Snapt u het nog? Het spel in sommige politieke partijen in Den Haag is ondoorgrondelijk. Een PvdA die er alles aan doet om zoveel mogelijk ‘zieltjes’ te winnen voor het pluche. Nu ze niet doen wat twee Kamerleden met Turkse achtergrond eisen, raakt de partij nog verder van huis. Het verlies van waarschijnlijk al die Turken die een voorkeurstem hadden uitgebracht, zo’n veertigduizend, zijn ze kwijt. Dat zou kunnen betekenen dat die twee Kamerleden, die nu in het parlement blijven zitten, de Turkse politiek van Erdogan in ons parlement binnenhalen. “Onze wegen scheiden”, verklaarde Samsom na het echec in de fractie. De vraag is hoe dat zal vallen in het parlement. Misschien wordt er besmuikt gelachen over de PvdA, die langzaam wegzinkt in het politiek drijfzand.
De partij zal het onderste uit de kan moeten halen om het sociaal-democratische gedachtegoed nog meer op straat te krijgen. PvdA-voorzitter Spekman had al gesommeerd dat alle partijgenoten de straat op moesten om rode rozen te gaan uitdelen. De vraag is of ze deze klap te boven zullen komen.
Het gaat al een tijdje niet goed met de club van Samsom en Spekman. Interne problemen. Vooral de kadaverdiscipline van Samsom laat de fractie trillen als een rietje. Twee Kamerleden stapten daardoor al eerder uit de fractie. En als klap op de vuurpijl vertrokken onlangs alle naaste medewerkers. De binnenste ring van intimi tijdens de verkiezingscampagne 2012. Zij zagen de bui al hangen na de onzekerheid over het kabinet Rutte II, de onrust in de fractie – onder meer over de strafbaarstelling van illegaliteit – en twee zware verkiezingsnederlagen.
Samsom wil niet ingaan op vragen over het vertrek van zijn vertrouwelingen. De personele veranderingen betekenen in ieder geval dat de PvdA-leider de campagne voor de Provinciale Statenverkiezingen in maart 2015 ingaat met een nieuwe club adviseurs. Die verkiezingen worden in Den Haag gezien als cruciaal: een derde PvdA-nederlaag op rij kan grote gevolgen hebben voor de positie van Samsom en het voortbestaan van het kabinet. PvdA-senatoren klagen inmiddels steen en been. Vooral over het leiderschap van Samsom.
”De kloof tussen wat hier op het Binnenhof gebeurt en de afdeling, wat er bij de mensen in het land leeft, die kloof is heel groot geworden”, zegt senator Duivesteijn. Het is niet de eerste keer dat de senator twijfelt aan het leiderschap van Samsom. In januari en december zei hij ook in Samsom geen moreel leider te zien. Ook een andere senator, die anoniem wil blijven, zegt dat het bindend leiderschap weg is binnen de partij, die technocratisch wordt geleid.
De PvdA in Friesland zet ook al kanttekeningen bij de landelijke partijkoers. Lokale politici krijgen de landelijke koers niet uitgelegd aan de kiezers en de afdelingen werken te weinig samen, zo valt te lezen in een kritisch intern partijrapport.
In juli luidde ook oud-PvdA-voorzitter en Eerste Kamerlid Ruud Koole de noodklok over zijn partij. Hij sprak toen over een vertrouwenscrisis die niet zomaar goed zou komen. Samsom liet daarop weten niet blij te zijn met alle openlijke kritiek die hij over zich heen kreeg. Hoe lang nog, hoe lang nog Diederik?