandeling, zoals een deradicaliseringstraject. “Pas als vaststaat dat iemand geen gevaar (meer) vormt, gaat hij in een gemeente wonen en wordt daar opgevangen en begeleid,” schrijft Van Aartsen.
Tijdbom
De Tweede Kamer reageert bezorgd op de noodkreet van de gemeenten. “De terugkeerders zijn wandelende tijdbommen, daar moet wat mee gebeuren,” zegt CDA-leider Sybrand van Haersma Buma. “Heel zorgelijk dat Nederland krijgt voorgespiegeld dat alles onder controle is, maar dat burgemeesters met de handen in het haar zitten.”
Ook D66 en de regeringspartijen VVD en PvdA vinden dat het kabinet de gemeenten te hulp moet schieten. De PvdA benadrukt wel dat de gemeenten zelf ‘hun’ jihadisten moeten opvangen, om de reïntegratie van de ex-strijders te bevorderen.
