Wat is er toch in Nederland gevaren? Hoe is het toch mogelijk dat eenieder met kritiek op de islam, kritiek op massa-immigratie of verzet tegen de afbraak van Zwarte Piet binnen no time wordt gelabeld als racist, als vuig-rechts extremist, als bruinhemd, fascist of nazi?
Ik breek me er al jaren het hoofd over. Deels omdat het mezelf overkomt. Ik voel om me heen, onder collega’s en vrienden, hoe ik paria word als ik maar durf te beweren dat ik begrip heb voor sommige standpunten van de PVV. Recent heb ik mogen ervaren hoe ik op weblog Sargasso bedankt ben voor mijn diensten, uitsluitend om deze reden.
En deels vraag ik me dit af omdat ik het overal, echt overal om me heen zie. Vandaag nog, hier op TPO, in het zoveelste stuk over het ontspoorde Zwarte-Pietendebat. Fidan Ekiz schrijft dit:
“Er is in dit debat geen ruimte voor nuance. Als je wijst op de intolerantie van de tegenstanders van Zwarte Piet, dan betekent dit tegenwoordig zelfs automatisch dat je begrip hebt voor de radicale (vaak anonieme) pro-Piet gekken, van wie een aantal zelfs doodsbedreigingen niet schuwt. Is het dan een wonder dat zoveel mensen bang zijn om kritiek te hebben op het anti-Zwarte Piet kamp? Bang als ze zijn om voor ‘racist’ uitgemaakt te worden?”
Dat dus.
Ik noem het even het ‘demoniseren’. Maar van wat? Van de onderbuik? Van het gezond verstand? Van de PVV-sympathisant? Van rechts?
Wat is dit voor verschijnsel en waar komt het vandaan?
Om te beginnen: het aloude spectrum van links versus rechts gaat volgens mij al lang niet meer op. Ik zie het politieke veld niet als een lijn, maar als een hoefijzer, waarbij de uitersten elkaar bijna raken. SP en PVV liggen véél dichter bij elkaar dan menigeen denkt. Het grootste verschil schuilt in het taalgebruik: Roemer zal niet spreken over ‘kopvoddentaks’. Maar het was wèl de SP die zo’n tien jaar geleden een parlementaire enquête wilde naar het integratiebeleid.
‘Hoogopgeleid links-Nederland suggereert dat racisme een puur rechts verschijnsel is. Mutatis mutandis: linksdenkenden zijn nooit racistisch’
Met andere woorden: de stokpaardjes van de PVV zijn geen exclusief rechtse thema’s. Iemand die begrip heeft voor de onderliggende (‘volks’-)woede is niet per definitie een rechtse bal. Ga eens een uurtje zitten in de kantine van een klassiek arbeidersbolwerk, zeg een metaalfabriek, en luister naar hoe daar wordt gepraat over de multiculturele samenleving.
Of zie mezelf: SP-stemmer in hart en nieren. Toch voortdurend uitgemaakt voor rechts-extremist. Omdat ik het wáág kritische noten te plaatsen bij de islam, bij diepgewortelde opvoedproblemen binnen de Marokkaanse gemeenschap, of bij de massaliteit van de immigratie in het algemeen.
Hoogopgeleid links-Nederland suggereert dat racisme een puur rechts verschijnsel is. Mutatis mutandis: linksdenkenden zijn nooit racistisch. Trekken we die logica even door: in communistische landen bestaat geen racisme. Ja hoor… socialisme leidt tot morele superieure Übermenschen. Als ik íets griezelig vind, is het wel deze aanmatigende en polariserende aanname. Als ik trouwens mijn opponenten èrgens mee op de kast krijg, is het wel met de kwalificatie Gutmensch.
Dus terug naar de hoofdvraag: waar staat de wieg van deze Gutmensch?
Is het schuldgevoel over het toelaten van de Jodenvervolgingen in Nederland? Een diepgewortelde reflex bij links om elk verdacht geluid uit rechtse hoek in de kiem te smoren?
Ten dele zal dit meespelen. Maar dat gevoel is dan wel grandioos doorgeschoten. En: de fundamentele denkfout wordt gemaakt dat elk ‘verdacht’ geluid (zoals indertijd het opkomende fascisme) automatisch een ‘rechts’ geluid is, de hoek waar het gevaar toen inderdaad vandaan kwam.
Dieperliggende vraag: hoe kan deze reflex zó doorschieten?
Ik weet het antwoord nog steeds niet. Ik kan slechts hypotheses opwerpen, in de hoop dat anderen ze zullen aanscherpen.
Heel opvallend vind ik het gegeven dat de Gutmensch nagenoeg uitsluitend is te vinden in hoogopgeleide kringen. Zou het kunnen dat die kringen – in tegenstelling tot de ploeterende arbeider – de tijd en het geld hebben om zich druk te maken over morele kwesties? Precies zoals diezelfde kringen zich het enige juiste elitaire oordeel aanmatigen over wat ‘kunst’ is?
Anderzijds: er zijn ook hoogopgeleide, veelverdienende rechtse mensen. Waarom worden zij geen Gutmensch?
Dan raken we aan de ziel van links: de diepe overtuiging dat ‘de gewone mens’ moet worden opgevoed. Aan het einde van die weg gloort dan de (in dit geval multiculturele) heilstaat. Zoals alles wat intellectueel was in het Cambodja van de Rode Khmer moest worden uitgeroeid, zo moet tegenwoordig alles wat onderbuik is worden weggevaagd in het Nederland anno nu. En nee, ik suggereer niet dat de linkse Gutmensch bereid is tot genocide. Maar ik zie wèl parallellen in het dwingend opleggen van een gedachtengoed.
Nog een factor: de – ongetwijfeld goedbedoelde – wens ter linkerzijde om de zwakkeren te beschermen. En ja, moslims behoren in Nederland door de bank genomen tot de zwakkeren, in de zin van: sociaal-economisch niet op de hoogste sporten van de ladder. Asielzoekers ook. En die hebben toevallig allemaal een kleurtje. Dan is het sprongetje naar racisme gauw gemaakt.
Quincy Gario heeft ook een kleurtje. Is dus zwak. Moet dus beschermd. Zou het zo ongeveer werken in de hoofden van mensen die de PVV-stemmers wegzetten als ‘dom onderbuik-gajes’?
Al tikkend bedenk ik nog wat. Het natuurlijke verbond tussen links en idealisme. Milieu-activisten zijn links. Dierenactivisten zijn links. Feministen, krakers, allemaal links. De strijd tegen racisme is óók idealistisch. En dús links. Wie niet meedoet in die strijd is dus de tegenstander. En dús rechts. En wie niet vóór afschaffing van Zwarte Piet is, is dús een rechts-rabiate Pro Patria-aanhanger.
Ik vind het heel, héél ernstig, de manier waarop andersdenkenden door links Nederland consequent in de ‘foute’ hoek worden gedrukt. Het gebeurde met Janmaat: strafrechtelijk veroordeeld voor de uitspraak ‘Nederland is vol’. Het gebeurde met Fortuyn, verguisd, vergeleken met Haider. Het gebeurt met Wilders.
‘Het is aan de Gutmensch om eindelijk tot inkeer te komen en de destructieve spiraal van haat en demonisering te doorbreken’
Maar het gebeurt óók met alle goedwillende, sociale, niet-racistische Nederlanders die toevallig wel problemen hebben met de gevolgen van tientallen jaren massa-immigratie.
Het zijn de Gutmenschen die de polarisatie in Nederland aanwakkeren. Wie continu te horen krijgt dat hij – ook al blijft hij keurig binnen de strafrechtelijke grenzen van racisme en discriminatie – ‘fout’ is, de ‘zaken niet begrijpt’, ‘spoken ziet’ of doelbewust racistisch, xenofoob en moslimhater is, radicaliseert vanzelf in zijn standpunt. Dat is wat er ook is gebeurd in de Zwarte Pieten-discussie.
Het is niet aan de ‘onderbuik’ van Nederland om te zwijgen. Het is aan de Gutmensch om eindelijk tot inkeer te komen en de destructieve spiraal van haat en demonisering te doorbreken.
Dat zal nog niet meevallen. Het vergt morele moed om te erkennen dat je – hoe goedbedoeld ook – bent doorgeschoten in je denken.
Maar hier ligt ook een hele mooie kans voor de Gutmensch. Laat zien dat je die morele moed hebt. Dat je op ethisch gebied waarlijk tot grote dingen in staat bent. Gutmenschen aller provincies: verenigt U!
